สลากตัวเลข 3 หลัก...ของเล่นเก่า เอามาปรับใหม่ | วิษณุ วงศ์สินศิริกุล
หลังจากที่สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลได้ประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์เกมเสี่ยงโชครูปแบบใหม่ คือ “สลากกินแบ่งรัฐบาลแบบตัวเลข 3 หลัก (Numbers 3: N3)” สู่สังคม ก็สร้างความสนใจได้อยู่ไม่น้อย
โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ที่นิยมเสี่ยงโชคจากเกมพนันตัวเลข โดยในปัจจุบันยังอยู่ในขั้นตอนที่สำนักงานสลากฯ เร่งประชาสัมพันธ์และเปิดรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนทั่วประเทศ
สลากตัวเลข 3 หลักหรือ N3 คือ สลากที่ผู้เล่นสามารถเลือกซื้อหมายเลขได้เองทั้ง 3 หลักโดยแต่ละหลักจะมีหมายเลขให้เลือกตั้งแต่ 0 ถึง 9 เเละผู้เล่นสามารถเลือกซื้อหมายเลขซ้ำกันในแต่ละหลักก็ได้
สำหรับเงินรางวัลนั้นจะมีด้วยกัน 4 รูปแบบ กล่าวคือ
1) รางวัล 3 ตรงหรือ ตรงเลข-ตรงหลัก 3 ตัว ผู้เล่นจะได้รางวัลก็ต่อเมื่อหมายเลขที่เลือกซื้อตรงกับผลออกรางวัลทั้ง 3 หมายเลข และหลักตรงกันทั้ง 3 หลัก
2) รางวัล 3 สลับหลักหรือ ตรงเลข-สลับหลัก ผู้เล่นจะได้รางวัลก็ต่อเมื่อหมายเลขที่เลือกซื้อตรงกับผลออกรางวัลทั้ง 3 หมายเลข แต่หลักไม่ตรงกันหรือตรงกันแต่ไม่ครบทั้ง 3 หลัก
3) รางวัล 2 ตรงหรือ ตรงเลข-ตรงหลัก 2 ตัวสุดท้าย ผู้เล่นจะได้รางวัลก็ต่อเมื่อหมายเลขที่เลือกซื้อตรงกับผลออกรางวัลทั้ง 2 หมายเลข และหลักตรงกันทั้ง 2 หลักสุดท้าย
4) รางวัลพิเศษ จะออกรางวัลเป็นหมายเลขรางวัลพิเศษใช้อิงรางวัลพิเศษ
จะเห็นได้ว่าในสลากหนึ่งใบผู้เล่นมีโอกาสลุ้นทุกรางวัล สำหรับจำนวนเงินรางวัลของแต่ละประเภทรางวัลนั้นจะเฉลี่ยผันแปรตามจำนวนผู้ถูกรางวัลประเภทนั้นๆ ในแต่ละงวด
เงินรางวัลของสลากประเภทนี้เป็นประเภทสมทบเงินรางวัล กล่าวคือ หากไม่มีผู้ถูกรางวัลในประเภทนั้นๆ เงินรางวัลจะถูกสะสมไปทบในงวดถัดไปได้หนึ่งงวด
ในส่วนของช่องทางการจัดจำหน่าย ทางสำนักงานสลากฯ ได้ประชาสัมพันธ์ไว้ว่าจะจัดจำหน่ายในสามช่องทางดิจิทัล (Digital) คือ แอพพลิเคชั่น (Application) เว็บไซต์ (Website) และ เครื่องจำหน่ายสลากออนไลน์
อาจกล่าวได้ว่า สลาก N3 นั้นมีลักษณะคล้ายคลึงกับสลาก 2 ตัว 3 ตัว ที่เคยเกิดขึ้นในอดีต และเป็นที่ประจักษ์ว่า โครงการสลาก 2 ตัว 3 ตัวนั้นสามารถสร้างรายได้ให้กับรัฐบาลอย่างมากมาย
จะว่าไปแล้วก็ไม่ใช่สิ่งผิด ที่สำนักงานสลากฯ จะพยายามสร้างผลิตภัณฑ์เกมเสี่ยงโชคขึ้นใหม่อยู่เสมอ เพราะสำนักงานสลากฯ มีสถานภาพเป็นรัฐวิสาหกิจ ย่อมมีหน้าที่ในการแสวงหารายได้เข้าสู่รัฐ
หากแต่จะเป็นประโยชน์มากยิ่งขึ้น ถ้าเกมเสี่ยงโชคเหล่านั้น สามารถสร้างความนิยมและดึงดูดให้ผู้ที่เล่นพนันกับเกมพนันผิดกฎหมาย หรือเกมพนันใต้ดินในรูปแบบต่างๆ หันมาให้ความสนใจในผลิตภัณฑ์ที่สำนักงานสลากฯ ผลิตขึ้น
ซึ่งก็หมายถึง การทำให้เงินพนันส่วนหนึ่งที่หมุนเวียนอยู่นอกระบบกลับเข้าสู่ในระบบนั่นเอง แม้จะมีเสียงคัดค้านและแรงต่อต้านโดยเฉพาะประเด็นเรื่องการมอมเมาเยาวชนทุกครั้งที่สำนักงานสลากฯ ได้ประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์เกมเสี่ยงโชครูปแบบใหม่ก็ตาม
แต่ก็เชื่อได้ว่า แรงเสียดทานของการคัดค้านจะลดต่ำลง รวมถึงระดับการยอมรับจะเพิ่มสูงขึ้น หากสำนักงานสลากฯ สามารถแสดงให้เห็นถึงความโปร่งใสในทุกขั้นตอนตั้งแต่เริ่มต้นจนจบกระบวนการ
อย่างกรณีของสลาก N3 เสียงคัดค้านจะลดน้อยลงอย่างแน่นอนหากสำนักงานสลากฯ แสดงถึงความโปร่งใส ไม่ว่าจะเป็น ขั้นตอนของการกระจายเครื่องจำหน่ายสลากออนไลน์ให้กับผู้ค้ารายย่อย
ขั้นตอนของการเปิดรับสิทธิ์ให้กับผู้ค้ารายย่อยที่ประสงค์จะจำหน่ายสลากประเภทนี้ รวมไปถึงขั้นตอนของการใช้จ่ายรายได้ที่สำนักงานสลากฯ ได้มาจากการจำหน่ายสลากประเภทนี้ เป็นต้น
โดยเฉพาะประเด็นการใช้จ่ายรายได้ที่ได้มาถือเป็นประเด็นสำคัญมาก ยิ่งสำนักงานสลากฯ สามารถนำเงินรายได้หลังหักค่าใช้จ่ายจากการบริหารจัดการ ไปใช้จ่ายผ่านโครงการต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม กระจายรายได้กลับคืนสู่สังคมมากเท่าใด แรงเสียดทานของการคัดค้านก็จะลดลงมากขึ้นเท่านั้น
ข้อเสนอดังกล่าวข้างต้น สามารถถูกบริหารจัดการให้เกิดขึ้นได้จริงโดยเฉพาะยุคปัจจุบันที่มีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี สำนักงานสลากฯ สามารถใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยในการเก็บรวบรวมและเปิดเผยข้อมูลสู่สาธารณะเพื่อสร้างความโปร่งใสก่อนออกผลรางวัลในแต่ละงวด
เช่น สำนักงานสลากฯ ควรเปิดเผยข้อมูลจำนวนสลากที่จำหน่ายได้ และตัวเลขที่ถูกเลือกซื้อในแต่ละชุดก่อนออกผลรางวัลในงวดนั้น จากนั้นสำนักงานสลากฯ ต้องเปิดเผยรายได้ที่ได้รับหลังหักค่าใช้จ่ายการบริหารจัดการของงวดนั้นๆ ภายหลังเสร็จสิ้นการออกผลรางวัล
ยิ่งกว่านั้น สำนักงานสลากฯ ยังสามารถประกาศล่วงหน้าก่อนออกผลรางวัลในแต่ละงวดว่า รายได้ที่ได้รับหลังหักค่าใช้จ่ายของงวดนั้นๆ จะถูกใช้จ่ายผ่านโครงการใด ในพื้นที่ใดของประเทศ เช่น การสร้างศูนย์การแพทย์ที่ทันสมัย การสร้างศูนย์กีฬาครบวงจร การสร้างศูนย์การเรียนรู้ในรูปแบบต่างๆ เป็นต้น
ข้อเสนอดังกล่าวนี้เป็นข้อเสนอที่ถูกดัดแปลงมาจากรูปแบบการบริหารจัดการรายได้ จากการพนันของประเทศอังกฤษที่มีแนวคิดที่ว่า ต้องพยายามคืนรายได้ที่ได้รับจากธุรกิจพนัน สู่สังคมให้ได้มากที่สุด
กล่าวได้ว่าการบริหารจัดการอย่างโปร่งใสตามหลักธรรมาภิบาลสามารถลดแรงเสียดทานของการคัดค้านการปฏิบัติหน้าที่ของสำนักงานสลากฯ ได้อย่างมาก และในทางกลับกันยังเป็นการส่งเสริม ภาพลักษณ์ขององค์กรให้มีความน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้นอีกด้วย.