ชะตากรรมกลุ่มทหารรับจ้าง ‘วากเนอร์’ หลัง ‘พริโกซิน’ สิ้นชีพ

สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานอ้างเจ้าหน้าที่ลิเบียเผยว่า ในการพบปะกันที่เมืองเบงกาซี รัฐมนตรีช่วยกลาโหมยูนูส-เบค เยฟคูรอฟของรัสเซีย ได้บอกกับคาลิฟา ฮาฟตาร์ ผู้บัญชาการลิเบียตะวันออกเมื่อวันอังคารว่า  "กองกำลังวากเนอร์จะต้องรายงานต่อผู้บัญชาการคนใหม่" 

นายจาเรล ฮาร์ชาอุย นักวิจัยจากสถาบัน Royal United Services ของลิเบีย มองว่า แม้ไม่มีอะไรบ่งชี้ แต่การเยือนของเยฟคูรอฟ เป็นความบังเอิญพอดิบพอดี หากมีอะไรเกิดขึ้นก็ตาม จะกลายเป็นสิ่งตอกย้ำว่า ความสัมพันธ์รัสเซียกับลิเบียมีความลึกซึ้งและเติบโตมากยิ่งขึ้น 

การประชุมทางทหารระหว่างรัสเซีย-ลิเบีย เกิดขึ้นหลังจากพริโกซินและกองกำลังวากเนอร์ไม่ปฏิบัติตามแนวทางของประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน เมื่อเดือน มิ.ย. ถือเป็นสัญญาณว่ามอสโกไม่ได้ตั้งใจที่จะละทิ้งกองกำลังทหารรับจ้างที่ทรงอิทธิพลระดับโลก

ก่อนหน้านี้ กลุ่มวากเนอร์เข้าร่วมการสู้รบครั้งใหญ่ในซีเรีย ลิเบีย และสาธารณรัฐแอฟริกากลาง แล้วเข้าควบคุมธุรกิจเหมืองทองคำและแหล่งน้ำมันตลาดเส้นทาง  

หลังจากกองกำลังวากเนอร์ถอนตัวจากสงครามยูเครน ได้กลับมีสถานะกบฏทันที โดยพริโกซินได้เบนเข็มไปขยายเครือข่ายในแอฟริกา ตามที่มีการเผยแพร่คลิปกลุ่มวากเนอร์ในภูมิภาคนี้ ในชื่อ The Wagner PMC เป็นนัยว่า กองกำลังของรัสเซียยิ่งใหญ่มากขึ้นเรื่อยๆ และมีอิสระมากขึ้น

รัฐบาลมอสโกอาจไม่ยินดียินร้ายกับเรื่องนี้ ในทางกลับกันมีเสียงแววว่า เครมลินกำลังสร้างบริษัทที่รับทำหน้าที่คล้ายกับกลุ่มวากเนอร์ให้เป็นทางเลือก หวังก้าวขึ้นมาแทนที่ทหารรับจ้างวากเนอร์ แม้ตอนนี้ไม่อาจมีใครแทนที่ก็ตาม 

นักวิเคราะห์ไม่คิดว่า ตอนนี้ยัง “ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงมากนัก” เพราะรัสเซียไม่มีอำนาจทางทหารอย่างเป็นทางการในลิเบีย และไม่สามารถแทรกแซงได้โดยตรง ซึ่งการมีส่วนร่วมทางทหารของรัสเซียในลิเบียส่วนใหญ่ยังต้องผ่านกลุ่มวากเนอร์

สำหรับทหารวากเนอร์ในลิเบียมีอยู่กว่า 2,000 นาย ซึ่งพวกเขาได้เคยช่วยเหลือกลุ่มฮาฟตาร์โจมตีเมืองตริโปลี กระทั่งมีการหยุดยิ่งในปี 2564 

หากแต่ชะตาของวากเนอร์ขึ้นอยู่ปัจจัยทางเศรษฐกิจล้วน เพราะกลุ่มจะดำรงอยู่ต่อไปได้ขึ้นอยู่ “แหล่งท่อน้ำเลี้ยง และทุนทรัพย์” ที่มีอยู่ ซึ่งมีรายงานว่า บริษัทวากเนอร์เป็นเจ้าของสินทรัพย์น้ำมันในรัสเซีย 

อย่างไรก็ตาม มีข้อมูลเพียงเล็กน้อยจะบ่งบอกว่าบริษัทนี้มีรายได้จากเหมืองแร่และการตัดไม้ในเขตบริหารคอร์ดิลเยรา (CAR) และประเทศอื่นๆในแอฟริกา แต่ทางการมอสโกก็พยายามไม่หยุดที่จะเข้าควบคุมแหล่งทุนเหล่านี้