'จีน' ใช้ 'กีฬา' สร้างสัมพันธ์ระหว่างประชาชน สู่ความร่วมมือระดับประเทศ

การประชุมหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง ที่กรุงปักกิ่ง ประเทศจีน เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา เราได้เห็นการประกาศ 8 ขั้นตอน ที่จีนจะทำเพื่อเดินหน้าโครงการริเริ่ม หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง หรือ BRI คุณภาพสูง หนึ่งในนั้นมีประเด็น "สนับสนุนการแลกเปลี่ยนระหว่างประชาชนกับประชาชนในประเทศสมาชิก BRI" ว่ากันตามตรง ไม่ใช่แค่ในประเทศสมาชิก BRI แต่แนวการส่งเสริมการแลกเปลี่ยนในระดับประชาชนของจีนและประเทศอื่นๆ เป็นสิ่งที่จีนกำลังดำเนินอยู่ในนโยบายความสัมพันธ์และความร่วมมือระหว่างประเทศ

เพื่อให้การแลกเปลี่ยนระดับประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งทางวัฒนธรรม ความเข้าใจของกันและกัน นำไปสู่ความร่วมมือระดับที่สูงขึ้น กีฬา เป็นอีกหนึ่งด้านสำคัญที่ จีน มุ่งเน้นในการสร้างความร่วมมือและสัมพันธ์ที่ดีกับประเทศต่างๆ เพราะสิ่งนี้ก่อให้เกิดการร่วมมือและแลกเปลี่ยนตั้งแต่ระดับประชาชนดังที่กล่าวไป 

นี่คือเหตุผลว่า ทำไมจีนมุ่งมั่นกับการจัดการแข่งขันกีฬาระดับนานาชาติ ทั้งโอลิมปิก เอเชียนเกมส์ กีฬามหาวิทยาลัยโลก และการแข่งขันในเชิงอาชีพ และไม่ใช่ว่าเพิ่งมีไม่นานนี้ แต่การกีฬาถูกนำมาใช้ในเชิงการสร้างความสัมพันธ์และการทูตมาช้านาน อย่างจีนและสหรัฐอเมริกาก็เคยมีการทูตปิงปอง ซึ่งจีนก็เคยยกประเด็นนี้ว่า "เป็นตัวอย่างของการละทิ้งความแตกต่าง สามารถร่วมมือกันได้ ตอกย้ำว่าไม่มีแนวคิดแบบสงครามเย็นมาเกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์ของจีนและสหรัฐอเมริกา"

โดย "จีน" เชิญนักกีฬาปิงปองจากอเมริกาไปที่ประเทศจีนในปี ค.ศ.1971 นับตั้งแต่ก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี ค.ศ.1949 นับเป็นการเริ่มดำเนินการทางการทูตกับอเมริกาผ่านการแข่งขันกีฬาปิงปอง จากการทูตปิงปองสู่ กีฬา ที่หลากหลายชนิดมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "บาสเกตบอล" ที่กลายเป็นกีฬายอดนิยมในจีนและคนจีนเองก็รู้จักการแข่งขัน NBAในอเมริกาเป็นอย่างดี 

ในการแข่งขันเอเชียนเกมส์หางโจวครั้งล่าสุด ที่ปิดฉากไปเมื่อต้นเดือนตุลาคม 2566 ที่ผ่านมา จีนเองก็ออกมาประกาศจุดยืน ตั้งแต่ก่อนการแข่งขันว่า "เป็นการแข่งขันที่ไม่มีการเมืองมาเกี่ยวข้อง" รวมทั้งมหกรรมกีฬาระดับโลกครั้งก่อนๆ อย่าง โอลิมปิกฤดูร้อนปักกิ่ง 2008 มหกรรมกีฬาที่ถือเป็นประตูบานสำคัญสร้างความร่วมมือและสื่อสารให้ทั่วโลกเห็นจีนในมุมใหม่ และโอลิมปิกฤดูหนาวปักกิ่ง 2022 ที่มีความขัดแย้งระหว่างจีนและอเมริกากำลังปะทุ แต่จีนก็เน้นย้ำว่า "ร่วมมือกันเถอะ โดยพาะการกีฬา ที่เชื่อมคนเข้าด้วยกันจริงๆ ไม่ควรมีการเมืองเข้าไปแทรก" จึงอย่าแปลกใจ หากตอนนี้จะเห็นจีนพยายามสื่อสารกับโลกผ่านกีฬามากขึ้น  

ล่าสุด China Media Group (CMG) สื่อหลักของจีน ได้ลงนามบันทึกความร่วมมือกับผู้จัดการแข่งขันโอลิมปิกปารีส 2024 ซึ่งกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันในปีหน้า 2567 ที่กำลังจะมาถึง CMG ได้ลงนามร่วมมือในการถ่ายทอดสดและความร่วมมือด้านกีฬาที่เกี่ยวข้อง อย่างการนำเทคโนโลยีขั้นสูงของจีนไปมีส่วนร่วม อย่างการถ่ายทอดสดด้วย 5G+4K /8K+AI

นอกจากร่วมมือในการแข่งขันโอลิมปิกปารีส 2024 ทาง CMG ในฐานะตัวแทนจีน ยังได้ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือกับลีกฟุตบอลอาชีพฝรั่งเศส ซึ่งเป็นผู้จัดการแข่งขันลีกเอิง ลีกสูงสุดของฝรั่งเศส มีทีมดังอย่าง PSG ที่ตอนนี้ก็มีแฟนๆ จำนวนมากในจีน และเป็นลีก 1 ใน 5 ลีกชั้นนำยุโรป โดยความร่วมมือกับทางลีกฟุตบอลฝรั่งเศส ไม่ใช่แค่เรื่องถ่ายทอดสด แต่ยังเป็นไปเพื่อการพัฒนาฟุตบอลในจีนด้วย ตามที่ได้เล่าถึงการส่งเสริมระหว่างบุคคล เพราะการแข่งขัน French Super Cup 2024 ถูกจัดขึ้นในจีน พร้อมนัดกระชับมิตรระหว่างจีนและจากลีกฟุตบอลอาชีพฝรั่งเศส ซึ่งตามแผนความร่วมมือ การประชุมด้านพัฒนาฟุตบอล จัดศูนย์ฝึกอบรมเยาวชน และการพัฒนาอีสปอร์ตในจีนจะถูกจัดตั้งขึ้น

ในการร่วมมือกับโอลิมปิกปารีส 2024 และลีกฟุตบอลอาชีพฝรั่งเศส ทางสื่อหลักของจีน ประกาศชัดว่า "เป็นส่วนสำคัญของการฉลองความสัมพันธ์ทางการทูตจีน-ฝรั่งเศส ครบรอบ 60 ปี" ในปี 2567 นี่ก็เป็นประจักษ์พยานชัดเจนของการส่งเสริมระดับประชาชน นำไปสู่ระดับที่สูงขึ้น เราจึงจะได้เห็น จีน แสดงจุดยืนสร้างความสัมพันธ์ระดับประชาชนไปสู่ระดับที่สูงขึ้นระหว่างจีนและนานาประเทศผ่าน กีฬา อย่างต่อเนื่องต่อไป โดยเฉพาะเมื่อจีนกำลังเดินหน้าสานต่อโครงการ BRI และข้อริเริ่มประชาคมโลกที่มีอนาคตร่วมกันที่จีนนำเสนอในขณะนี้

ผู้เขียน : ภากร กัทชลี (อ้ายจง) อาจารย์ประจำภาควิชาการตลาด คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่