คดีมหากาพย์ '1MDB' ฝันร้ายของ 'นาจิบ'

คดีประวัติศาสตร์ที่ถูกมองว่าเป็นบททดสอบความพยายามปราบทุจริตของมาเลเซียเริ่มเห็นผลแล้ว ศาลชั้นต้นกรุงกัวลาลัมเปอร์พิพากษาว่า นาจิบ ราซัค อดีตนายกรัฐมนตรี มีความผิดทุจริตทั้ง 7 ข้อกล่าวหาในการดำเนินคดีชุดแรกเกี่ยวข้องกับการยักยอกเงินหลายพันล้านดอลลาร์จากกองทุนพัฒนามาเลเซีย หรือ 1MDB (วันเอ็มดีบี)

โมฮัมหมัด นาซลาน โมฮัมหมัด กาซาลี ผู้พิพากษาศาลชั้นต้นกรุงกัวลาลัมเปอร์ แถลงวานนี้ (28 ก.ค.) พิจารณาหลักฐานทุกอย่างในคดีพบว่า “กระบวนการพิจารณาคดีได้พิสูจน์ให้เห็นข้อเท็จจริงอย่างไม่ต้องสงสัย”

นาจิบถูกดำเนินคดีอาญา 7 คดีว่าด้วยการละเมิดความรับผิดชอบ ฟอกเงิน และใช้อำนาจโดยมิชอบ จากข้อกล่าวหารับเงินเกือบ 10 ล้านดอลลาร์จากกองทุนเอสอาร์ซีอินเตอร์เนชันแนล ซึ่งเป็นกองทุนย่อยของ 1MDB แต่ละคดีมีโทษปรับสูงมาก และจำคุกไม่เกิน 15 หรือ 20 ปี นาจิบให้การปฏิเสธและว่าจะยื่นอุทธรณ์ต่อไป ด้านทนายความนาจิบกำลังหาทางชะลอการลงโทษคดี

ไม่เพียงเท่านั้น นาจิบยังเจอคดีอาญาอีกหลายคดีตามข้อกล่าวหา ยักยอกเงิน 4.5 พันล้านดอลลาร์ไปจากกองทุน 1MDB อัยการกล่าวหาว่าเขายักยอกเงินกว่า 1 พันล้านดอลลาร์ไปเข้าบัญชีส่วนตัว

บรรยากาศที่ศาลชั้นต้นในกรุงกัวลาลัมเปอร์วานนี้ อดีตนายกรัฐมนตรีสวมหน้ากากและมีแกนนำพรรคอัมโนติดตามมาด้วยหลายคน ขณะที่ผู้สนับสนุนหลายร้อยคนมารอต้อนรับที่นอกศาล เมื่อนาจิบมาถึง ผู้สนับสนุนพากันร้องตะโกน “นาจิบจงเจริญ” เพื่อให้กำลังใจ

ทนายความนาจิบให้การว่า อดีตนายกฯ รายนี้ถูกโจ โลว์ นักการเงินชาวมาเลเซีย และเจ้าหน้าที่ 1MDB คนอื่นๆ ชักจูงให้เชื่อว่า เงินที่เข้าบัญชีส่วนตัวของเขานั้นเป็นเงินบริจาคจากราชวงศ์ซาอุดีอาระเบีย ไม่ใช่การยักยอกไปจากกองทุนเอสอาร์ซีตามที่อัยการกล่าวหา ส่วนโลว์ยืนกรานว่าไม่ได้ทำอะไรผิด

ข้อกล่าวหาว่าทุจริตกองทุน 1MDB หลอกหลอนนาจิบมานานกว่า 5 ปี แต่เพิ่งถูกดำเนินคดีอาญาหลังจากเขาพ่ายเลือกตั้งในปี 2561 นายกรัฐมนตรีมหาธีร์ โมฮัมหมัด ที่กลับมาอีกรอบเปิดสอบคดีนี้อีกครั้ง

คดีของนาจิบถูกโลกจับตาอย่างใกล้ชิดในฐานะบททดสอบความพยายามถอนรากถอนโคนการทุจริตของมาเลเซีย หลังจากพรรคอัมโนของนาจิบหวนกลับมามีอำนาจอีกครั้งในเดือน ก.พ. โดยเข้าเป็นพรรคร่วมรัฐบาลของนายกรัฐมนตรีมูห์ยิดดิน ยัสซิน คำพิพากษาของศาลจึงส่งผลถึงการเมืองอย่างใหญ่หลวง

การพิพากษาว่านาจิบผิดจริงช่วยเสริมสร้างความเชื่อถือของมูห์ยิดดินในสายตาของสาธารณชน แต่ก็บั่นทอนกำลังรัฐบาลผสมของเขา ที่มีพรรคอัมโนของนาจิบเป็นพรรคร่วมใหญ่สุด จนอาจต้องยุบสภาเลือกตั้งใหม่

คำพิพากษานี้เกิดขึ้นไม่กี่วันหลังจากมาเลเซียเพิ่งบรรลุข้อตกลง 3.9 พันล้านดอลลาร์กับโกลด์แมน แซคส์ ที่มีบทบาทช่วยเหลือ 1MDB ระดมทุนด้วย

1MDB เป็นกองทุนการลงทุนแห่งรัฐ นาจิบเปิดตัวเมื่อปี 2562 หลังจากรับตำแหน่งนายกฯ ได้ไม่นาน และเป็นผู้กำกับดูแลอย่างใกล้ชิด การลงทุนในพอร์ต เช่น โรงไฟฟ้าและสินทรัพย์ด้านพลังงานหลายแห่งในมาเลเซียและตะวันออกกลาง รวมทั้งลงทุนอสังหาริมทรัพย์ในกรุงกัวลาลัมเปอร์

ผู้ให้ข้อมูลแฉว่า โลว์ เต็กโจ หรือโจ โลว์ นักการเงินไฮโซ ผู้ใกล้ชิดกับนาจิบแต่ไม่มีตำแหน่งเป็นทางการ ช่วยก่อตั้ง 1MDB และช่วยตัดสินใจเรื่องสำคัญทางการเงิน จนกระทั่งปี 2557 เริ่มมีความกังวลกันมากเมื่อ 1MDB เป็นหนี้ถึง 1.1 หมื่นล้านดอลลาร์ ชวนให้สังคมสงสัยว่าอาจเกิดการจัดการผิดพลาด

ความไม่ชอบมาพากลปรากฏเป็นข่าวครั้งแรกจากเว็บไซต์ข่าว “ซาราวักรีพอร์ต” และกลายเป็นข่าวดังยิ่งขึ้นไปอีกในปี 2558 เมื่อวอลล์สตรีทเจอร์นัลเผยแพร่เอกสารระบุว่า นาจิบรับเงินอย่างน้อย 681 ล้านดอลลาร์เข้าบัญชีส่วนตัว

หลังจากมีข้อกล่าวหาว่า เงินสาธารณะของมาเลเซียถูกนำมาฟอกในระบบการเงินสหรัฐ กระทรวงยุติธรรมสหรัฐจึงเปิดสอบสวน แล้วยื่นฟ้องคดียึดทรัพย์ 1.8 พันล้านดอลลาร์ที่นำเงินที่ฉ้อโกงไปจาก 1MDB มาซื้อ

กระทรวงแถลงว่า เงินกว่า 4.5 พันล้านดอลลาร์ถูกเจ้าหน้าที่ระดับสูงของ 1MDB และผู้เกี่ยวข้องกับเขายักยอกไประหว่างปี 2552-2558

ริซา อาซิส ผู้ผลิตภาพยนตร์ ลูกบุญธรรมนาจิบ ใช้เงินหลายสิบล้านดอลลาร์ในปี 2555 สร้างภาพยนตร์เรื่อง “The Wolf of Wall Street” นำแสดงโดยลีโอนาร์โด ดิคาปริโอ

นอกจากสร้างภาพยนตร์แล้วริซาและโลว์ ยังนำเงินอีกหลายร้อยล้านดอลลาร์ไปใช้ซื้อที่พักระดับไฮเอนด์ในเบเวอร์ลีย์ฮิลส์ นิวยอร์ก และลอนดอน ซื้อภาพวาดของโมเนต์ 1 ภาพ ราคา 35 ล้านดอลลาร์ ภาพวาดของแวน โก๊ะห์ 1 ภาพ ราคา 5.5 ล้านดอลลาร์ ซื้อเครื่องบินเจ็ตของบอมบาร์ดิเยร์ 35 ล้านดอลลาร์ ซื้อหุ้นในอีเอ็มไอมิวสิคพับลิชชิง 100 ล้านดอลลาร์ และซื้อเรือยอชต์ 1 ลำ ราคา 250 ล้านดอลลาร์