ส่องประเด็น AI ในเวทีดาวอส 2024 ทำไมถึงเป็นเรื่องสำคัญในปีนี้

Key Points

• 'เอไอ' เป็น 1 ใน 4 ธีมหลักของการประชุม WEF ประจำปีนี้ 
• "ข้อมูลที่ผิดพลาดและการบิดเบือนข้อมูลจากเอไอ" คือหนึ่งในความเสี่ยงหลักของโลกภายใน 2 ปีข้างหน้า
• เอไอจ่อกระทบตำแหน่งงานทั่วโลก 40%
• คีย์แมนในวงการเอไอต่างเข้าร่วมงาน WEF ในปีนี้ เช่น แซม อัลท์แมน, ยานน์ เลอคุน และ สัตยา นาเดลลา 

 

นอกจากการประชุม เวิลด์ อีโคโนมิก ฟอรั่ม (WEF) หรือการประชุมดาวอส ที่สวิตเซอร์แลนด์ ในปีนี้ จะถูกจับตามองอย่างเข้มข้นในเชิงความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์แล้ว ประเด็นเรื่อง "ปัญญาประดิษฐ์" หรือ เอไอ ก็ยังถูกยกให้เป็นอีก 1 ใน 4 ธีมหลักของการประชุมปีนี้ ซึ่งประกอบด้วย การเมือง, เศรษฐกิจ, เอไอ, และสิ่งแวดล้อม ดังนี้

 

1. การบรรลุความร่วมมือและความมั่นคงในโลกที่แตกแยก (Achieving Security and Cooperation in a Fractured World)
2. การสร้างการเติบโตและสร้างงานสำหรับยุคใหม่ (Creating Growth and Jobs for a New Era)
3. ปัญญาประดิษฐ์ในฐานะพลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคม (Artificial Intelligence as a Driving Force for the Economy and Society) 
4. ยุทธศาสตร์ระยะยาวสำหรับสภาพภูมิอากาศ ธรรมชาติ และพลังงาน (A Long-Term Strategy for Climate, Nature and Energy)

เวิลด์ อีโคโนมิก ฟอรั่ม เริ่มปูความสำคัญของเอไอมาตั้งแต่ปีที่แล้วกับการจัดประชุม AI Governance Summit เป็นครั้งแรกในเดือน พ.ย. และสำหรับปีนี้ ที่ประชุมดาวอสเห็นพ้องตรงกันว่า "เอไอ"ในฐานะพลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคม คือหนึ่งในธีมที่สำคัญที่สุดของปีนี้ และเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในประเด็นสนทนาต่างๆ อย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน ตั้งแต่เรื่องการจ้างงาน ทักษะงาน การกำกับดูแล ไปจนถึงการเมือง ในขณะที่หลายประเทศทั่วโลกกำลังพิจารณาเรื่องการออกกฎกำกับดูแลเอไอ ซึ่งรวมถึงสหภาพยุโรป (อียู) ที่เพิ่งมีการร่างกฎหมายกำกับดูแลเอไอออกมาเป็นครั้งแรกเมื่อเดือน ธ.ค. 2566 ที่ผ่านมา 
 

การบูมอย่างถึงขีดสุดของเอไอที่เห็นได้ชัดในปีที่แล้วต่อเนื่องจนถึงนี้ ซึ่งนำมาสู่ทั้ง "โอกาส" และ "เรื่องน่าปวดหัว" สำหรับผู้กำกับดูแลทั่วโลก คือหนึ่งในประเด็นหลักภายใต้ธีมเอไอของ WEF 2024 ซึ่งมีทั้งรูปแบบของรายงานวิเคราะห์ เวทีเสวนา และบรรดาคีย์แมนสำคัญในวงการที่มาร่วมประชุมในสัปดาห์นี้ 

 

"เอไอ เฟกนิวส์ และการเลือกตั้ง 2567"

ในการเปิดเผยรายงานผลสำรวจความเสี่ยงประจำปีล่าสุดของ WEF ระบุว่า เอไอคือ 1 ใน 5 ปัจจัยเสี่ยงของโลกภายใน 2 ปีข้างหน้านี้ ในแง่ของ "ข้อมูลที่ผิดพลาดและการบิดเบือนข้อมูลจากเอไอ" โดยการเชื่อมโยงระหว่างข้อมูลเท็จและความไม่สงบทางสังคมจะเป็นประเด็นสำคัญในปีนี้ เมื่อประเทศเศรษฐกิจหลักๆ เช่น สหรัฐ สหภาพยุโรป และอินเดีย ต่างก็เข้าสู่การเลือกตั้งในปี 2567 

WEF จัดให้ความเสี่ยงเรื่องข้อมูลที่ผิดพลาดและการบิดเบือนข้อมูลจากเอไอ เป็นความเสี่ยงสูงสุดอันดับ 2 เป็นรองเพียงแค่ความเสี่ยงด้านการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศที่สุดขั้วเท่านั้น

โดยก่อนหน้าที่โลกจะเข้าสู่ยุคของเจนเนอเรทีฟ เอไอ (เจนเอไอ) ที่สามารถสร้างคอนเทนต์ได้เองภายใต้พรอมต์คำสั่ง เราเคยมีประสบการณ์ชวนปวดหัวมาแล้วกับยุคของ "เฟกนิวส์" กับการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐในปี 2559 ซึ่งทำให้หลายฝ่ายกังวลว่าการใช้เจนเอไอที่ฉลาดขึ้นและทำอะไรได้มากขึ้นกว่าเอไอยุคก่อน อาจทำให้การเลือกตั้งทั่วโลกในปีนี้น่าปวดหัวยิ่งกว่าเดิม

นอกจากเอไอกับเฟกนิวส์แล้ว WEF ยังระบุว่าเอไอยังก่อให้เกิดความเสี่ยงใหม่ต่อระบบคอมพิวเตอร์หากประเทศที่เป็นขั้วศัตรูและกลุ่มแฮ็กเกอร์สามารถเจาะเข้าโจมตีทางไซเบอร์ได้ ในขณะที่ในระยะยาวนั้น การพึ่งพาเอไอในกระบวนการเกี่ยวกับการตัดสินใจอาจสร้างความเสี่ยงเพิ่มเติม

 

เอไอจ่อกระทบตำแหน่งงาน 40% 

กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ) ระบุในรายงานวิเคราะห์ฉบับใหม่ระหว่างเข้าร่วมประชุม WEF ในสัปดาห์นี้ว่า เอไอมีแนวโน้มจะส่งผลกระทบต่อตำแหน่งงานทั่วโลกเกือบ 40% โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศพัฒนาแล้วอาจกระทบมากถึง 60% และเอไอยังมีแนวโน้มจะทำให้สถานการณ์ความไม่เสมอภาคโดยรวมย่ำแย่ลงอีกด้วย

รายงานระบุว่า พนักงานประมาณครึ่งหนึ่งจะได้รับประโยชน์จากการใช้เอไอ ซึ่งจะเข้ามาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน แต่สำหรับพนักงานอีกครึ่งหนึ่งจะถูกเอไอเข้ามาแย่งงาน เนื่องจากเอไอมีศักยภาพในการปฏิบัติงานสำคัญต่าง ๆ แทนที่มนุษย์ได้ ทำให้สามารถลดอุปสงค์แรงงาน ซึ่งจะส่งผลกระทบในแง่ค่าจ้างและแม้กระทั่งปลดพนักงานออก 

เอไอยังส่งผลต่อเรื่องความเหลื่อมล้ำด้านค่าจ้างเพิ่มมากขึ้น โดยแรงงานรายได้สูงและแรงงานหนุ่มสาวอาจเห็นความเหลื่อมล้ำด้านค่าจ้างมากขึ้นหลังมีการใช้เอไอ ในขณะที่แรงงานรายได้ต่ำและแรงงานสูงอายุอาจไล่ตามไม่ทัน

 

เวทีเสวนาหลักและคีย์แมนสำคัญในวงการเอไอ

• เวทีเสวนาเรื่อง "เจนเอไอ เครื่อจักรขับเคลื่อนการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4" (Generative AI: Steam Engine of the Fourth Industrial Revolution?)
• วันที่ 16 ม.ค. เวลา 08:15–09:00 น. (ตามเวลาท้องถิ่น)
• คีย์แมนในวงเสวนา - "อาร์วินด์ กฤษณะ" ซีอีโอบริษัทไอบีเอ็ม 
  
   
• เวทีเสวนาเรื่อง "จักรวาลที่ขยายใหญ่ของโมเดลเจนไอเอ" (The Expanding Universe of Generative Models)
• วันที่ 16 ม.ค. เวลา 15:00–15:45 น. (ตามเวลาท้องถิ่น)
• คีย์แมนในวงเสวนา - "ศ.ดร.ยานน์ เลอคุน" จากมหาวิทยาลัยนิวยอร์ก และหัวหน้านักวิทยาศาสตร์เอไอที่ Meta ซึ่งเป็นหนึ่งในบุคคลที่ได้รับการขนานนามในวงการว่าเป็นเจ้าพ่อเอไอ  
  
• เวทีเสวนาเรื่อง "การกำกับดูแลไอเอ 360 องศา" (360° on AI Regulations)
• วันที่ 17 ม.ค. เวลา 13:15–14:00 น. (ตามเวลาท้องถิ่น)
• คีย์แมนในวงเสวนา - "แบรด สมิธ" ประธานและรองประธานของบริษัทไมโครซอฟท์ และ เวรา จูโรวา รองประธานฝ่ายคุณค่าและความโปร่งใส คณะกรรมาธิการยุโรป 
  
   
• เวทีเสวนาเรื่อง "เทคโนโลยีในโลกที่วุ่นวาย" (Technology in a Turbulent World)
• วันที่ 18 ม.ค. เวลา 11:00–11:45 น. (ตามเวลาท้องถิ่น)
• คีย์แมนในวงเสวนา - "แซม อัลท์แมน" ซีอีโอบริษัทโอเพนเอไอ 
  
  
  
  
  ที่มา: WEF, Weforum