เปิดชีวิตคนขับรถส่งอาหารท่ามกลางวิกฤติล็อกดาวน์จีน
การเป็นพนักงานขับรถส่งอาหารปกติต้องทำงานหนัก เงินเดือนน้อย และงานน่าเบื่ออยู่แล้ว แต่ชีวิตของพนักงานที่ชืื่อ “หวัง” นามสมมุติ ต้องเจอปัญหาหนักหน่วงยิ่งขึ้นเมื่อจู่ๆ ทางการล็อกดาวน์ตึกที่พักในกรุงปักกิ่งของเขาเมื่อหลายวันก่อน
สำนักข่าวเอเอฟพีรายงานว่า ช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมาทางการกรุงปักกิ่งเพิ่มความเข้มงวดใน นโยบายโควิดเป็นศูนย์ เช่นเดียวกับอีกหลายเมืองที่ล็อกดาวน์เป็นวงกว้าง ตรวจหาเชื้อจากประชาชนจำนวนมาก และสั่งให้ทำงานทางไกลเมื่อจำนวนผู้ติดเชื้อพุ่งสูงสุดเป็นประวัติการณ์ ซึ่งไม่ใช่หวังคนเดียวที่รู้สึกไม่พอใจ
ยุทธศาสตร์โควิดเป็นศูนย์ อย่างไม่ยอมประนีประนอมของพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่บังคับใช้มาราวสามปีก่อให้เกิดโทสะและความขุ่นเคืองใจเป็นวงกว้าง บางครั้งกลายเป็นการประท้วงรุนแรงในหลายหัวเมืองใหญ่ทั่วประเทศจีน
ความเหนื่อยล้าจากโควิดมีมาระยะหนึ่งแล้ว เมื่อทางการต้องมาคุมไวรัสอีกในช่วงที่การติดเชื้อพุ่งสูง กระตุ้นให้หลายเมืองใหญ่ต้องใช้มาตรการเข้มงวด
จีนเป็นเศรษฐกิจขนาดใหญ่รายสุดท้ายที่ยังยึดมั่นกับยุทธศาสตร์โควิดเป็นศูนย์ แต่ความพยายามคงจำนวนผู้ติดเชื้อและเสียชีวิตไว้ในระดับต่ำบั่นทอนการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจ ป่วนซัพพลายเชน และทำลายการจ้างงาน
ไม่มีทางเลือก
ความต้องการบริการเดลิเวอรีพุ่งสูงขึ้นภายใต้มาตรการคุมโควิดอันเข้มข้น เมื่อหลายล้านครัวเรือนในเมืองหันมาใช้บริการกองทัพพนักงานส่งของรายได้น้อย ส่วนใหญ่เป็นแรงงานย้ายถิ่นมาจากมณฑลอื่น คอยขนส่งอาหารมื้อเที่ยงและของชำตามสั่ง
แต่ตอนนี้ข้อจำกัดส่งผลมาถึงชีวิตเหล่าคนขับ ด้วยการปิดกั้นพวกเขาให้อยู่แต่ในบ้านโดยไม่มีรายได้ หรือบีบให้ต้องเลือกระหว่างการมีที่ซุกหัวนอนกับออกไปหาเงินให้เพียงพอเพื่อดำรงชีพ
หวัง ผู้ขับรถร่อนไปมาในย่านการเงินอันมั่งคั่งของกรุงปักกิ่งเพื่อส่งอาหารให้กับลูกค้ายักษ์ใหญ่อินเทอร์เน็ต “เหม่ยถ้วน” กล่าวว่า อาคารที่พักของเขาถูกปิดเมื่อวันที่ 7 พ.ย. หลังพบผู้ติดเชื้อโควิด-19 สองราย
ด้วยความสิ้นหวังจะสูญเสียรายได้ราว 250 หยวน (1,224 บาท) ต่อวัน หนุ่มวัย 20 ปีจึงแหกกฎล็อกดาวน์ด้วยการกระโดดข้ามรั้วหายไปในความมืดเพื่อเข้ากะ
“ผมไม่มีทางเลือก ถ้าผมไม่หาเงินก็ไม่มีจ่ายค่าเช่า ตอนนี้พนักงานส่งของหลายคนไม่มีที่อยู่” เขาเล่าให้เอเอฟพีฟังด้วยสำเนียงซานซี มณฑลอุตสาหกรรมทางภาคเหนือ ที่นอกอาคารสำนักงานร้างไร้ผู้คนท่ามกลางอากาศหนาวเย็นยามบ่ายในฤดูหนาว
“ผมผิดหวังกับรัฐบาลจีนจริงๆ ประเทศอื่นเข้าไม่เข้มงวดกับโควิดกันแล้ว มีแต่เราที่ยังเข้มงวดมาก ผมรู้สึกว่าไม่จำเป็นเลย เพราะไม่มีใครตายจากมัน” เจ้าตัวกล่าวต่อ
เอเอฟพีไม่เผยชื่อเต็มของหวัง เพื่อป้องกันไม่ให้เขาถูกเล่นงานฐานฝ่าฝืนล็อกดาวน์และวิจารณ์รัฐ
นอนหลับนอกบ้าน
ตอนที่ย่านพักกู่เชียงจ่อถูกล็อกดาวน์เมื่อสัปดาห์ก่อน พนักงานส่งอาหารของเหม่ยถ้วนรายนี้เลือกนอนหลับในรถ
“จ่ายเงิน 30 หยวนติดเครื่องรถยนต์ทั้งคืนยังถูกกว่าเช่าโรงแรม เพื่อนผมบางคนใช้ชีวิตนอกบ้าน ไม่กล้ากลับบ้าน”หนุ่มห้าวจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือกล่าว
คนขับหลายคนให้สัมภาษณ์เอเอฟพีบรรยายถึงสภาพงานหนักช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา เมื่อการล็อกดาวน์ทำให้บริษัทขาดแคลนแรงงาน
ขณะที่บางคนกล่าวว่ามีความสุขกับการทำเงินจากออเดอร์พิเศษ ส่วนใหญ่กล่าวว่าทนชั่วโมงการทำงานที่ยาวนานขึ้น ความเครียดมากกว่าเดิม และปฏิกิริยาเชิงลบมากขึ้นจากลูกค้าได้
พวกเขากล่าวด้วยว่า ไม่ได้รับการสนับสนุนเพิ่มเติมใดๆ จากเหม่ยถ้วนหรือบริษัทที่จ้างบริการส่งอาหารจากภายนอก
ปีก่อนทางการจีนเปิดสอบแพลตฟอร์มส่งอาหารหลังมีข้อร้องเรียนเอาเปรียบผู้ใช้แรงงาน รวมถึงการใช้อัลกอริธึมที่บีบให้พนักงานขนส่งต้องขับขี่อย่างหวาดเสียวเพื่อส่งของให้ทันเวลาแบบฉิวเฉียด เหม่ยถ้วนไม่ได้แสดงความเห็นกับเอเอฟพี แต่บริษัทเคยเผยกับหนังสือพิมพ์ไชนาเดลีของทางการเมื่อสัปดาห์ก่อนว่า เหม่ยถ้วนจ่ายค่าโรงแรมให้กับพนักงานที่กลับบ้านไม่ได้และยินดีให้ความช่วยเหลือคนขับที่ตกอยู่ในสถานการณ์แบบเดียวกัน
โควิดจีน ติดเชื้อ-ตายต่ำ กระทบแรง
แม้จีนจะปิดตัวเองจากโลกภายนอก และเรียกร้องให้ประชาชนอุทิศตัวป้องกันโควิดด้วยการตรวจหาเชื้อจากประชาชนหลายร้อยล้านคนและกักตัวยาวนาน แต่โควิดก็ยังสร้างปัญหาให้กับจีน
สำนักข่าวรอยเตอร์รายงาน จำนวนผู้ติดเชื้อและเสียชีวิตของจีนถือว่าต่ำเมื่อเทียบกับมาตรฐานโลก แต่นักวิเคราะห์กล่าวว่า การเปิดประเทศโดยไม่เพิ่มอัตราการฉีดวัคซีนจะยิ่งทำให้เกิดการเจ็บป่วยและเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก โรงพยาบาลรองรับไม่ไหว
การล็อกดาวน์จีนทำลายเศรษฐกิจ ปั่นป่วนซัพพลายเชน และสั่นคลอนตลาดเงินไปเรียบร้อยแล้ว ข้อมูลเมื่อวันพุธ (30 พ.ย.) ชี้ว่า กิจกรรมบริการและการผลิตประจำเดือน พ.ย.ของจีนต่ำสุดเป็นประวัติการนับตั้งแต่เซี่ยงไฮ้เริ่มล็อกดาวน์โควิดนานสองเดือนในเดือน เม.ย.
หุ้นจีนทรงตัวตลาดชั่งน้ำหนักความอ่อนแอทางเศรษฐกิจผลพวงโควิดกับความหวังว่าแรงกดดันจากประชาชนอาจผลักดันให้จีนเปิดประเทศเร็วขึ้น
ด้านคริสตาลินา จอร์เจียวา กรรมการผู้จัดการกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ) กล่าวถึงความเป็นไปได้ที่ไอเอ็มเอฟจะปรับลดคาดการณ์เศรษฐกิจจีน