'เอ็ตด้า' เร่งวางกรอบธรรมาภิบาลใช้ AI เชื่อ Gen AI ยังเป็นเทรนด์มาแรง

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ศูนย์ธรรมาภิบาลปัญญาประดิษฐ์ (AI Governance Center หรือ AIGC) ภายใต้สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA (เอ็ตด้า) เปิดเวที AI Governance Webinar 2024 “จับเทรนด์ AI พลิกโฉมทุกภาคส่วน…ใช้อย่างไรให้มีธรรมาภิบาล ?” ร่วมแลกเปลี่ยนมุมมอง พร้อมเผยแนวโน้มโลกให้ความสำคัญด้านจริยธรรม AI ชี้ทุกภาคส่วนต้องเร่งสนับสนุนองค์กรให้ตระหนักถึงความสำคัญของใช้ปัญญทประดิษฐ์ AI อย่างมีธรรมาภิบาลสอดคล้องกับแนวปฏิบัติสากล 

ศักดิ์ เสกขุนทด ที่ปรึกษาอาวุโส ETDA กล่าวว่า Generative AI เป็นเครื่องมือที่หลายภาคส่วนทั้งรัฐ และเอกชนนำไปใช้งาน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการทำงาน และมีแนวโน้มว่าภาคส่วนต่าง ๆ ในประเทศไทยมีความพร้อมที่จะนำเครื่องมือนี้ไปใช้งานมากขึ้น สอดคล้องกับ ‘ผลสำรวจความพร้อมในการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์สำหรับบริการดิจิทัลประจำปี 2567 หรือ AI Readiness Measurement 2024’ 

โดยผลสำรวจชี้ว่าปีนี้สัดส่วนขององค์กรไทยที่ประยุกต์ใช้งาน AI แล้ว เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา อยู่ที่ 17.8% (ปี 66 อยู่ที่ 15.2%) และมีองค์กรที่จะเตรียมใช้งาน AI ในอนาคต สูงถึง 73.3% โดย 3 กลุ่มอุตสาหกรรมที่มีความพร้อมใช้งาน AI สูงที่สุดคือ กลุ่มการศึกษา กลุ่มการเงินและการค้า และกลุ่มโลจิสติกส์และการขนส่ง เป็นต้น แม้ในมุมของการใช้ AI ในองค์กรเติบโตขึ้น แต่หากพิจารณาในมุมของการประยุกต์ใช้จริยธรรม AI หรือ AI Ethics กลับพบว่ามีองค์กรตระหนักรู้และนำ AI Ethics มาปรับใช้ในองค์กรแล้ว อยู่ที่ 16.5% ขณะที่อีกกว่า 43.7% เริ่มวางแนวคิดในการนำ AI Ethics มาปรับใช้ 

ดังนั้น จะเห็นว่า ประเด็นสำคัญที่องค์กรต้องคำนึงถึง นอกจากความพร้อมในการใช้งานแล้ว ก็คือเรื่องของจริยธรรมและธรรมาภิบาลของการใช้งาน AI โดยเฉพาะ Gen AI ที่ไม่ว่าใครก็เข้าถึงได้ง่าย เพื่อให้เกิดความเหมาะสมในการใช้งาน และลดความเสี่ยง หรือ ผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น  

ศูนย์ AIGC by ETDA ที่มีบทบาทในการส่งเสริมให้มีการประยุกต์ใช้ AI อย่างเหมาะสม ภายใต้กรอบธรรมาภิบาลปัญญาประดิษฐ์ ล่าสุด ได้เปิดตัว“แนวทางการประยุกต์ใช้ Generative AI อย่างมีธรรมาภิบาลสำหรับองค์กร”(Generative AI Governance Guideline for Organizations)  ที่เป็นแนวทางสำหรับผู้บริหารและบุคลากรที่เกี่ยวข้องในองค์กรให้เกิดความเข้าใจการใช้ AI รวมถึงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เพื่อให้สามารถกำหนดกรอบแนวทางการใช้งานภายในองค์กรได้อย่างเหมาะสม มาร่วมแลกเปลี่ยนมุมมองสะท้อนถึงเทรนด์และความสำคัญของจริยธรรมและธรรมาภิบาล AI ในเวทีโลก สู่การร่วมหาคำตอบถึงความพร้อมของไทยกับการใช้ AI อย่างไรให้เหมาะสม ลดเสี่ยง เป็นที่ยอมรับของสากลอย่างยั่งยืน

รจนา ล้ำเลิศ ที่ปรึกษา ETDA และหัวหน้าศูนย์ AIGC by ETDA กล่าวว่าในปี 2568 โลกมีแนวโน้มจะให้ความสำคัญกับประเด็นการใช้งาน AI อย่างมีจริยธรรมและธรรมาภิบาลเพิ่มมากขึ้น เพราะหลายๆ ประเทศต่างเริ่มเรียนรู้ถึงโอกาสและผลกระทบ ตลอดจนความเสี่ยงในหลายๆ มิติ ที่เป็นผลมาจากการใช้งาน Gen AI ทั้งจากการกรณีศึกษาและ use case ที่เกิดขึ้นจริง เช่น กรณีศึกษาในต่างประเทศที่ Gen AI ให้คำตอบแก่เยาวชนไม่เหมาะสม จนทำให้เกิดผลกระทบต่อสภาวะจิตใจ นำมาสู่การตั้งคำถามเกี่ยวกับการใช้งานเครื่องมือนี้มากขึ้น 

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเด็นทางกฎหมาย อย่างเรื่องลิขสิทธิ์ และ ความเป็นเจ้าของผลงาน ที่ AI สร้างขึ้น ตลอดจนประเด็นด้านจริยธรรม ความเหมาะสมของการใช้งาน AI ที่องค์กรต้องคำนึงว่า การใช้ AI จะส่งผลต่อผู้รับบริการ ทั้งในหรือนอกองค์กรหรือไม่ โดยเฉพาะในแง่ผลกระทบต่อผู้รับบริการ เช่น ความเชื่อมั่นในด้านการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล และการลดอคติในผลลัพธ์ ซึ่งไม่เพียงช่วยสร้างความน่าเชื่อถือให้กับองค์กร แต่ยังเพิ่มความได้เปรียบทางธุรกิจอีกด้วย  

ทั้งนี้ เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจในประเด็นจริยธรรมและธรรมาภิบาลการใช้ AI ในวงกว้าง ที่ผ่านมา ศูนย์ AIGC by ETDA จึงได้ร่วมมือกับ พาร์ทเนอร์ รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐ เอกชน เดินหน้าสร้างความตระหนักรู้ ผ่านกิจกรรมเสวนาและสัมมนาอย่างต่อเนื่อง พร้อมจัดทำหลักสูตรอบรม เวิร์กช็อป สำหรับนักพัฒนาและบุคลากรในองค์กรต่างๆ  เพื่อสนับสนุนการพัฒนาและการประยุกต์ใช้ AI ที่โปร่งใสและสอดคล้องกับมาตรฐานสากล

อีกทั้ง ยังได้ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยชั้นนำ เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และมหาวิทยาลัยมหิดล ในการบรรจุเนื้อหาด้านธรรมาภิบาล AI เข้าสู่หลักสูตรการเรียนการสอน รวมไปถึงการเผยแพร่ความรู้ในหลากหลายรูปแบบ ทั้งคู่มือ Guideline รวมถึงบทความทางวิชาการ