บราซิลควรเมืองเป็นต้นแบบของโลก | ไสว บุญมา

บราซิลได้รับความสนใจจากชาวโลกเป็นพิเศษในช่วงนี้ ทั้งในด้านการเป็นเต็งหนึ่งอีกครั้งที่จะคว้าถ้วยฟุตบอลโลกในการแข่งขัน ซึ่งจะเริ่มขึ้นในช่วงปลายเดือนนี้ที่เมืองโดฮา ประเทศกาตาร์ และในด้านการเมืองซึ่งบ่งชี้ถึงผลที่จะมีต่อทั้งชาวโลกและชาวบราซิลดั้งเดิม

เรื่องบราซิลเป็นเต็งหนึ่งมิใช่ของใหม่ เนื่องจากนักฟุตบอลบราซิลคว้าถ้วยนี้มาแล้วถึง 5 ครั้ง มากกว่าทั้งเยอรมนีและอิตาลี ซึ่งชนะประเทศละ 4 ครั้ง

บราซิลมีนักฟุตบอลระดับตำนานอย่างต่อเนื่องมานานย้อนไปตั้งแต่สมัย “เปเล่” ซึ่งขณะนี้อายุ 82 ปีแล้ว เขาได้รับการยกย่องให้เป็นนักฟุตบอลแห่งศตวรรษที่ 20 และเป็นต้นแบบของนักฟุตบอลทั่วโลก

สำหรับในด้านการเมือง เรื่องที่ชาวโลกใส่ใจเป็นพิเศษได้แก่การเลือกตั้งประธานาธิบดีเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา การเลือกตั้งครั้งนี้ ชาวบราซิลมีโอกาสเลือกระหว่างประธานาธิบดีโบลโซนาโร ซึ่งดำรงตำแหน่งมาครบวาระ 4 ปี กับอดีตประธานาธิบดีลูลา ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งระหว่างปี 2546-2553

นักการเมืองคู่นี้มีความแตกต่างกันมาก นายลูลาถูกตราว่าหัวเอียงซ้ายเนื่องจากเคยมีนโยบายเอาใจฝ่ายแรงงานและชาวบราซิลที่มีโอกาสค่อนข้างน้อย ส่วนนายโบลโซนาโรถูกตราว่าเอียงขวาจัดและดำเนินนโยบายที่หนักไปทางการเอาใจฝ่ายนายทุน 

นอกจากนั้น เขายังมีทีท่าว่านิยมการบริหารแนวเผด็จการอีกด้วย นายลูลาเคยถูกศาลตัดสินว่าฉ้อฉลโดยรับสินบนจากบริษัทก่อสร้างในระหว่างที่ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี เขาติดคุกอยู่เกือบ 2 ปี ก่อนที่ศาลฎีกาจะลงมติว่าศาลที่ลงโทษเขาขาดความเที่ยงธรรม

ผลการลงคะแนนเสียงปรากฏว่านายลูลาชนะแบบเฉียดฉิว โดยคะแนนห่างกันไม่ถึง 2% ของจำนวนผู้ลงคะแนน หลังเวลาผ่านไป 3 วัน ยังไม่มีทีท่าว่านายโบลโซนาโรจะออกมายอมรับผลการลงคะแนน ทำให้หลายฝ่ายมองว่าเขาอาจจะเดินตามรอยนายโดนัลด์ ทรัมป์ของสหรัฐ ที่โวยวายว่าถูกโกงและยังไม่ยอมรับผลการเลือกตั้งหลังเวลาผ่านมา 2 ปีแล้ว 

นอกจากนั้น ผู้อยู่ฝ่ายนายโบลโซนาโรจำนวนมากยังออกมาต่อต้านผลการเลือกตั้งอีกด้วย พวกเขานำรถบรรทุกหลายร้อยคันออกมาปิดกั้นถนนทั่วบราซิล

การกระทำนี้อาจนำไปสู่ความรุนแรงตามแบบที่เกิดขึ้นในสหรัฐหลังนายทรัมป์แพ้การเลือกตั้งอันเป็นการบ่งชี้ถึงความสั่นคลอนของการใช้ระบอบประชาธิปไตย นำไปสู่การใช้ความเลวร้ายของระบบเผด็จการ

ชาวโลกยังวิตกว่าถ้านายโบลโซนาโรชนะการเลือกตั้ง ป่าไม้ในบราซิลซึ่งเป็นปอดที่ใหญ่ที่สุดของโลกจะถูกทำลายต่อไป เนื่องจากในระหว่างที่ดำรงตำแหน่งเขาแสดงให้เห็นว่าเขาไม่ให้ความสำคัญแก่เรื่องเกี่ยวกับระบบนิเวศ เขาใส่ใจเฉพาะในด้านการขยายตัวของเศรษฐกิจเท่านั้น การแพ้การเลือกตั้งของเขาจึงลดความวิตกของชาวโลกได้ในระดับหนึ่ง

นอกจากการทำลายป่าแล้ว นายโบลโซนาโรยังไม่ใส่ใจในด้านการทำลายชุมชนของชาวพื้นเมืองดั้งเดิมอีกด้วย ตามกฎหมาย บราซิลกันพื้นที่แปลงใหญ่ๆ ไว้ให้ชาวพื้นเมืองดั้งเดิมใช้ดำเนินชีวิตแบบเก่าของพวกเขา โดยการเก็บของป่าและล่าสัตว์เป็นหลัก แปลงที่กันไว้ให้เผ่าโยโนมามีซึ่งมีจำนวนราว 3 หมื่นคนมีขนาดเท่าๆ กับภาคเหนือของไทย 

พื้นที่นี้มีแร่ธาตุอยู่มากโดยเฉพาะทองคำ ในช่วงที่เขามีอำนาจ นายโบลโซนาโรไม่ใส่ใจที่จะบังคับใช้กฎหมายอันเป็นการเอาใจพวกแสวงหาทองคำแบบละเมิดกฎหมาย

ชุมชนดังกล่าวจึงถูกทำลายด้วยการคุกคามของนายทุนโดยตรง ด้วยการตัดต้นไม้จำนวนมาก ด้วยเชื้อโรคที่ถูกนำเข้าไปจากภายนอก ด้วยการพังทลายของพื้นดินและสายน้ำ และด้วยสารเคมีที่ใช้ในการสกัดแร่ทองคำโดยเฉพาะปรอท

นักฟุตบอลบราซิลจะเป็นต้นแบบให้แก่ผู้รักกีฬานี้ต่อไปไม่ว่าพวกเขาจะชนะฟุตบอลโลกเป็นครั้งที่ 6 หรือไม่ แต่บราซิลจะเป็นต้นแบบให้ผู้ศรัทธาในระบอบประชาธิปไตยและรักมนุษยธรรมได้

ก็ต่อเมื่อแสดงให้เห็นว่าระบอบประชาธิปไตยฝังรากอย่างมั่นคงแล้วในบราซิล เริ่มต้นด้วยทุกฝ่ายยอมรับให้นายลูลาบริหารประเทศในช่วงเวลา 4 ปีเริ่มจากวันที่ 1 ม.ค.2566