หายอีกราย! รมว.กลาโหมจีน โดดประชุมเวียดนาม ทำเนียบขาวเชื่อโดนปลด!

Key Points:

• หลี่ จางฟู่ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมจีน หายหน้าไปนานกว่าสองสัปดาห์
• หลักฐานล่าสุดยกเลิกการประชุมร่วมกับรมว. กลาโหมเวียดนามอย่างกะทันหันเมื่อสัปดาห์ก่อน
• นักการทูต นักวิเคราะห์จับตาเกรงจะหายไปแบบฉินกัง อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศ สะท้อนว่า จีนภายใต้การนำของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ทำอะไรไม่จำเป็นต้องอธิบายให้โลกรู้ 

 

สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานอ้างแหล่งข่าวเวียดนามสองรายว่า นายหลี่ จางฟู่ วัย 65 ปี รัฐมนตรีฯกลาโหมจีน มีกำหนดประชุมความร่วมมือกลาโหมประจำปีที่เวียดนามเป็นเจ้าภาพ ณ พรมแดนเวียดนาม-จีน ระหว่างวันที่ 7-8 ก.ย. แต่รัฐบาลปักกิ่งขอเลื่อนประชุมอ้าง “สุขภาพ” ของรัฐมนตรี ซึ่งรอยเตอร์ได้รายงานข่าวนี้เป็นรายแรก

สำนักงานข่าวสารมนตรีแห่งรัฐจีน กระทรวงกลาโหม และกระทรวงการต่างประเทศจีน ไม่ได้ให้ความเห็นเมื่อรอยเตอร์สอบถามไป ส่วนสถานทูตเวียดนามในกรุงปักกิ่งรอยเตอร์ติดต่อไม่ได้เมื่อเย็นวันพฤหัสบดี (14 ก.ย.) ตามเวลาท้องถิ่น

การยกเลิกประชุมกะทันหันของนายหลี่ เกิดขึ้นหลังจากจีนปลดรัฐมนตรีต่างประเทศฉิน กัง แบบไร้คำอธิบายเมื่อเดือน ก.ค. โดยก่อนหน้านั้นเขาไม่ออกงานนานหลายสัปดาห์ ส่วนในกองกำลังจรวดกองทัพปลดแอกประชาชนจีน (PLA) ก็มีการโยกย้ายในระดับผู้บังคับบัญชาทำให้เกิดคำถามถึงการตัดสินใจของผู้นำจีน

นายฉิน อดีต รมว.ต่างประเทศเป็นดาวรุ่งพุ่งแรงในพรรคคอมมิวนิสต์เพราะเป็นคนสนิทของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง การถูกปลดทั้งๆ ที่เพิ่งดำรงตำแหน่งได้เพียงเจ็ดเดือน ถือเป็นเรื่องเซอร์ไพรส์ยิ่งกว่า ตอนแรกทางการจีนให้เหตุผลว่า ที่นายฉินหายหน้าไปด้วยเหตุผลด้านสุขภาพ

ส่วนนายหลี่ได้รับแต่งตั้งเป็น รมว.กลาโหมจีน ในเดือน มี.ค. นักการทูตและนักสังเกตการณ์หลายคนจับตาว่าจะจบเหมือนนายฉินหรือไม่ นายหลี่เป็นมนตรีแห่งรัฐหนึ่งในห้าคน ซึ่งตำแหน่งนี้สูงกว่ารัฐมนตรี

เจ้าหน้าที่สหรัฐรายหนึ่งเผยว่า รัฐบาลวอชิงตันทราบแล้วเรื่องการยกเลิกประชุมของนายหลี่ที่เวียดนาม ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ไปเยือนเวียดนามเมื่อสัปดาห์ก่อน ทั้งสองฝ่ายได้ลงนามยกระดับความสัมพันธ์ครั้งประวัติศาสตร์

การที่นายหลี่หายหน้าไปทำให้มีการแสดงความคิดเห็นกันไปต่างๆ นานา อาทิ นายราห์ม เอ็มมานูเอล ทูตสหรัฐประจำญี่ปุ่นทวิตข้อความผ่านแพลตฟอร์ม X เมื่อวันที่ 8 ก.ย.

“ตอนแรกรัฐมนตรีต่างประเทศฉินกังหาย ต่อมาก็ผู้บัญชาการกองกำลังจรวดหาย ตอนนี้ไม่เห็นหน้ารัฐมนตรีกลาโหมหลี่ จางฟู่มาสองสัปดาห์แล้ว ศึกว่างงานนี้ใครจะชนะ คนหนุ่มสาวจีนหรือคณะรัฐมนตรีของสี”

ด้านโฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนตอบคำถามผู้สื่อข่าวเรื่องโพสต์ของนายเอ็มมานูเอลว่าเธอ “ไม่ทราบสถานการณ์”

นายหลี่ออกงานครั้งสุดท้ายเมื่อวันที่ 29 ส.ค. ในกรุงปักกิ่ง แสดงปาฐกถาในเวทีประชุมความมั่นคงกับประเทศแอฟริกา ก่อนหน้านั้นได้พบกับเจ้าหน้าที่ระดับสูงระหว่างเยือนรัสเซียและเบลารุส

ในหน้าที่การงาน รัฐมนตรีกลาโหมจีนส่วนใหญ่ดูเรื่องการทูตทหาร ไม่ได้บัญชาการกองกำลังรบ และออกสื่อน้อยกว่ารัฐมนตรีต่างประเทศ

“การหายไปของนายหลี่ไม่นานหลังจากนายฉิน บอกให้โลกภายนอกรู้ว่าการเมืองในหมู่ชนชั้นนำจีนคาดเดายากมากแค่ไหน จีนภายใต้ประธานาธิบดีสีไม่ได้รู้สึกว่า จำเป็นต้องอธิบายตนเองให้โลกรู้” นายอัลเฟรด อู๋ อาจารย์จากวิทยาลัยนโยบายสาธารณะลี กวนยูในสิงคโปร์กล่าว

ในปี 2561 นายหลี่เคยถูกสหรัฐคว่ำบาตร ฐานซื้ออาวุธจาก Rosoboronexport บริษัทส่งออกอาวุธรายใหญ่สุดของรัสเซีย

ทางการจีนกล่าวเสมอมาว่า อยากให้สหรัฐยกเลิกการคว่ำบาตรเหล่านั้นเสียที เพื่อให้กองทัพสองฝ่ายคุยกันได้สะดวกยิ่งขึ้น

นายลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐพยายามคุยกับนายหลี่ ระหว่างการประชุมรัฐมนตรีกลาโหมที่สิงคโปร์เมื่อเดือน มิ.ย. แต่ก็ทำได้แค่จับมือทักทาย

ปี 2559 นายหลี่ได้รับการเสนอชื่อให้เป็นผู้ช่วยผู้บัญชาการกองกำลังสนับสนุนทางยุทธศาสตร์ที่กองทัพเพิ่งตั้งขึ้นมาใหม่ เป็นหน่วยงานชั้นนำเร่งพัฒนาขีดความสามารถในการทำสงครามไซเบอร์และสงครามอวกาศ จากนั้นเป็นผู้บัญชาการหน่วยจัดซื้อของกองทัพตั้งแต่ปี 2560 จนได้เป็นรัฐมนตรีกลาโหม

เดือน ก.ค.ที่ผ่านมา หน่วยจัดซื้อออกประกาศที่ไม่ค่อยมีบ่อยนักว่า กำลัง “สะสาง” กระบวนการประมูล พร้อมขอให้ประชาชนรายงานความผิดปกติย้อนไปถึงปี 2560 แต่ไม่ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่าพบความผิดใดบ้าง

ด้านไฟแนนเชียลไทม์ส รายงานเมื่อวันพฤหัสบดี (14 ก.ย.) ตามเวลาท้องถิ่น อ้างเจ้าหน้าที่สหรัฐสามคนและอีกสองคนที่รู้ข้อมูลข่าวกรอง รัฐบาลวอชิงตันเชื่อว่า นายหลี่กำลังถูกรัฐบาลปักกิ่งสอบสวน และถูกปลดออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีแล้ว

ทั้งนี้ ไม่ทราบแน่ชัดว่าอะไรทำให้รัฐบาลประธานาธิบดีโจ ไบเดน สรุปว่านายหลี่โดนสอบ ทำเนียบขาวเองไม่เคยแถลงในเรื่องนี้

รายงานข่าวจากไฟแนนเชียลไทม์สเกิดขึ้นไม่นานหลังจากนายเอ็มมานูเอล โพสต์ข้อความล่าสุดผ่านแพลตฟอร์ม X เมื่อกลางดึกวันพฤหัสบดี ตามเวลาวอชิงตัน ตั้งคำถามว่า ทางการจีนจำกัดการเคลื่อนไหวของนายหลี่หรือไม่

“ประการที่ 1 รัฐมนตรีกลาโหม หลี่ จางฟู่ หายหน้าหายตาไม่ได้ยินข่าวมาสามสัปดาห์แล้ว ประการที่ 2 เขาไม่ไปเวียดนาม ตอนนี้ เขาไม่ไปประชุมตามกำหนดกับผู้บัญชาการกองทัพเรือสิงคโปร์ เป็นเพราะเขาถูกกักบริเวณอย่างนั้นหรือ? ที่นั่นคงจะมีคนเยอะเลยล่ะ”