ฮ่องกงงัดกม.ความมั่นคงห้ามรำลึกเทียนอันเหมิน

สำนักข่าวเอเอฟพีรายงานว่า เหตุการณ์ที่ทหารจีนใช้รถถังบดขยี้ผู้เรียกร้องประชาธิปไตยอย่างสันติในกรุงปักกิ่ง เมื่อวันที่ 4 มิ.ย.2532 ถูกพูดถึงได้ในทุกที่ยกเว้นที่จีนแผ่นดินใหญ่ ทั่วโลกเห็นภาพการปราบปรามครั้งนั้นแต่ในจีนถูกเซ็นเซอร์ ตรงข้ามกับในฮ่องกงที่จัดงานจุดเทียนรำลึกที่วิกตอเรียปาร์กตลอด 30 ปีที่ผ่านมา มีคนเข้าร่วมมหาศาล

งานรำลึกในฮ่องกงปีก่อนถูกห้ามจัดเป็นครั้งแรกอ้างว่าเพราะโควิด-19 ระบาด แต่ประชาชนหลายพันคนก็ท้าทายตำรวจจัดงานชุมนุมขึ้นจนได้ อย่างไรก็ตาม ตลอดปีที่ผ่านมาฮ่องกงเปลี่ยนแปลงไปมาก ทางการพยายามกำจัดขบวนการเรียกร้องประชาธิปไตยโดยใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติฉบับใหม่เป็นเครื่องมือ แน่นอนว่า งานรำลึกเทียนอันเหมินปีนี้ถูกห้ามจัดอีกครั้งด้วยเหตุผลเดิมๆ เรื่องโควิด

ทางการเตือนด้วยว่า จะใช้กฎหมายความมั่นคงจัดการกับคนที่จัดงานรำลึก ดังนั้นชาวฮ่องกงจึงต้องใช้หัวคิดสร้างสรรค์หาทางออก

เคซี หว่อง ศิลปินฮ่องกง เก็บเทียนหลายร้อยเล่มที่เหลือมาจากงานรำลึกปีก่อนๆ เล็งนำไปให้ชาวฮ่องกงในคืนนี้

“ถึงเวลาแล้วที่จะเอาเทียนไปแจกให้ประชาชนฮ่องกงช่วยกันเก็บ รักษา และวางไว้ในที่ปลอดภัย” หว่องกล่าวกับเอเอฟพี

ก่อนหน้านี้หว่องเคยนำเทียนมาทำเป็นงานศิลปะ แต่ปีนี้จะบริจาคให้ร้านเสื้อผ้า “ชิคกีดัค” 2 ร้าน ร้านนี้เป็นแบรนด์ท้องถิ่นขายสินค้าสนับสนุนประชาธิปไตย

“เทียนจุดแล้วแต่ละแท่ง บรรจุความโศกเศร้าที่คนๆ หนึ่งมีให้กับผู้อุทิศตัวเองเพื่อประชาธิปไตย รวมถึงความต้องการประชาธิปไตยของคนๆ นั้น เป็นอารมณ์ที่ซับซ้อน เป็นบททดสอบของความหวัง ผมหวังว่าพวกมันจะเดินหน้าส่องสว่างสู่หนทางแห่งเสรีภาพและประชาธิปไตย”

งานรำลึกปีก่อนที่วิกตอเรียปาร์ก ตำรวจคอยสังเกตการณ์อยู่เงียบๆ ตอนที่ประชาชนรวมตัวกันแล้วค่อยๆ แยกย้ายกันไปอย่างสันติ แต่ตำรวจเข้าไปจับแกนนำในภายหลัง บางคนยังติดคุกอยู่ในขณะนี้ ปีนี้ดูเหมือนทางการจะใช้วิธีการเชิงรุกมากขึ้น ตำรวจมีแผนส่งเจ้าหน้าที่สังเกตการณ์ราว 3,000 นาย และจะหยุดไม่ให้ฝูงชนได้รวมตัวกันในสวน ที่ตอนนี้ได้หน่วยความมั่นคงจีนหน่วยใหม่มารับหน้าที่ดูแล โดยมีฐานปฏิบัติการในโรงแรมหรูแห่งหนึ่ง

สำนักงานความมั่นคงฮ่องกงเตือนว่า การร่วมชุมนุมประท้วงผิดกฎหมายมีโทษจำคุก 5 ปี คนที่เผยแพร่ข่าวการชุมนุมมีโทษจำคุก 1 ปี

ขณะที่นักการเมืองที่สนับสนุนรัฐบาลปักกิ่งบอกว่า คำขวัญยอดนิยมที่มักประกาศก้องในงานรำลึกเทียนอันเหมิน เช่น “ยุติการปกครองพรรคเดียว” และ “นำประชาธิปไตยมาสู่จีน” ตอนนี้กลายเป็นคำผิดกฎหมายแล้ว

จอห์น ลี รัฐมนตรีกระทรวงความมั่นคงฮ่องกงลั่น จะใช้กฎหมายความมั่นคงกับทุกคนที่ “จัดงาน วางแผน หรือทำกิจกรรมด้วยวิธีการผิดกฎหมาย เพื่อทำลายหรือล้มล้างระบบพื้นฐานภายใต้รัฐธรรมนูญจีน”

เมื่อวันอังคาร (1 มิ.ย.) เจ้าหน้าที่สุขาภิบาลไปเยือนพิพิธภัณฑ์เทียนอันเหมินที่เพิ่งเปิด บริหารโดยกลุ่มที่จัดงานรำลึกประจำปี พบว่า พิพิธภัณฑ์ดำเนินการโดยไม่มีใบอนุญาตจึงถูกปิดในวันต่อมา แต่นักกิจกรรมกล่าวว่า ทางการพยายามทำทุกอย่างไม่ให้มีการรำลึกเทียนอันเหมินในฮ่องกง หลังจากขจัดการประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยไปได้แล้ว

ที่ผ่านมางานรำลึกเทียนอันเหมินจะจุดเทียนในเวลา 20.09 น. หมายถึง ปี 1989 (พ.ศ.2532)

อัลเบิร์ต โฮ อดีต ส.ส.ที่ถูกจองจำอยู่ในขณะนี้ หนึ่งในผู้จัดงานแนะนำว่า ชาวฮ่องกงน่าจะจุดเทียนหรือเปิดไฟฉายบนมือถือในละแวกบ้าน

“ขอให้นึกซะว่าทั้งฮ่องกงคือวิกตอเรียปาร์ก” โฮกล่าวกับเซาท์ไชนามอร์นิงโพสต์ก่อนถูกดำเนินคดีเมื่อสัปดาห์ก่อน โทษฐานร่วมประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยครั้งก่อนๆ

ขณะเดียวกันหลายคนก็ช่วยกันเสนอแนวคิดจัดงาน ผ่านโซเชียลมีเดีย

ศิลปิน พักเจิ้งเฉิน เรียกร้องให้ชาวฮ่องกงเขียนตัวเลข 6 และ 4 หมายถึง วันที่ 4 มิ.ย. ไว้บนสวิตช์ไฟ เพื่อจดจำเทียนอันเหมินทุกครั้งที่เปิดไฟ

“ปกป้องความจริง มิให้ลืมเลือน” ศิลปินรายนี้ประกาศเจตนารมณ์บนเฟซบุ๊ค