คว่ำบาตรเทคฯ จีนล้มเหลว? ‘DeepSeek’ เข้าใกล้ AI สหรัฐ ด้วยต้นทุนที่ต่ำกว่ามาก

หลัง ‘DeepSeek’ จากจีน พัฒนาโมเดลปัญญาประดิษฐ์ใกล้เคียงจากสหรัฐได้สำเร็จ จุดคำถามมาตรการคว่ำบาตรจีนว่ามีประสิทธิภาพหรือไม่ และท้าทายสมมติฐานเดิมที่เชื่อว่าเทคโนโลยีจีนตามหลังสหรัฐหลายปี
สำนักข่าวบลูมเบิร์ก รายงานว่า ความสำเร็จของปัญญาประดิษฐ์อันทรงพลังจาก “DeepSeek” สตาร์ตอัป AI จีน ท้าทายมาตรการคว่ำบาตรจากสหรัฐอย่างสิ้นเชิง และจุดประกายคำถามถึงประสิทธิผลของนโยบายสหรัฐในการยับยั้งการเติบโตทางเทคโนโลยีจีน
โมเดล R1 ของ DeepSeek ที่เปิดตัวเมื่อเร็ว ๆ นี้ ซึ่งอ้างว่าพัฒนาได้ในต้นทุนเพียงเศษเสี้ยวของ AI สหรัฐ ได้ส่งผลให้หุ้นเทคโนโลยีในตลาดอเมริกาดิ่งลงอย่างหนักในวันจันทร์ เนื่องจากนักลงทุนตั้งคำถามถึงความจำเป็นในการลงทุนหลายพันล้านดอลลาร์ใน AI
นอกจากนี้ ยังจุดประกายการถกเถียงในวอชิงตันเกี่ยวกับกลยุทธ์ที่ดีที่สุดในการป้องกันไม่ให้จีนพัฒนา AI ระดับสูง ซึ่งนักกำหนดนโยบายของสหรัฐมองว่า เป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงของชาติ
ที่ผ่านมา สหรัฐได้ควบคุมการขายชิป Nvidia ให้กับจีนในเดือนตุลาคม 2022 และได้ยกระดับมาตรการดังกล่าวให้เข้มงวดขึ้นเรื่อยๆ อย่างไรก็ตาม Nvidia ได้ตอบสนองโดยการออกแบบเซมิคอนดักเตอร์ใหม่สำหรับตลาดจีน ซึ่งรวมถึงชิปที่ DeepSeek มีแนวโน้มว่าจะใช้ในการสร้าง R1
DeepSeek กล่าวว่า บริษัทได้ใช้ชิป “Nvidia H800” ที่มีประสิทธิภาพต่ำกว่า ซึ่งรัฐบาลสหรัฐอนุญาตให้ส่งออกไปยังจีนจนถึงเดือนตุลาคม 2023 ในการสร้างโมเดลที่ดูเหมือนจะมีประสิทธิภาพเทียบเท่า AI จากสตาร์ตอัป OpenAI
Nvidia กล่าวในวันจันทร์ว่า ผลงานดังกล่าวเป็นความก้าวหน้าทาง AI ที่ยอดเยี่ยม ซึ่งแสดงให้เห็นว่า บริษัทสามารถใช้ประโยชน์จากโมเดลที่มีอยู่ทั่วไปได้ แม้จะถูกคว่ำบาตรก็ตาม
“กฎหมายควบคุมการส่งออกได้จำกัดทรัพยากรที่มีอยู่ ดังนั้นวิศวกรชาวจีนจึงจำเป็นต้องมีความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งพวกเขาก็ทำได้” แพท เกลซิงเกอร์ อดีตซีอีโอของบริษัทซีพียู Intel กล่าว “วิศวกรรมศาสตร์นั้นเกี่ยวข้องกับข้อจำกัด”
ในวันจันทร์ สมาชิกรัฐสภาสหรัฐได้เรียกร้องให้รัฐบาลชุดใหม่ของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ บังคับใช้มาตรการควบคุมการส่งออกชิปที่เข้มงวดมากขึ้น เพื่อป้องกันไม่ให้จีนมีความก้าวหน้าทางปัญญาประดิษฐ์มากกว่านี้
“สหรัฐไม่สามารถปล่อยให้โมเดลของจีน เช่น DeepSeek สร้างความเสี่ยงต่อความมั่นคงของชาติของเรา และใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีของเรา เพื่อส่งเสริมความทะเยอทะยานด้าน AI” จอห์น มูลีนาร์ สมาชิกรัฐสภาจากรัฐมิชิแกนกล่าวในแถลงการณ์ “เราต้องดำเนินการสักอย่าง เพื่อกำหนดมาตรการควบคุมการส่งออกให้เข้มงวดมากขึ้นอย่างรวดเร็ว สำหรับเทคโนโลยีที่สำคัญต่อโครงสร้างพื้นฐานด้าน AI ของ DeepSeek”
ท่ามกลางความก้าวหน้าของ DeepSeek ซึ่งเปิดตัวในวันที่มีการเข้ารับตำแหน่งของประธานาธิบดีทรัมป์ ทีมของเขาต้องตัดสินใจไม่เพียงแต่ว่าจะคงไว้ซึ่งข้อจำกัดชิปรุ่นใหม่ที่บังคับใช้ แต่ยังต้องตัดสินใจด้วยว่า จะกดดันจีนมากขึ้นหรือไม่ ซึ่งอาจรวมถึงการขยายการควบคุมเพื่อครอบคลุมชิป Nvidia เพิ่มเติม เช่น H20
ทรัมป์กล่าวเมื่อวันจันทร์ว่า “การเปิดตัว DeepSeek ควรเป็นสัญญาณเตือนสำหรับอุตสาหกรรมของเราว่า เราจำเป็นต้องมุ่งมั่นอย่างจริงจังในการแข่งขันเพื่อชัยชนะ”
นอกจากนี้ เขายังชื่นชมโมเดลนี้ว่าเป็น “พัฒนาการในทางที่ดี” ซึ่งอาจช่วยให้การพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ในภาพรวมมีต้นทุนที่ถูกลง อีกทั้งงานวิจัยของ DeepSeek เปิดให้เข้าถึงได้ในสาธารณะ ซึ่งหมายความว่าบริษัทในสหรัฐสามารถใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมทางเทคโนโลยีของบริษัทนี้ได้ ขณะเดียวกันก็ยังได้เปรียบในด้านพลังการประมวลผลชิปที่มากกว่าอย่างมีนัยสำคัญ
อ้างอิง: bloomberg
พิสูจน์อักษร....สุรีย์ ศิลาวงษ์