เจนวายหนี้ท่วมจับตา 'แก่ไม่มีกิน'

เป็นสถานการณ์ที่น่าเป็นห่วงอย่างยิ่ง เมื่อผลสำรวจ พฤติกรรมการออมและภาวะหนี้สินประชาชนครึ่งปี 2560 ของนิด้าโพล และบริษัทข้อมูลเครดิตแห่งชาติ หรือ เครดิตบูโร ระบุว่า คนไทย 40 ล้านคนเป็นหนี้ โดยเฉพาะกลุ่มเจนวาย หรือกลุ่มคนที่มีอายุ 22-35 ปี มีหนี้เร็ว หนี้นานและยอดหนี้สูง ซึ่งหากภาระหนี้สินไม่ลดลงในที่สุดก็จะส่งผลต่อชีวิตวัยเกษียณ

ผศ.ดร.ณดา จันทร์สม คณบดีคณะพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) NIDA เปิดเผยกับทีมล่าความจริง ว่า ถ้าเราเข้าสู่สังคมสูงอายุโดยที่คนไทยยังมีภาระหนี้ในสัดส่วนที่สูง จะทำให้มีปัญหาทางการเงินที่จะให้ลดทอนคุณภาพชีวิตที่เข้าสู่วัยผู้สูงอายุอย่างมีคุณภาพลงเพราะต้องแบกภาระหนี้ไปด้วย

ปัจจัยที่ทำให้คนเจนวายมีหนี้สูง เครดิตบูโร วิเคราะห์ว่าคนวัยนี้มีพฤติกรรมใช้ง่าย จ่ายคล่อง ตัดสินใจเร็ว และเข้าถึงสินเชื่อบัตรเครดิตได้ง่าย ขณะที่ไตรมาส 1 ปรากฎข้อมูลที่น่าตกใจว่า คนเจนวาย 5.24 ล้านคน มีหนี้รวมกันสูงถึง 2.13 ล้านล้านบาท พบประวัติผิดนัดชำระหนี้ 1.1 ล้านคน โดยเฉพาะกลุ่มที่มีอายุ 29 ปี พบว่ามีหนี้สินต่อคนอยู่ที่ 150,000 แสนบาท ในจำนวนนี้ 20% เป็นหนี้เสีย

สุรพล โอภาสเสถียร ผู้จัดการใหญ่ บริษัท ข้อมูลเครดิตแห่งชาติ กล่าวว่า กลายเป็นว่าคนอายุน้อยไม่ใช่ร้อยล้าน แต่คนอายุน้อยมีหนี้เป็นล้าน หรือคนอายุน้อยเริ่มเป็นหนี้เร็ว แล้วเป็นหนี้เสียเร็ว
สุรพล ให้ข้อมูลว่าในแต่ละปีมีการออกบัตรเครดิตใหม่ ประมาณ 2 ล้านใบซึ่ง 50% เป็นการอนุมัติให้คน เจนวาย ส่งผลให้ปัจจุบันคนเจนวายมีบัตรเครดิตเฉลี่ยแล้ว 3-4 ใบต่อคน ขณะที่คนเจนวายกว่า 3 ล้านคน ถือบัตรกดเงินสดที่ออกโดยนอนแบงก์

นายปิยะพงษ์ เคนทวาย หนึ่งในผู้ใช้เครดิตซึ่งอยู่ในเจนวาย ยอมรับว่า เคยติดอยู่ในกับดักหนี้บัตร เครดิตมาตั้งแต่เรียนมหาวิทยาลัยจนเข้าสู่วัยทำงานเป็นเวลา 10 ปี
"เริ่มต้นด้วยการที่จ่ายด้วยขั้นต่ำ เดิมทีมี 3 บัตร พอระยะหนึ่งมีปัญหาจ่ายไม่ทันแล้วต้องรีบปิดไป และเลือกบัตรที่เราคิดว่าสามารถใช้ได้ ระยะแรกที่เราได้บัตรใหม่มีเงินในบัตร ซื้อ ซึ่งซื้อโดยไม่คิดว่าจะต้องผ่อนจ่ายเท่าไหร่ แล้วรายเดือนจะเราพอไหม ผ่านไประยะหนึ่งพอมีบัตรมากขึ้นเลยคิดได้ว่าบัตรไหนจำเป็นกำเรา"

หนี้กลุ่มคนเจนวายที่เพิ่มขึ้นทำให้แบงก์ชาติออกมาแสดงความกังวลและยอมรับว่า ลูกหนี้กลุ่มนี้ เป็นความเปราะบางที่อาจส่งผลต่อเศรษฐกิจภาพรวมในอนาคต เพราะคนเจนวายกว่า 3 ล้านคนเป็นหนี้เสีย

ภาระหนี้และหนี้เสียของกลุ่มเจนวาย ที่พุ่งไม่หยุดส่งสัญญาณชัดเจน ว่าในขณะที่สังคมไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุและขณะนี้ก็ปรากฎภาพให้เห็นว่าคนที่ถึงวัยเกษียณแล้วมีรายได้ไม่พอรายได้อยู่แล้วหากกลุ่มคนเจนวายเข้าสู่วัยเกษียณจะยิ่งทำให้ภาวะ “แก่ไม่มีกิน” รุนแรงมากขึ้น