สรุป 10 เทรนด์ "อาหารและเครื่องดื่ม" มาแรงปี 2022
ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม เกาะให้แน่น! สรุป 10 เทรนด์ อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มมาแรงปี 2022 ผลิตภัณฑ์และแบรนด์แบบไหนที่ผู้บริโภคอยากเป็นลูกค้ายุคนี้
“อาหารและเครื่องดื่ม” ยังคงเป็นธุรกิจที่มีโอกาสเติบโตท่ามกลางวิกฤติโควิด-19 เพราะเป็นปัจจัย 4 ทุกคนต้องการ ทว่าในวิกฤติเดียวกันนี้ ทำให้ผู้บริโภคมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไป ไม่ได้ต้องการแค่อาหารและเครื่องดื่มที่ “อิ่มท้อง” เท่านั้น แต่ยังคาดหวังจากแบรนด์และผลิตภัณฑ์ในหลากหลายมิติที่ผู้ประกอบการเองต้องเรียนรู้และปรับตัว ทั้งเพื่อความอยู่รอดและเพื่อก้าวนำเป็นเจ้าตลาด
“กรุงเทพธุรกิจออนไลน์” สรุป 10 เทรนด์อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มมาแรงปี 2022 ที่ผู้ประกอบการด้านอาหารควรรู้ เก็บตกจากเวที “Innova’s Top Ten Trends for 2022” ในงาน Thaifex Anuga Asia 2022 มาอัปเดตเพื่อต่อยอดธุรกิจให้ไม่หลุดเทรนด์ ดังนี้
1. อาหารจากพืช
เทรนด์อาหารที่กำลังจะมีบทบาทอย่างมากหลังจากนี้คือ “อาหารจากพืช” หรือ “Plant based” นั่นคืออาหารที่มีวัตถุดิบจากพืช เช่น ถั่วเหลือง สาหร่าย ขนุนอ่อน ฯลฯ ซึ่งมีทั้งจุดขายด้านโภชนาการและความยั่งยืน ซึ่งผู้บริโภคจะให้ความสำคัญกับ Plant based มากขึ้น
เทรนด์นี้เริ่มเห็นชัดเจนขึ้นทั่วโลก อาทิ ตลาดเอเชียเป็นอีกหนึ่งตลาดที่สะท้อนว่าอาหารจากพืชเริ่มมีบทบาทมากขึ้น เช่น อาหารจากพืชที่มักจะปรากฏในเมนูฟู้ดเดลิเวอรีต่างๆ ตัวเลือกของอาหารจากพืชที่หลากหลายมากขึ้นในร้านค้าปลีกและซูเปอร์มาร์เก็ต
รวมถึงแบรนด์ต่างๆ ที่ลงมาเล่นตลาด Plant based และพัฒนาผลิตภัณฑ์เจเนอเรชั่นต่อไปเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค เนื่องจากปัจจุบันยังคงมีจุดอ่อนเรื่องรสชาติและรสสัมผัสที่ทำให้คนส่วนใหญ่ยังไม่ตัดสินใจซื้อ
2. สบายท้อง
อีกหนึ่งเทรนด์ที่มาแรงคืออาหารยุคใหม่ต้องสบายท้อง เพราะสุขภาพของลำไส้นั้นสะท้อนสุขภาพที่ดีแบบองค์รวม ทำให้ผู้บริโภคสนใจอาหารและเครื่องดื่มที่มีผลดีต่อสุขภาพของลำไส้มากขึ้น
โดยเฉพาะ “ไมโครไบโอม” (microbiome) หรือ “ชีวนิเวศจุลชีพ” ซึ่งสรุปง่ายๆ คือจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ภายในและบนร่างกายของมนุษย์ ซึ่งมีงานวิจัยพบว่าไมโครไบโอมเหล่านี้เกี่ยวข้องกับสมดุลของร่างกายหลายๆ อย่าง
หนึ่งในนั้นคือไมโครไบโอมในลำไส้ ที่ช่วยปรับสมดุล ลำไส้ทำงานได้ดี นอนหลับได้ง่าย และช่วยให้มีสุขภาพดีขึ้น ทำให้ถูกดึงมาเป็นจุดขายที่ทำให้ลูกค้าจัดการสุขภาพของตัวเองได้เพียงแค่รับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มกลุ่มนี้
3. คืนสู่รากเหง้า
ในยุคนี้ผู้บริโภคไม่ได้ดูแค่ผลลัพธ์ของอาหารและเครื่องดื่ม แต่ยังใส่ใจกับ “ที่มา” ของผลิตภัณฑ์และวัตถุดิบมากขึ้นด้วย
จากการผลการสำรวจในการทำแบบสอบถาม Innova Lifestyles & Atitudes Survey 2020 and 2021 (average of India, China and Indonesia) เกี่ยวกับการให้ความสำคัญเมื่อตัดสินใจซื้ออาหารและเครื่องดื่ม พบว่าในระยะเวลา 12 เดือน ในช่วงที่มีโรคระบาด ในปี 2020-2021 ผู้บริโภคให้ความสำคัญและมีรสนิยมด้านอาหารและเครื่องดื่มเพิ่มขึ้น 3 เรื่อง คือ การมีจิตสำนึกต่อชุมชน ความสดอร่อย และใช้งานได้อย่างเป็นธรรมชาติ
เช่น แบรนด์อาหารกึ่งสำเร็จรูปในเกาหลีใต้ ที่ชูสูตรอาหารพื้นเมืองเกาหลีเมนูต่างๆ มีสตอรี่ของตัววัตถุดิบ ที่มาของอาหาร พร้อมภาพเจ้าของสูตรที่ช่วยให้ผลิตภัณฑ์ ที่ช่วยเพิ่มความน่าสนใจได้อย่างดี
ที่มาภาพ: auction.co.kr
4. เปลี่ยนประสบการณ์
ท่ามกลางสถานการณ์โรคระบาดที่ทำกิจกรรมต่างๆ ได้จำกัด ทำให้ลูกค้าโหยหาประสบการณ์ใหม่ๆ จากอาหารและเครื่องดื่มมากขึ้น ทั้งในมิติของรสชาติ ตัวผลิตภัณฑ์ รสสัมผัส ไปจนถึงแพ็คเกจที่แปลกใหม่
ในยุคนี้แบรนด์ยังสามารถสร้างประสบการณ์ใหม่ๆ ถึงขึ้นทำในสิ่งที่ไม่เคยทำมาก่อน เช่น ไอศกรีมราดซีอิ้วดำ, ผลิตภัณฑ์น้ำอัดลมรสบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป Nissin Cup Noodle Soda ฉลองแบรนด์ครบ 50 ปี รวม 4 รสชาติ ได้แก่ Cup Noodle Soda , Cup Noodle Seafood Soda , Cup Noodle Curry Soda และ Cup Noodle Chili Tomato Soda โดยแต่ละรสชาติก็จะเป็นไปตามรสของบะหมี่ ความแปลกใหม่นี้ทำให้รู้สึกแปลกตา แปลกใจ และทำให้อยากชิมรสเครื่องดื่มจากแบรนด์ที่ไม่เคยทำเครื่องดื่มกับรสชาติที่ยากจะคาดเดาได้
5. ช่วยโลก
ปฏิเสธไม่ได้ว่าผู้บริโภครุ่นใหม่สนใจเรื่องการดูแลโลกและสิ่งแวดล้อมเอามากๆ ทำให้ทุกครั้งที่ซื้อจะไม่ได้มองแค่ตัวสินค้า แต่ยังสนใจเรื่องราวของผลิตภัณฑ์และแบรนด์อีกด้วย
นั่นหมายความว่าผู้บริโภคมีความคาดหวังให้ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่มยุคนี้แสดงความรับผิดชอบต่อโลกอย่างจริงจัง บนความน่าเชื่อถือ และโปร่งใส ไปจนถึงขั้นยืดหยัดในเรื่องนี้มากกว่าเป็นแค่สร้างแคมเปญชั่วครั้งชั่วคราว ผู้บริโภครุ่นใหม่สนใจว่ามีนโยบายที่เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยลดการทำลายสิ่งแวดล้อม หรือทะนุถนอมโลกใบนี้อย่างไร
ทั้งนี้ การแสดงความใส่ใจโลกก็ทำได้หลากหลายรูปแบบ หนึ่งในนั้นคือการสอดแทรกไว้กับตัวผลิตภัณฑ์ เช่น เป๊ปซี่ ซีโร่ ชูการ์ ไลม์ ปี 2022 ในเกาหลีใต้ที่ออกมาพร้อมบรรจุภัณฑ์ที่สามารถรีไซเคิลได้ เป็นต้น
6. ปรับตัวเข้ากับโอกาส
การระบาดใหญ่ได้เปลี่ยนรูปแบบการรับประทานอาหารให้สอดคล้องกับการควบคุมโรค ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้ช่วยสร้างโอกาสใหม่ๆ สำหรับแบรนด์ที่ปรับตัวได้ดี
อาทิ การใช้โรบอทช่วยเสิร์ฟอาหารในร้านที่ช่วยลดการแพร่ระบาดของเชื้อจากการส่งต่อแบบมือต่อมือ, การปรับเมนูอาหารในร้านให้กลายเป็นแบบกึ่งสำเร็จรูปที่ทำเองได้ง่ายๆ ที่บ้าน จำลองบรรยากาศร้านมาอยู่บนโต๊ะอาหารในบ้านด้วยตัวเอง เช่น Kappa Shushi ที่มีบริการให้เช่าสายพานเสิร์ฟอาหารที่บ้านประหนึ่งนั่งอยู่ร้าน เป็นต้น
ที่มาภาพ: SalmonBusiness
นอกจากนี้ยังพบว่า เทรนด์ที่จะเกิดขึ้นต่อจากนี้คือผู้บริโภคจะคาดหวังการส่งอาหารแบบเดลิเวอรีที่เร็วขึ้นไปจนถึงต่ำกว่า 5 นาที, การส่งอาหารด้วยโดรนแทนมนุษย์ ที่มีแนวโน้มจะได้เห็นในอนาคตด้วย
7. ใช้เทคโนโลยี
การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่ก้าวล้ำ จะช่วยสร้างโอกาสใหม่ในอุตสาหกรรมและเครื่องดื่มให้สร้างสรรค์ และมีคุณภาพ รวมไปถึงมีส่วนช่วยสร้างวัตถุดิบจากห้องแล็บในอนาคต เช่น “California Cultured” กำลังพัฒนา “ช็อกโกแลต” จากห้องแล็ปที่สร้างมาจากสเต็มเซลล์จากพืชโดยตรง โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ที่มีความยั่งยืน และมีจริยธรรม
หรือแม้แต่การใช้เทคโนโลยีเครื่องพิมพ์ 3 มิติกับอาหาร อย่าง “Anrich3D” สตาร์ทอัพที่ให้บริการพิมพ์อาหาร 3 มิติโดยร่วมมือกับ Nanyang Technological University และ Allspice Institute ในสิงคโปร์ เพื่อพิมพ์อาหาร 3 มิติสำหรับโภชนาการเฉพาะบุคคล ที่ช่วยให้ธุรกิจอาหารตอบโจทย์แต่ละบุคคลมากขึ้น
8. ผลิตภัณฑ์ใหม่ จากวัสดุเหลือใช้
อุตสาหกรรมอาหารยุคใหม่ ก้าวมาถึงขั้นนำส่วนผสมหรือวัตถุดิบที่เคยถูกมองว่าไร้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมอาหาร มาเปลี่ยนให้กลับมามีประโยชน์ในระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน ที่นอกจากจะช่วยลดของเหลือจากกระบวนผลิตอาหารแล้ว ยังได้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นทางเลือกของคนรุ่นใหม่อีกด้วย
ข้อมูลจาก APAC ช่วงปี 2019 - ไตรมาสแรก 2022 พบว่าค่าเฉลี่ยของแบรนด์ที่เคลมว่า มีการทำผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มจาก “ของเหลือใช้ในกระบวนการผลิตอาหาร” มีเพิ่มขึ้น 48%
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์เหล่านี้ เช่น ชาจากกากเมล็ดกาแฟ “Nestisane” ประเทศอินโดนีเซีย ทำน้ำชาจากกากของเมล็ดกาแฟที่เหลือจากกระบวนการทำกาแฟ ที่ทำได้หลากหลายรสชาติไม่แพ้ชาจากใบชาธรรมดาเลย
หรือแม้แต่ "แยมเปลือกกล้วย" ที่ทำจากเปลือกกล้วยที่เหลือจากกระบวนการอื่นๆ ที่เรียกได้ว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่เปลี่ยนของไร้ประโยชน์ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ที่เปิดประสบการณ์ใหม่ๆ ให้ผู้บริโภคในเวลาเดียวกัน
ที่มาภาพ: เฟซบุ๊ก Netisane Cascara Tea
9. เสียงลูกค้าดังขึ้น
ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่มยุคใหม่นอกจากผลิตภัณฑ์มีคุณภาพแล้ว ยังต้องรับฟังเสียงจากลูกค้ามากขึ้นด้วย เพราะในอนาคตอันใกล้เสียงของลูกค้าจะดังขึ้นอีก ทั้งการเรียกร้องความสนใจจากแบรนด์ แสดงความเห็นถึงแบรนด์โดยตรงได้ และคาดหวังการมีส่วนร่วมกับแบรนด์มากขึ้นด้วย ซึ่งแบรนด์ที่ฟังเสียงลูกค้าและพัฒนาได้อย่างเหมาะสม จะมีโอกาสตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้าได้มากกว่า
10. อาหารบอกความเป็นตัวตน
“My food My brand” เป็นอีกหนึ่งเทรนด์ที่ผู้ประกอบการมองข้ามไม่ได้ เพราะผู้บริโภคยุคใหม่มีความคาดหวังมากกว่าแค่อิ่ม แต่ยังต้องการซื้ออาหารและเครื่องดื่มที่สามารถบ่งบอกถึงไลฟ์สไตล์ของตัวเองได้ด้วย
เช่น ดีไซน์ร้าน แพ็คเกจ ประเภทอาหาร เรื่องราวของแบรนด์ ฯลฯ ปัจจัยเหล่านี้จะเชื่อมโยงกับการตัดสินใจซื้อของผู้ซื้อยุคใหม่มากขึ้น และนั่นเป็นโจทย์ของธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม ว่าทำอย่างไรให้ลูกค้าอยากเข้ามามีส่วนร่วมกับแบรนด์มากขึ้น
