ซัพพลายเชนโกโก้วิกฤติ โรงงานแปรรูปแอฟริการะงับผลิต เหตุเมล็ดโกโก้แพงเกิน

แหล่งข่าวด้านการค้าของรอยเตอร์ 4 ราย เผยว่า โรงงานแปรรูปเมล็ดโกโก้รายใหญ่สัญชาติแอฟริกันในไอวอรี โคสต์ หรือประเทศโกตดิวัวร์ และกานา ระงับหรือลดการผลิตเพราะไม่สามารถซื้อเมล็ดโกโก้ได้ นั่นหมายความว่า ราคาช็อกโกแลตทั่วโลกอาจพุ่งสูงขึ้นอีก

การขาดแคลนเมล็ดโกโก้นั้นส่งผลต่อผู้ผลิตช็อกโกแลตเป็นอย่างมาก เนื่องจากไม่สามารถใช้เมล็ดโกโก้ดิบไปผลิตเองได้ ต้องพึ่งพาการแปรรูปเมล็ดโกโก้ให้เป็นผงหรือของเหลวเสียก่อน เพื่อนำไปทำช็อกโกแลตต่อ แต่ตอนนี้ผู้แปรรูปแทบจะไม่สามารถซื้อเมล็ดโกโก้ได้

แหล่งข่าวเผยว่า Transcao โรงงานแปรรูปเมล็ดโกโก้ที่รัฐบาลไอวอรีควบคุม ซึ่งเป็น 1 ใน 9 โรงงานแปรรูปขนาดใหญ่ของประเทศ ได้ระงับซื้อเมล็ดโกโก้เพราะราคาแพง แต่ยังคงแปรรูปต่อไปโดยใช้เมล็ดที่มีในสต็อก แต่ไม่เผยว่ามีกำลังการผลิตเท่าไร

แหล่งข่าวอีกรายหนึ่งบอกว่า โรงงานแปรรูปโกโก้ที่รัฐบาลไอวอรี โคสต์บริหาร อาจปิดทำการมากขึ้นในเร็ว ๆ นี้ ซึ่งประเทศนี้มีสัดส่วนแปรรูปโกโก้มากเกือบ 50% ของโกโก้โลก

แหล่งข่าวสองรายเผยอีกว่า บริษัทอาหารระดับโลกอย่าง Cargill ประสบปัญหาจัดหาเมล็ดโกโก้ให้กับโรงงานแปรรูปขนาดใหญ่ในไอวอรี โคสต์เช่นกัน ทำให้ต้องระงับการผลิตเป็นเวลา 1 สัปดาห์เมื่อเดือนก่อน ด้าน Cargill ยังไม่ออกมาแสดงความเห็นใด ๆ

แหล่งข่าวด้านอุตสาหกรรมโกโก้อีก 2 ราย บอกว่า โรงงานแปรรูปโกโก้ส่วนใหญ่จากทั้ง 8 แห่งในกานา ซึ่งเป็นประเทศที่แปรรูปโกโก้มากเป็นอันดับที่ 2 รวมถึงโรงงานของบริษัท Cocoa Processing Company (CPC) ที่รัฐบาลกานาเป็นเจ้าของ ได้ระงับการผลิตหลายสัปดาห์ นับตั้งแต่วิกฤติโกโก้เริ่มต้นในเดือน ต.ค. 2566

CPC รายงานว่า บริษัทมีกำลังแปรรูปโกโก้เพียง 20% เพราะขาดแคลนเมล็ดโกโก้

เบื้องหลังราคาโกโก้ปั่นป่วน

ในช่วงที่เมล็ดโกโก้ขาดแคลน พ่อค้าคนกลางในท้องถิ่นมักซื้อเมล็ดโกโก้จากเกษตรกรในราคาพรีเมียม เพื่อรักษาส่วนแบ่งเมล็ดไว้ไปจำหน่ายให้กับโรงงานแปรรูปหรือบริษัทซื้อขายระดับโลก แต่เมื่อนำไปจำหน่ายต่อ กลับขายในราคาที่สูงกว่าตลาด แทนที่จะจำหน่ายในราคาที่ตกลงกับบริษัทไว้

เมื่อพ่อค้าคนกลางรีบซื้อเมล็ดเพื่อให้เพียงพอต่อปริมาณที่ธุรกิจช็อกโกแลตต้องการโดยไม่คำนึงถึงราคานั้น จึงทำให้โรงงานแปรรูปท้องถิ่นขาดแคลนเมล็ดโกโก้ตามมา

เจ้าหน้าที่ในไอวอรีและกานาจึงออกมาตรการเพื่อปกป้องโรงงานแปรรูปท้องถิ่น ด้วยการให้สินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ หรือจำกัดการซื้อเมล็ดโกโก้กับบริษัทซื้อขายรายใหญ่ระดับโลก

อย่างไรก็ตาม ปีนี้โรงงานแปรรูปท้องถิ่นยังคงไม่ได้รับเมล็ดโกโก้ตามที่สั่งไว้ และไม่สามารถซื้อเมล็ดในราคาที่สูงกว่าราคาตลาดได้

คาดการณ์ตลาดโกโก้

องค์การโกโก้ระหว่างประเทศ (ICCO) คาดว่า การผลิตโกโก้ทั่วโลกอาจลดลงราว 10.9% สู่ระดับ 4.45 ล้านเมตริกตันในฤดูเก็บเกี่ยวนี้

ขณะที่การบดหรือแปรรูปโกโก้ ที่เป็นตัวชี้วัดความต้องการ อาจลดลงราว 4.8% สู่ระดับ 4.78 ล้านเมตริกตัน เนื่องจากบริษัทแปรรูปประสบปัญหาในการซื้อเมล็ดโกโก้

ปริมาณอุปทาน-อุปสงค์ที่ไม่สมดุลกัน จะทำให้ตลาดขาดดุลอยู่ที่ 374,000 ตันในฤดูกาลนี้ โดยขาดดุลเพิ่มขึ้นจากฤดูกาลก่อน 74,000 ตัน นั่นหมายความว่าบริษัทแปรรูปและธุรกิจช็อกโกแลตต้องเตรียมสต็อกโกโก้ให้เพียงพอต่อความต้องการ แต่ ICCO คาดว่า สต็อกโกโก้โลกอาจร่วงสู่ระดับต่ำสุดในรอบ 45 ปี ในช่วงสิ้นสุดฤดูกาล

นอกจากนี้ สตีฟ วอเตอร์ริดจ์ ผู้เชี่ยวชาญโกโก้โลก จากทรอปิคอล รีเสิร์ช เซอร์วิส คาดว่า ตลาดโกโก้อาจขาดดุลอีกในฤดูกาลหน้า เนื่องจากโรคเมล็ดโกโก้ในแอฟริกามีความรุนแรง