สวทช.ดัน ‘ดิจิทัลขั้นสูง’ สร้างจุดเปลี่ยนเครื่องจักร4.0

“โลกหลังโควิดจะไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมจะมีความจำเป็นในการปรับตัวของทุกภาคส่วนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเฉพาะในภาคการผลิตที่มีการแข่งขันสูง และในปัจจุบันมีความผันผวนสูงเช่นเดียวกัน รัฐบาลจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องช่วยสนับสนุนเอสเอ็มอีให้สามารถปรับใช้เทคโนโลยีได้อย่างเหมาะสม และรองรับความท้าทายใหม่ๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต” สุวิทย์ เมษินทรีย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) กล่าว

ไอโอที'เสริมแกร่งระบบข้อมูล

ณรงค์ ศิริเลิศวรกุล ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า ปี 2564 ได้เสนอให้รัฐบาลลงทุนโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ เพื่อสนับสนุนการขยายผลงานวิจัยสู่การใช้ประโยชน์ โดยการจัดตั้ง “ศูนย์นวัตกรรมการผลิตยั่งยืน” ขึ้นภายในเขต ARIPOLIS ซึ่งเป็นหนึ่งในเมืองนวัตกรรมเป้าหมายภายใต้เขตนวัตกรรมระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (อีอีซีไอ) ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางนวัตกรรมด้านระบบอัตโนมัติ หุ่นยนต์ และระบบอัจฉริยะในอุตสาหกรรมเพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจบีซีจี รวมทั้งสามารถตอบโจทย์ความต้องการของอุตสาหกรรมในอีอีซี เป็นการช่วยลดช่องว่างของการพัฒนาอุตสาหกรรมและสามารถช่วยยกระดับการผลิตสู่อุตสาหกรรม 4.0 ได้ในอนาคต ผ่านทางเทคโนโลยี “แพลตฟอร์ม IDA” 

ด้าน ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผู้อำนวยการเนคเทค สวทช. กล่าวว่า “IDA แพลตฟอร์ม” คือแพลตฟอร์มไอโอทีที่ช่วยติดตามวิเคราะห์ข้อมูล และตรวจสอบประสิทธิภาพการผลิต สามารถประยุกต์ใช้ได้หลายงาน เช่น 1.การตรวจวัดปริมาณการใช้พลังงานในโรงงาน เพื่อเก็บข้อมูล วิเคราะห์ และปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้พลังงานในโรงงาน 2.การปรับปรุงประสิทธิภาพของกระบวนการผลิต การใช้พลังงาน 3.การบำรุงรักษาเชิงพยากรณ์ เพื่อคาดการณ์สภาวะต่างๆของเครื่องจักรในโรงงานอุตสาหกรรมเพื่อช่วยลดต้นทุน ปรับปรุงกระบวนการผลิตให้มีประสิทธิภาพและแม่นยำ

“โดย IDA แพลตฟอร์มมีระบบมอนิเตอร์อัจฉริยะที่คอยตรวจวัดติดตามการทำงานและการเปลี่ยนแปลงของเครื่องจักร หรือภาพรวมการทำงานทั้งระบบ ข้อมูลที่ตรวจวัดได้จะถูกรวบรวมส่งไปยังกล่องสมองกล uRTU และส่งขึ้นระบบคลาวด์ด้วยแพลตฟอร์มสื่อสารเพื่อเชื่อมต่อทุกสรรพสิ่ง หรือ เน็ตพาย ซึ่งเป็นไอโอทีแพลตฟอร์มและวิเคราะห์ข้อมูลแบบเรียลไทม์ ทั้งนี้ข้อมูลที่ได้จะถูกนำไปใช้ปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิตอย่างต่อเนื่อง กรณีที่พบการเปลี่ยนแปลงค่าประสิทธิภาพอย่างมีนัยสำคัญ ผู้รับผิดชอบเครื่องจักรจะสามารถวิเคราะห์หาสาเหตุและแก้ไขปัญหาได้อย่างทันท่วงทีและแม่นยำ ช่วยลดความสูญเสียในการผลิตอันเนื่องมาจากความบกพร่องของเครื่องจักรได้ ที่สำคัญข้อมูลการปรับปรุงประสิทธิภาพของโรงงานอุตสาหกรรมเหล่านี้ ยังถือเป็นบิ๊กเดต้าที่เป็นประโยชน์ในการกำหนดนโยบายและทิศทางการยกระดับขีดความสามารถและประสิทธิภาพของอุตสาหกรรมไทย”

ดัชนีชี้วัดความพร้อมสู่อุตฯ 4.0  

ทั้งนี้ผู้อำนวยการเนคเทค กล่าวเสริมว่า IDA แพลตฟอร์ม นับเป็นความร่วมมือเพื่อขับเคลื่อนอุตสาหกรรมไทยสู่การเป็นประเทศนวัตกรรมตามนโยบายอุตสาหกรรม 4.0 ของรัฐบาลที่มุ่งเน้นให้เกิดการยกระดับประสิทธิภาพการผลิตและนวัตกรรมให้เกิดขึ้นจริง หากอุตสาหกรรมสามารถสมัครเข้าร่วมโครงการ IDA แพลตฟอร์มได้โดยจะได้รับสิทธิ์ในการประเมินความพร้อม ในการก้าวสู่อุตสาหกรรม 4.0 ด้วยดัชนีชี้วัดความพร้อมอุตสาหกรรมสมัยใหม่ และการติดตั้งระบบมอนิเตอร์อัจฉริยะสำหรับโรงงานอุตสาหกรรม โครงการนี้มีเป้าหมายในการขยายผลสู่ 500 โรงงานในระยะ 3 ปี ซึ่งในปี 2563 นี้จะมีการติดตั้งระบบในโรงงานอุตสาหกรรมนำร่อง จำนวน 10-20 โรงงาน โดยเป็นการร่วมทดสอบระบบและอุปกรณ์ที่ใช้ในแพลตฟอร์ม IDA เพื่อให้แน่ใจว่าสามารถเชื่อมต่อกันได้กับผู้ผลิตเทคโนโลยีชั้นนำจากต่างประเทศ

“ส่วนความร่วมมือในครั้งนี้นอกจากจะได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐแล้ว ยังมีบริษัทเอกชนทั้งที่เป็นผู้ผลิตเทคโนโลยีรายใหญ่ในวงการอุตสาหกรรม 4.0 ของโลกและบริษัทเอกชนไทย รวมทั้งสิ้นจำนวน 8 บริษัท เพื่อส่งมอบเทคโนโลยีที่เข้าถึงได้แก่ผู้ประกอบการเอสเอ็มอีไทย" 

หนุนทุนนำร่องทดลองใช้

ณัฐพล นิมมานพัชรินทร์ ผู้อำนวยการใหญ่ สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (ดีป้า) กล่าวว่า ในการขับเคลื่อนประเทศสู่ยุคดิจิทัลนั้นไม่ใช่หน้าที่ของหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่ง แต่ต้องเกิดจากการประสานความร่วมมือจากหลายฝ่าย เพื่อให้เกิดเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืนได้ ความร่วมมือในครั้งนี้ดีป้าจะเป็นตัวกลางในการเชื่อมต่อกับภาคผู้ประกอบการที่เป็นอุตสาหกรรม โดยเราร่วมมือลงไปให้คำปรึกษาในสถานที่ประกอบการจริง พร้อมสนับสนุนวงเงินสูงสุดไม่เกิน 1 ล้านบาทต่อผู้ประกอบการในการนำร่องใช้งานแพลตฟอร์มโดยเป็นทุนให้เปล่า แต่อีกส่วนหนึ่งที่เป็นด้านครุภัณฑ์หรือเทคโนโลยี ผู้ประกอบการอาจจะต้องให้การสนับสนุนด้วย อย่างน้อย 40% อาทิ และส่วนไหนที่สามารถแมชชิ่งได้อาจจะเป็นไปในรูปแบบคนละครึ่ง  

พัฒนา แสงศรีโรจน์ รองผู้ว่าการยุทธศาสตร์ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) เป็น 1 ใน 13 หน่วยงานความร่วมมือครั้งนี้ กล่าวว่ากฟผ. มีนโยบายในการพัฒนาแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานของผู้ประกอบการโรงงานอุตสาหกรรมผ่านระบบ Smart Energy Digital Platform ซึ่งผสมผสานเทคโนโลยีดิจิทัลกับระบบตรวจวัดอัจฉริยะ และประมวลผลข้อมูลด้วยระบบ IDA ซึ่งตอบโจทย์เป้าหมายของการเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้พลังงานสูงสุด

สุพันธุ์ มงคลสุธี ประธานสภาอุตสาหกรรม (สอท.) กล่าวเสริมว่า แพลตฟอร์ม IDA เป็นประโยชน์ต่อสมาชิกเป็นอย่างมาก เนื่องจากจะทำให้ผู้ประกอบการหรือเจ้าของโรงงานอุตสาหกรรมนั้น สามารถเข้าถึงเทคโนโลยีขั้นสูงในราคาไม่สูงมาก เพราะว่าเป็นเทคโนโลยีที่มีการพัฒนาภายในประเทศโดยคนไทย

"แพลตฟอร์มจะมีการใช้เทคโนโลยีไอโอที มาช่วยเป็นเครื่องมือให้เกิด KPI (Key Performance Index) ในการปรับปรุงโรงงานอย่างมีทิศทาง โดยแพลตฟอร์มไอโอทีจะเข้ามาช่วยส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดการปฏิรูปของภาคอุตสาหกรรมอย่างเป็นระบบ รวมทั้งช่วยสถานประกอบการ โรงงาน และเอสเอ็มอี ให้สามารถยกระดับความสามารถและประสิทธิภาพสู่อุตสาหกรรม 4.0 เข้าสู่ Industry Transformation" 

สุวรรณี สิงห์ฤาเดช ประธานเจ้าหน้าที่บริหารและซีอีโอ บริษัท ซีเมนส์ อินดัสเทรียล จำกัด หนึ่งในพันธมิตรภาคเอกชนที่เข้าร่วมโครงการในครั้งนี้ กล่าวว่า บทบาทของเราจะเป็นการนำนวัตกรรมมาเข้ามาสนับสนุนในพื้นที่อีอีซีไอ และในส่วนของ IDA เรามีบทบาทในการนำหัวใจสำคัญของผลิตภัณฑ์และบริการด้านดิจิทัลของซีเมนส์  คือ มายด์สเฟียร์ (MindSphere) ซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการไอโอทีแบบเปิด ทำงานบนระบบคลาวด์ของบริษัทซึ่งเชื่อมโยงสิ่งที่เป็นจริงเข้ากับโลกดิจิทัล และก่อให้เกิดการประยุกต์อุตสาหกรรมและบริการแบบดิจิทัลที่มีประสิทธิภาพเพื่อขับเคลื่อนให้ธุรกิจประสบความสำเร็จได้ 

ทั้งนี้ สามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ https://www.nectec.or.th/innovation/ida