สปายแวร์ ‘Mandrake’ รีเทิร์น ซ่อนตัวนานสองปีบน ‘Google Play’

หลอกว่าเป็นแอปที่ถูกกฎหมายเกี่ยวกับสกุลเงินดิจิทัล ดาราศาสตร์ และเครื่องมือยูทิลิตี้ต่างๆ

ผู้เชี่ยวชาญของแคสเปอร์สกี้ค้นพบแอปพลิเคชัน Mandrake จำนวน 5 แอปบน Google Play ซึ่งเปิดให้ใช้งานนานสองปีแล้ว

โดยมียอดดาวน์โหลดมากกว่า 32,000 ครั้ง มีฟีเจอร์และเทคนิคการหลบเลี่ยงขั้นสูง ทำให้ผู้ให้บริการรักษาความปลอดภัยไม่สามารถตรวจพบแอปพลิเคชันเหล่านี้ได้

Mandrake เป็นสปายแวร์ที่ค้นพบครั้งแรกในปี 2563 เป็นแพลตฟอร์มจารกรรมระบบแอนดรอยด์ที่ซับซ้อนและดำเนินงานมาตั้งแต่ปี 2559 เป็นอย่างน้อย

แทตยาน่า ชิชโกวา หัวหน้านักวิจัยความปลอดภัยของทีม GReAT (Global Research and Analysis Team) แคสเปอร์สกี้ กล่าวว่า หลังจากหลบเลี่ยงการตรวจจับเป็นเวลาสี่ปีในเวอร์ชันเริ่มต้น แคมเปญ Mandrake ล่าสุดยังคงไม่ถูกตรวจพบบน Google Play เป็นเวลาสองปี

แสดงให้เห็นถึงทักษะขั้นสูงของผู้ก่อภัยคุกคามที่เกี่ยวข้อง ทั้งยังเน้นย้ำถึงแนวโน้มที่น่าวิตกกังวลอีกด้วย เนื่องจากข้อจำกัดที่เข้มงวดยิ่งขึ้นและการตรวจสอบความปลอดภัยมีความเข้มงวดมากขึ้น ความซับซ้อนของภัยคุกคามที่แทรกซึมเข้ามาในแอปสโตร์อย่างเป็นทางการจึงเพิ่มมากขึ้น ทำให้ตรวจจับได้ยากขึ้น

ทั้งนี้ ในเดือนเม.ย.2567 นักวิจัยกี้ได้ค้นพบตัวอย่างที่น่าสงสัย ซึ่งบ่งชี้ว่าเป็น Mandrake เวอร์ชันใหม่ที่มีฟังก์ชันการทำงานที่ได้รับการปรับปรุง ตัวอย่างใหม่เหล่านี้มีเทคนิคการบดบังและหลีกเลี่ยงขั้นสูง รวมถึงการเปลี่ยนฟังก์ชันที่เป็นอันตรายไปยังไลบรารีเนทีฟที่ปิดบัง

โดยใช้ OLLVM การใช้ใบรับรองสำหรับการสื่อสารที่ปลอดภัยกับเซิร์ฟเวอร์คำสั่งและการควบคุม (command and control - C2) และการดำเนินการตรวจสอบอย่างละเอียดเพื่อตรวจจับว่า Mandrake กำลังทำงานบนอุปกรณ์ที่รูทหรือภายในสภาพแวดล้อมจำลอง

สำหรับคุณสมบัติที่โดดเด่นของ Mandrake เวอร์ชันใหม่คือ การเพิ่มเทคนิคปิดบังขั้นสูงที่ออกแบบมาเพื่อข้ามการตรวจสอบความปลอดภัยของ Google Play และขัดขวางการวิเคราะห์

ผู้เชี่ยวชาญระบุ แอปพลิเคชันที่มีสปายแวร์ Mandrake เหล่านี้เผยแพร่บน Google Play ในปี 2565 พร้อมให้ดาวน์โหลดอย่างน้อยหนึ่งปี เปิดตัวในรูปแบบแอปแชร์ไฟล์ผ่าน Wi-Fi แอปบริการดาราศาสตร์ แอป Amber สำหรับเกม Genshin แอปสกุลเงินดิจิทัล และแอปที่มีเกมปริศนา จนถึงเดือนก.ค.ที่ผ่านมา ตามข้อมูลของ VirusTotal ยังไม่มีแอปใดที่ถูกตรวจพบว่าเป็นมัลแวร์โดยผู้จำหน่ายใดๆ

แม้ว่าแอปพลิเคชันที่เป็นอันตรายเหล่านี้จะไม่อยู่ใน Google Play แล้ว แต่แอปพลิเคชันเหล่านี้เคยเปิดให้ดาวน์โหลดในหลายประเทศ โดยการดาวน์โหลดส่วนใหญ่อยู่ในแคนาดา เยอรมนี อิตาลี เม็กซิโก สเปน เปรู และสหราชอาณาจักร

เมื่อพิจารณาถึงความคล้ายคลึงกันของแคมเปญปัจจุบันและแคมเปญก่อนหน้ากับโดเมน C2 ที่จดทะเบียนในรัสเซีย แคสเปอร์สกี้สันนิษฐานด้วยความมั่นใจสูงว่า ผู้ก่อภัยคุกคามจะเป็นรายเดียวกับที่ระบุไว้ในรายงานการตรวจจับครั้งแรกของ Bitdefender

ผู้เชี่ยวชาญของแคสเปอร์สกี้แนะนำเคล็ดลับเพื่อความปลอดภัยจากภัยคุกคามอย่างสปายแวร์ Mandrake ดังต่อไปนี้

• ใช้ Marketplace ที่เป็นทางการ: ดาวน์โหลดแอปและซอฟต์แวร์จากแหล่งที่เชื่อถือได้และเป็นทางการ หลีกเลี่ยงแอปสโตร์ของเธิร์ดปาร์ตี้ เนื่องจากมีความเสี่ยงสูงที่แอปและซอฟต์แวร์ดังกล่าวอาจโฮสต์ได้ แม้แต่แพลตฟอร์มที่เป็นทางการก็อาจโฮสต์แอปที่เป็นอันตรายได้ ควรตรวจสอบรีวิวและคะแนนก่อนดาวน์โหลดเสมอ
• ใช้ซอฟต์แวร์รักษาความปลอดภัยที่มีชื่อเสียง: ติดตั้งและบำรุงรักษาซอฟต์แวร์ป้องกันไวรัสและแอนตี้มัลแวร์ที่มีชื่อเสียงบนอุปกรณ์ สแกนอุปกรณ์เป็นประจำเพื่อหาภัยคุกคามที่อาจเกิดขึ้น และอัปเดตซอฟต์แวร์รักษาความปลอดภัยให้ทันสมัยอยู่เสมอ
• เรียนรู้เพิ่มเติมเรื่องกลโกงหลอกลวง: คอยติดตามข้อมูลเกี่ยวกับภัยคุกคามทางไซเบอร์ เทคนิค และกลวิธีล่าสุด ระวังคำขอและข้อเสนอที่น่าสงสัย หรือคำขอข้อมูลส่วนบุคคลหรือข้อมูลทางการเงินแบบด่วนๆ
• พึงระมัดระวัง : ซอฟต์แวร์ของเธิร์ดปาร์ตี้จากแหล่งยอดนิยมมักไม่มีการรับประกัน เนื่องจากแอปดังกล่าวอาจมีข้อมูลที่เป็นอันตราย เช่น การโจมตีซัพพลายเชน