ปส.เปิดศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินพร้อมรับมือเหตุนิวเคลียร์

ศ.(พิเศษ) ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (รมว.อว.) เป็นประธานในพิธีเปิดศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสี (Emergency Operation Center, EOC) ของประเทศ พร้อมปฏิบัติงานและเตรียมความพร้อมกรณีฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสีตลอด 24 ชั่วโมง โดยยกระดับให้สามารถดำเนินการครอบคลุมเหตุฉุกเฉินในสถานประกอบการ สาธารณภัยและภัยจากการก่อการร้ายทางนิวเคลียร์และรังสี เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของประชาชนและสิ่งแวดล้อม ณ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ (ปส.) ถนนวิภาวดี กรุงเทพฯ

ทั้งนี้ สหรัฐอเมริกามอบเครื่องปฏิกรณ์ปรมาณูอยู่ในระดับแนวหน้าของโลกให้ประเทศไทย ตั้งแต่เมื่อปี พ.ศ. 2504 โดยติดตั้งไว้ที่ ปส. ซึ่งในขณะนั้นจัดว่าเป็นพื้นที่ที่ห่างไกลจากเมืองและชุมชนมากที่สุดแห่งหนึ่งของกรุงเทพฯ ทั้งนี้ เครื่องปฏิกรณ์ปรมาณูของไทยได้ถูกใช้งานต่อเนื่องเป็นเวลากว่า 58 ปี จนถึงปัจจุบัน ซึ่งตลอดระยะเวลาการใช้งานที่ผ่านมาไม่เคยพบปัญหาการั่วไหลของรังสีหรือสารกัมมันตรังสีภายในประเทศ ชี้ให้เห็นถึงความปลอดภัยในการป้องกันการแพร่กระจายที่ไม่พึงประสงค์ของรังสีหรือกัมมันตรังสี

"เครื่องปฏิกรณ์ปรมาณูเครื่องนี้กำลังจะหมดอายุ ทำให้ตอนนี้เราไม่สามารถดำเนินงานได้ตลอด 24 ชั่วโมง เหมือนเดิม โดยให้บริการได้เพียงอาทิตย์ละ 20 ชั่วโมงเท่านั้น แต่ความต้องการที่จะใช้ประโยชน์จากรังสีนิวเคลียร์ ทั้งในด้านเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม และพลังงานของประเทศ จำเป็นต้องใช้เครื่องมือที่มีสมรรถนะที่ได้จากเครื่องปฏิกรณ์ปรมาณู หากประเทศไทยจะก้าวหน้าต่อไปต้องเอาพลังงานจากจากนิวเคลียร์หรือฟิสิกส์นิวเคลียร์มาใช้ ดังนั้น ในฐานะของ รมว.อว. ได้เห็นถึงความสำคัญและจะสนับสนุนหน่วยงานให้ดำเนินการจัดหาเครื่องปฏิกรณ์ปรมาณูเครื่องที่ 2 ของประเทศต่อไป" 

ปส. ในฐานะหน่วยงานซึ่งมีหน้าที่โดยตรงในการเตรียมความพร้อมและระงับเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสีของไทย จึงได้จัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสี (Emergency Operation Center, EOC) ขึ้น ซึ่งศูนย์ปฏิบัติการฯ นี้ เป็นศูนย์กลางในการเตรียมความพร้อม การปฏิบัติงาน และการประสานงานหากเกิดเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสีพร้อมทั้งสามารถช่วยประเมิน ติดตาม วิเคราะห์สถานการณ์ และติดต่อประสานงานระหว่างหน่วยงานภายในประเทศและต่างประเทศได้อย่างครบวงจร

เนื่องจากภายในศูนย์ปฏิบัติการฯ ประกอบด้วย เจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญ อุปกรณ์ เครื่องมือและเทคโนโลยีนวัตกรรมที่ทันสมัย ตลอดจนมีการพัฒนาบุคลากรและฝึกซ้อมการปฏิบัติหน้าที่ในการตอบสนองเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสีอยู่เสมอ หากเกิดเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสี หรือพบวัสดุต้องสงสัย เบื้องต้นให้สังเกตลักษณะภายนอกว่ามี “สัญลักษณ์ทางรังสี” ที่มีพื้นป้ายสีเหลือง วงกลมและรูปใบพัดสามแฉกสีม่วงแดงหรือสีดำหรือไม่ และห้ามแตะต้องวัสดุนั้น พร้อมกันนี้ขอให้แจ้งมายัง ปส. ที่โทรศัพท์สายด่วน 1296 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง

ก่อนหน้านี้ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีได้เข้าร่วมการประชุมระดับผู้นำว่าด้วยความมั่นคงทางนิวเคลียร์ ครั้งที่ 4 ณ ประเทศสหรัฐอเมริกา พร้อมแสดงจุดยืนและเจตนารมณ์ของไทยอย่างชัดเจนต่อผู้นำจาก 52 ประเทศทั่วโลก ว่าจะส่งเสริมและให้ความสำคัญกับการเสริมสร้างขีดความสามารถของหน่วยงานและบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการกำกับดูแลความมั่นคงทางนิวเคลียร์ของไทย เนื่องจากปัจจุบันประชาคมโลกกำลังเผชิญกับภัยคุกคามใหม่หลากหลายรูปแบบ ซึ่งรวมถึงความมั่นคงปลอดภัยทางนิวเคลียร์ ดังนั้น ปส. ในฐานะหน่วยงานซึ่งมีหน้าที่โดยตรงในการเตรียมความพร้อมและระงับเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสีของไทย จึงได้จัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินฯ ดังกล่าว