10 ความท้าทายโลกในปี2018 

ตลอดปีที่ผ่านมาของคอลัมน์ "เกี่ยวอะไรกับเรา" มีเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้นมากมายที่ผมได้กล่าวถึงทั้งทางตรงและทางอ้อม โดยในฉบับครบรอบ 1 ปีนี้ ผมขอถือโอกาสประมวลมุมมองแนวโน้มความท้าทายโลกที่น่าจะส่งอิทธิพลต่อสภาพเศรษฐกิจสังคมและการลงทุนไปถึงสิ้นปี 2018 ดังนี้

1. "การก่อการร้ายข้ามชาติ" - การก่อการร้ายของ 4 องค์กรหลัก Islamic State, Al-Qaeda, Boko Haram, และTaliban ถึงแม้จะโดนกระชับพื้นที่การปฏิบัติการ แต่ดูเหมือนว่าลัทธิก่อการร้ายได้กลายพันธ์ ขยายวงนอกอาณาเขตตนเอง และทำให้เกิดพฤติกรรมเลียนแบบ ลักษณะ Lone wolf หรือการก่อเหตุแบบฉายเดี่ยวใน สหรัฐ เยอรมัน เบลเยียม ตุรกี อังกฤษ และล่าสุดที่ สเปน และฟินแลนด์

2. "ความขัดแย้งที่นำมาซึ่งความรุนแรงระหว่างรัฐ" - ทั่วโลก ยังคงมีสถานการณ์ที่น่าเป็นห่วงหลายจุด ไม่ว่าจะเป็น ปัญหา ระหว่าง รัสเซีย กับ ยูเครน ซึ่งต่างฝ่ายไม่ยอมปฏิบัติตามข้อตกลงการหยุดยิง Minsk II จีนยังคงดำเนินการก่อสร้างฐานทัพในทะเลท่ามกลางการคัดค้านของนานาประเทศ และปัญหาความขัดแย้งระหว่างอินเดียกับปากีสถานที่ยังมองไม่เห็นข้อยุติ

3. "ความขัดแย้งที่นำมาซึ่งความรุนแรงในประเทศ" - สงครามกลางเมืองในประเทศซีเรียซึ่งมหาอำนาจหลายประเทศมีส่วนร่วมในการทำสงครามตัวแทน (Proxy war) ปัญหาความขัดแย้งในประเทศซูดาน โซมาเลีย และอัฟกานิสถาน ซึ่งทำให้ประชาชนกว่า 65 ล้านคน ไร้ที่อยู่หรือย้ายถิ่นฐาน และล่าสุดปัญหาความไม่สงบในประเทศเวเนซูเอลา ซึ่งดูเหมือนว่าอาจบานปลาย

4. "จำนวนมหาอำนาจนิวเคลียร์ที่เพิ่มขึ้น" - ความตึงเครียดล่าสุดในคาบสมุทรเกาหลีระหว่างสหรัฐและเกาหลีเหนือ การขาดความต่อเนื่องในการบริหารสถานการณ์นิวเคลียร์ของอิหร่าน และความสัมพันธ์ที่ทดถอยของรัสเซียกับสหรัฐซึ่งเห็นได้จากการไม่เข้าร่วมการประชุมสุดยอดผู้นำว่าด้วยความมั่นคงทางนิวเคลียร์ของรัสเซียในครั้งล่าสุด และการระงับข้อตกลงร่วมในการทำลายพลูโตเนียมชนิดผลิตอาวุธกับสหรัฐ

5. "เสถียรภาพเศรษฐกิจโลกที่บอบบาง" - เศรษฐกิจโลกโตเพียง 3% ในปี 2016 โดยกลุ่มประเทศพัฒนาแล้วโตเพียง1.6% ประเทศแทบอเมริกาใต้และแอฟริกาโตติดลบเพราะราคาสินค้าโภคภัณฑ์ที่ลดลง ธนาคารกลางส่วนใหญ่ดำเนินนโยบายดอกเบี้ยติดลบ ยกเว้นธนาคารกลางสหรัฐที่เริ่มขึ้นอัตราดอกเบี้ย

6. "การกำกับดูแลโลกไซเบอร์" – ปีที่ผ่านมามี Cyber Attack อยู่หลายเหตุการณ์ ไม่ว่าจะเป็นการกล่าวหาของสหรัฐว่ารัสเซียอยู่เบื้องหลัง Cyber Attack เพื่อชี้นำผลการเลือกตั้งประธานาธิบดี  เหตุการณ์ Ransomware หรือ ไวรัสเรียกค่าไถ่ WannaCry ซึ่งสร้างความเสียหายกับบริษัทในกว่า100 ประเทศบนช่วงเวลาแค่ 48 ชั่วโมง และล่าสุดเมื่อเดือน มิถุนายนไวรัสเรียกค่าไถ่ Petya ระบาดอย่างหนักในยูเครนและรัสเซีย ซึ่งแนวโน้มของ Cyber Attackน่าจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

7. "การรับมือปัญหาโลกร้อน" – ถึงแม้ความตกลงปารีสได้รับการตอบรับอย่างเร็วจากประเทศผู้เข้าร่วม ซึ่งอาจมองได้ว่า เป็นจุดเปลี่ยนทางประวัติศาสตร์ในความพยายามลดภาวะโลกร้อน แต่เนื่องจากแต่ละประเทศกำหนดเป้าหมายกันเองโดยถึงแม้ว่าประเทศสมาชิกจะสามารถบรรลุเป้าหมายที่ตัวเองตั้งไว้ได้ทั้งหมด ก็ยังห่างเป้าหมายหลักในการควบคุมอุณหภูมิโลกไม่ให้เกิน 2 องศา ซ้ำร้ายไปกว่านั้น นายทรัมป์ซึ่งถือเป็นผู้ปฏิเสธปรากฏการณ์โลกร้อน ได้นำสหรัฐออกจากความตกลงปารีสยิ่งทำให้เกิดความไม่แน่นอนที่สูงขึ้น 

8. "การขยายความเจริญไปสู่ประเทศด้อยโอกาส" – ปี 2015 เราเห็นเม็ดเงิน ความช่วยเหลืออย่างเป็นทางการเพื่อการพัฒนาสูงถึง 130,000 ล้านเหรียญสหรัฐ เพิ่มขึ้น 7% จากปีก่อน หลายองค์กรสำคัญเช่น ธนาคารโลกก็ได้ขยายขนาดกองทุนตนเองในการช่วยเหลือกลุ่มประเทศด้อยโอกาส เพื่อต่อสู้กับความยากจนอย่างรุนแรงเพิ่มขึ้นอีก 10% ซึ่งสูงสุดตั้งแต่หลังวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ในปี 2008 แต่อย่างไรก็ตาม เป้าหมายของการลดความยากจนอย่างรุนแรงให้เหลือศูนย์ยังคงไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนว่าจะเป็นจริงได้เมื่อใด

9. "การค้าระหว่างประเทศ" – การค้าระหว่างประเทศเติบโตเพียง 1.6% ในปี 2016 โดยเป็นครั้งแรกในรอบ 15 ปีที่โตต่ำกว่ารายได้เฉลี่ยโลก ผลประชามติ Brexit และผลการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐทำให้ภาพรวมของเศรษฐกิจมหภาคดูเหมือนจะเปลี่ยนจากยุคโลกาภิวัตน์ ไปสู่การดำเนินนโยบายปกป้องทางการค้าผ่านแนวคิดชาตินิยมที่มากขึ้น

10. "พลวัตสุขภาพโลก" - 2-3 ปี ที่ผ่านมาได้เห็นการระบาดของโรคร้ายแรงที่เพิ่มขึ้น เริ่มจากไวรัสอีโบลาในกลุ่มประเทศแอฟริกา ตามมาด้วยไข้ซิกาที่ระบาดไปกว่า 29 ประเทศ รวมถึงอหิวาตกโรคในเฮติ, เยเมน และโปลิโอ ในอัฟกานิสถาน, ปากีสถาน ซึ่งหลายกรณี การตอบสนองที่ล่าช้าขององค์การอนามัยโลกได้ทำให้โรคระบาด (epidemic) กลายเป็นโรคประจำท้องถิ่น (endemic) ทั้งนี้ ยังไม่รวมถึงปัญหาของการดื้อยาต้านจุลชีพ ซึ่งทำให้โรคร้ายแรงบางประเภทไม่สามารถรักษาด้วยยาปฏิชีวนะทั่วไปได้

จากข้อสังเกตข้างต้นจะพบว่า โลกมีความท้าทายอีกมากที่เรายังต้องติดตามต่อไปอย่างใกล้ชิด