หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินเป็นข้อมูลส่วนบุคคล??? | ศุภวัชร์ มาลานนท์

GGK (Surveyor General of Poland: GGK) เป็นหน่วยงานรัฐที่ทำหน้าที่ด้านการสำรวจข้อมูลภูมิศาสตร์ ขณะที่การเผยแพร่หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินถูกกล่าวถึงในสื่อต่าง ๆ ของประเทศโปแลนด์  ทำให้ Polish Supervisory Authority (Polish SA) นำเรื่องดังกล่าวมาพิจารณาและให้ GGK ให้ข้อมูลเกี่ยวกับเหตุการณ์ข้อมูลรั่วไหลดังกล่าว

GGK เห็นว่าการนำหมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดิน (เป็นข้อมูลตัวเลข) เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ "ไม่" ถือว่าเป็นเหตุการละเมิดข้อมูลส่วนบุคคล 

เนื่องจากข้อมูลดังกล่าวไม่ใช่ข้อมูลส่วนบุคคลตาม GDPR (กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของสหภาพยุโรป) และ GGK มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายในการเผยแพร่ข้อมูลนั้น

Polish SA พิจารณาข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายแล้วมีความเห็น ดังนี้

1) หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินเป็นข้อมูลส่วนบุคคล โดยตาม GDPR “ข้อมูลส่วนบุคคล” หมายความว่า ข้อมูลเกี่ยวกับบุคคลซึ่งทำให้สามารถระบุตัวบุคคลนั้นได้ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม

ซึ่งสอดคล้องกับคำวินิจฉัยของศาลปกครองแห่งเมืองวอร์ซอ (ref. II Sa/Wa 2222/20) ที่ได้เคยวินิจฉัยว่าหมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินเป็นข้อมูลส่วนบุคคล

ที่สามารถเชื่อมโยงไปยังเจ้าของที่ดินและข้อมูลอื่น ๆ ของเจ้าของที่ดินได้ทั้ง หมายเลขประจำตัวประชาชน ชื่อสกุล ชื่อบิดามารดา และที่ตั้งของทรัพย์สิน เป็นต้น

2) GGK ต่อสู้ว่าการเผยแพร่หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดิน ไม่ได้ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสิทธิและเสรีภาพของบุคคล เนื่องจากมีเว็บไซต์อื่น ๆ อีกหลายเว็บไซต์ที่เผยแพร่ข้อมูลลักษณะเดียวกัน

อาทิ https://geoportal360.pl, https://ekw.plus, http://www.wieczyste.pl ฯลฯ ซึ่งในประเด็นนี้ (ผู้เขียน) ไม่ปรากฏว่า Polish SA ได้นำมาประกอบการพิจารณา

3) GGK มีอำนาจในการเปิดเผยข้อมูลดังกล่าวสู่สาธารณะ โดย GGK อ้างว่าตามกฎหมายเกี่ยวกับภูมิศาสตร์และการทำแผนที่และกฎหมายว่าด้วยทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนอง

ข้อมูลทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนองเป็นข้อมูลสาธารณะ GGK จึงมีอำนาจตามกฎหมายในการเผยแพร่ข้อมูลดังกล่าว

แต่ Polish SA เห็นว่าแม้ข้อมูลดังกล่าวจะเป็นข้อมูลสาธารณะ กฎหมายได้ให้จัดทำข้อมูลทะเบียนที่ดินและทะเบียนบ้านกลาง เพื่อทำให้สามารถดูทะเบียนบ้านและทะเบียนจำนองผ่านระบบไอซีที

โดยผู้ที่ทราบเลขทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนอง สามารถดูทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนองได้ผ่านระบบไอซีที (ระบบภายใน)

ดังนั้น กฎหมายโดยสมาชิกสภานิติบัญญัติได้ระบุว่า การเปิดกว้างของการลงทะเบียนที่ดินและการจำนองนั้นได้รับการประกันอย่างไร และหน่วยงานใดรับผิดชอบในเรื่องนี้

บทบัญญัติเหล่านี้ ตลอดจนบทบัญญัติอื่น ๆ ของกฎหมายว่าด้วยทะเบียนที่ดินและการจำนอง ไม่ได้ให้ความสามารถในส่วนนี้แก่หน่วยงานที่เรียกใช้พอร์ทัลอินเทอร์เน็ตที่มีอยู่ทั่วไปเพื่อให้สามารถเข้าถึงได้เป็นสาธารณะ

การเปิดบันทึกที่ดินและอาคารหมายความว่าข้อมูลที่อยู่ในบันทึกไม่ใช่ข้อมูลที่เป็นความลับตามความหมายของกฎหมายของภาครัฐ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเป็นสากลและให้เข้าถึงได้ทุกที่โดยทุกคน

จากเหตุผลของ Polish SA ที่อ้างถึงคำพิพากษาของศาลปกครองที่เกี่ยวข้องเป็นการพิจารณาในประเด็นเกี่ยวกับหลักการเปิดกว้างของข้อมูลภาครัฐและการคุ้มครองความเป็นส่วนตัวในข้อมูลส่วนบุคคลของเจ้าของที่ดิน

แม้ว่าตามกฎหมาย หน่วยงานของรัฐจะมีอำนาจในการเก็บรวบรวบข้อมูล แต่การเปิดเผยและหลักความโปร่งใสในข้อมูล ภาครัฐก็ต้องพิจารณาในบริบทของการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลด้วย

เมื่อไม่มีกฎหมายอนุญาตให้นำข้อมูลเกี่ยวกับบุคคล (หมายเลขการจดทะเบียนจำนอง) ไปเปิดเผยในรูปแบบพอร์ทัลอินเทอร์เน็ตสาธารณะ ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงและสามารถเชื่อมโยงข้อมูลนั้นไปยังข้อมูลส่วนบุคคลอื่น ๆ ของเจ้าของที่ดินได้อีก

การเผยแพร่ข้อมูลของ GGK จึงไม่มีฐานทางกฎหมายที่เหมาะสม (ในคดีนี้ GGK อ้างว่ามีฐานทางกฎหมาย “public task/public interest” ในการเผยแพร่ข้อมูล)

4) การเปิดเผยข้อมูลโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย (unauthorized disclosure) ดังกล่าวเป็นเวลานานกว่า 48 ชั่วโมง อาจทำให้หน่วยงานอื่น ๆ  ที่เป็นผู้จัดหาทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนองผ่านบริการเครือข่ายที่เปิดเผยต่อสาธารณะ

นำข้อมูลดังกล่าวไปใช้ และมีความเสี่ยงในการละเมิดสิทธิหรือเสรีภาพของบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการเปิดเผยหมายเลขทะเบียนที่ดินและจำนองบนเว็บไซต์จะเพิ่มขึ้น

การเผยแพร่ข้อมูลของ GGK ได้ก่อให้เกิดเหตุการละเมิดข้อมูลส่วนบุคคล (data breach) ตามเงื่อนไขของกฎหมายแล้ว และ GGK มีหน้าที่ประเมินความเสี่ยงและพิจารณาแจ้งมายัง Polish SA ภายใน 72 ชั่วโมงนับแต่ทราบเหตุ

และต้องพิจารณาด้วยว่า การละเมิดดังกล่าวมีความเสี่ยงสูงที่จะมีผลกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของเจ้าของที่ดินหรือไม่ เพื่อแจ้งเหตุการละเมิดให้เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลทราบพร้อมกับแนวทางการเยียวยาโดยไม่ชักช้าด้วย   

เมื่อข้อเท็จจริง ไม่ปรากฏว่ามีการแจ้งเหตุการละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลมายัง Polish SA การละเมิดเป็นความตั้งใจทั้งในส่วนของการเปิดเผยและการไม่แจ้ง อีกทั้งการละเมิดมีความเสี่ยงสูงที่จะกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของบุคคล

เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม 2565 Polish SA จึงมีคำสั่งปรับ GGK เป็นเงินราว 460,000 บาท สำหรับการกระทำความผิดข้างต้น

จากคดีนี้ ทำให้ได้ข้อสรุปว่า หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินเป็นข้อมูลโดยอ้อม ที่สามารถเชื่อมโยงไปยังบุคคลหนึ่งบุคคลใด จึงเป็นข้อมูลส่วนบุคคล

และหลักการเปิดเผย โปร่งใสของข้อมูลภาครัฐ ไม่ได้หมายความว่าต้องนำข้อมูลเข้าสู่ระบบสาธารณะเพื่อให้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ทุกที่ทุกเวลาโดยไม่มีข้อจำกัดหรือมาตรการด้านความมั่นคงปลอดภัยของข้อมูลส่วนบุคคล.

(หมายเหตุ: คดีดังกล่าวเกิดขึ้นในประเทศโปแลนด์ ซึ่งกฎหมายอาจมีความแตกต่างจากกฎหมายไทย)

อ้างอิง

Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Warsaw (ref. II Sa/Wa 2222/20), 05.05.2021, https://gdprhub.eu/index.php?title=WSA_Warsaw_-_II_Sa/Wa_2222/20_WSA

EDPB, Third fine imposed by Polish SA on the Surveyor General of Poland for failure to notify the personal data breach, https://edpb.europa.eu/news/national-news/2022/third-fine-imposed-polish-sa-surveyor-general-poland-failure-notify_en