ที่เดียวในโลก! นักเคลื่อนไหวชาวจีนเปิดพิพิธภัณฑ์‘เทียนอันเหมิน’นิวยอร์ก
ผู้เห็นต่างชาวจีนที่เคยประท้วง ณ จตุรัสเทียนอันเหมินเมื่อปี 1989 เปิดพิพิธภัณฑ์ในนิวยอร์ก เพื่อระลึกถึง “ความฝันประชาธิปไตยของประชาชนจีน” ก่อนถึงวันครบรอบ 34 ปี การปราบปรามประชาชนอย่างนองเลือด
สำนักข่าวเอเอฟพีรายงาน นายหวัง ตัน อดีตแกนนำขบวนการนักศึกษาเทียนอันเหมิน เป็นผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์เทียนอันเหมิน แห่งนี้ ที่สำนักงานแห่งหนึ่งใจกลางแมนฮัตตัน นายหวังกล่าวในพิธีเปิดเมื่อวันศุกร์ (2 มิ.ย.) ตามเวลาสหรัฐ
“เหตุการณ์ จตุรัสเทียนอันเหมิน ในปี 1989 ได้ส่งผลต่อจีนและทั่วทั้งโลก วันนี้หลังเราเริ่มตื่นจากภัยคุกคามต่ออารยธรรมมนุษยชาติโดยรัฐบาล สี จิ้นผิง เราควรหวนรำลึกไปถึงปี 1989 รำลึกถึงผู้ที่เสียสละชีวิต และจดจำความฝันประชาธิปไตยของประชาชนจีนในช่วงนั้น” นายหวังกล่าว
ที่พิพิธภัณฑ์นายหวังจัดแสดงภาพถ่าย วีดิโอ คลิปข่าว โปสเตอร์ จดหมาย และป้ายผ้าเกี่ยวกับการลุกฮือเรียกร้องประชาธิปไตย ซึ่งถูกรัฐบาลปักกิ่งปราบปรามผู้ประท้วงเสียชีวิตอย่างน้อย 1,000 คน
ตัวนายหวังเองเคยติดคุกในจีนหลายปี ก่อนลี้ภัยไปสหรัฐในปี 1998 ต่อมาเขาเรียนต่อปริญญาเอกสาขาประวัติศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
“แม้แต่ในสหรัฐ เรายังรู้สึกได้ถึงแรงกดดันและภัยคุกคามจากรัฐบาลจีน เหตุการณ์ปี 1989 ไม่เพียงแค่เชื่อมโยงกับอดีตแต่ยังรวมถึงปัจจุบันและอนาคตด้วย“ อดีตนักเคลื่อนไหวรายนี้กล่าวต่อ เรียกร้องให้โลก ”ควรจดจำโฉมหน้าที่แท้จริงของพรรคคอมมิวนิสต์จีนด้วย”
นอกจากนายหวังยังมีนักวิจารณ์ชาวจีนและนักการเมืองอเมริกันหลายคนมาร่วมพูดคุยในพิธีเปิดพิพิธภัณฑ์แห่งเดียวในโลกที่จัดนิทรรศการเทียนอันเหมินอย่างถาวร หลังพิพิธภัณฑ์ในฮ่องกงถูกปิดเมื่อปี 2564 บรรยากาศศิลปะที่มาพร้อมกันงานรำลึกเทียนอันเหมินเป็นประจำทุกปีที่ฮ่องกงหายไปเกือบหมด เมื่อรัฐบาลปักกิ่งควบคุมดินแดนนี้มากขึ้น หลังจากกว่า 30 ปีที่ประชาชนหลายพันคนต้องมาชุมนุมจุดเทียนกันในวันที่ 4 มิ.ย. ณ สวนวิกตอเรีย
แต่ครั้นจีนออกกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติฉบับใหม่ในปี 2563 ทางการฮ่องกงห้ามการชุมนุมดังกล่าว การรวมตัวกันต่อต้านรัฐบาลในที่สาธารณะส่วนใหญ่เป็นสิ่งผิดกฎหมาย
เราต้องยืนหยัด
ในนิวยอร์ก กลุ่มนักศึกษาจีนในสหรัฐร่วมเดินขบวนเมื่อเย็นวันศุกร์ผ่านย่านแมนฮัตตันระหว่างพิพิธภัณฑ์เทียนอันเหมินกับสถานกงสุลจีน
บางคนสวมหน้ากากและแว่นดำป้องกันไม่ให้จำหน้าได้ และอาจเกิดอันตรายกับครอบครัวในเมืองจีน
นายฉี ยูเจ ผู้ประท้วงคนหนึ่งกล่าวว่า การประท้วงได้ “เป็นเรื่องสำคัญมาก”
“คุณรู้มั้ย รัฐบาลจีนฆ่าคนมากมายในปี 1989 และไม่อยากให้ประชาชนจดจำ เพราะฉะนั้นทุกปีเราต้องมายืนที่นี่ บอกทุกคนในโลกว่ามีประวัติศาสตร์”
นางสาวชอว์น ผู้ประท้วงอีกครั้งที่เผยเพียงชื่อเพราะกังวลเรื่องความปลอดภัย กล่าวว่า การประท้วงต้านนโยบาย “โควิดเป็นศูนย์” เมื่อปีก่อนสะท้อนสิ่งที่เคยเกิดขึ้น ณ จัตรัสเทียนอันเหมินเมื่อหลายสิบปีก่อน
“ผ่านมาเกือบ 40 ปีระหว่างการประท้วงกระดาษขาวกับจัตุรัสเทียนอันเหมิน แต่เรายังถูกปกครองโดยรัฐบาลเดิมที่ธรรมชาติไม่เปลี่ยนไปเลยแม้แต่น้อย”
ปลายปีก่อนมีการประท้วงเป็นวงกว้างในจีนต้านนโยบาย “โควิดเป็นศูนย์” ของประธานาธิบดีสี เรียกว่า การประท้วง “กระดาษขาว” เพราะผู้ประท้วงหลายคนถือกระดาษเปล่าแสดงสัญลักษณ์ของการเซ็นเซอร์