เราบรรลุเป้าหมาย "ปัญญาประดิษฐ์ทั่วไป" (AGI) แล้วหรือยัง?

มีหลายคนตั้งคำถามว่า วันนี้ เอไอ (AI: Artificial Intelligence) มีความสามารถเทียบเท่ามนุษย์หรืออยู่ในระดับ AGI (Artificial General Intelligence) แล้วหรือยัง เพราะอาจเห็นว่าเอไอทำหลายเรื่อง เช่น การจดจำภาพ การแปลภาษา หรือการเล่นเกมส์ที่ใช้ความคิดอย่างหมากรุกหรือโก๊ะ (Go) ได้ดีกว่ามนุษย์

AGI เป็นแนวคิดของระบบเอไอที่สามารถคิด เรียนรู้ และปรับตัวได้ในวงกว้างเหมือนมนุษย์ แนวคิดเรื่อง AGI ได้รับแรงบันดาลใจจากความสามารถของจิตใจมนุษย์ในการประยุกต์ความรู้ไปกับงานหรือปัญหาที่ไม่คุ้นเคย โดยไม่ต้องการการฝึกฝนหรือการดูแลจากมนุษย์ ในขณะที่เอไอในปัจจุบันมีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เช่น การจดจำภาพ หรือการเล่นเกมส์ ส่วน AGI มุ่งสู่การมีความสามารถเหมือนมนุษย์ในทุกๆ ด้าน จนแยกไม่ออก

ช่วงหลายปีที่ผ่านมา เราได้เห็นความก้าวหน้าอย่างมากในด้านเอไอ จากการที่มีอัลกอริธึมที่ซับซ้อนมากอย่าง deep learning ทำให้เกิดเอไอที่สามารถจดจำภาพ วิเคราะห์เสียง หรือมี Generative AI ที่สามารถเขียนบทความหรือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ได้เอง แต่อย่างไรก็ตามเอไอเหล่านั้นก็ยังคงห่างไกลจากสติปัญญาของมนุษย์

มีคนเคยแบ่งระดับขั้นความสามารถของเอไอไว้อยู่ 10 ระดับ ดังนี้

1. เอไอที่ทำงานตามกฎเกณฑ์ (Rule-Based AI): ใช้กฎเกณฑ์ที่กำหนดไว้ล่วงหน้าในการทำงาน ตัวอย่างเช่นระบบเซ็นเซอร์ที่จะทำงานอัตโนมัติ เอไอในขั้นนี้จะไม่สามารถปรับตัวหรือเรียนรู้จากสถานการณ์ใหม่ๆ

2. เอไอที่พิจารณาบริบท (Context-Based AI): จะสามารถประมวลผลข้อมูลโดยคำนึงถึงบริบทที่เปลี่ยนแปลงไปได้ เช่น พฤติกรรมของผู้ใช้ และข้อมูลในอดีต ตัวอย่างได้แก่ Siri, Google Assistant และ Alexa

3. เอไอที่เชี่ยวชาญในด้านเฉพาะ (Narrow-Domain AI): เอไอที่เชี่ยวชาญในงานเฉพาะทาง เช่น IBM Watson ในด้านการดูแลสุขภาพ ระบบจดจำภาพ และเอไอในการแปลภาษา

4. เอไอที่สามารถคิดวิเคราะห์ (Reasoning AI): มีความสามารถในการคิดวิเคราะห์จากข้อมูล ระบุรูปแบบ และสรุปเหตุผลต่างๆ ได้เองจากการเรียนรู้ เช่น ChatGPT และรถยนต์ไร้คนขับ

5. เอไอทั่วไป (AGI): มีความสามารถทำงานใดๆ ที่มนุษย์ทำได้และเรียนรู้อย่างรวดเร็ว AGI อาจเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและการมีปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์อย่างมาก

6. เอไอที่เหนือมนุษย์ (Super Intelligent AI): เอไอที่สามารถพัฒนาตัวเองต่อไปได้โดยไม่ต้องมีการป้อนข้อมูลหรือพัฒนาใดๆ จากมนุษย์ จนมีความฉลาดเกินกว่าความสามารถของมนุษย์ สามารถแก้ไขปัญหาที่มนุษย์ไม่สามารถทำได้

7. เอไอที่มีความตระหนักรู้ในตนเอง (Self-Aware AI): อาจจำลองความรู้สึกและความรู้สึกของมนุษย์ มีอารมณ์และความรู้สึกที่อาจเกินกว่าประสบการณ์ของมนุษย์

8. เอไอที่เหนือธรรมชาติ(Transcendent AI): สามารถสร้างรูปแบบชีวิตใหม่และควบคุมระบบนิเวศโดยใช้นาโนบอท บรรลุการรับรู้ร่วมกันและความฉลาดของกลุ่ม