10 เรื่องน่ารู้กฎหมาย – ภาษี  ‘เอนเตอร์เทนเมนต์’ โมเดล 'สิงคโปร์'  

ชื่อเสียงของสิงคโปร์ในฐานะผู้นำด้านการบริหารจัดการสถานบันเทิงครบวงจร หรือ เอนเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ ที่ประสบความสำเร็จ โดยมี กาสิโน เป็นองค์ประกอบสำคัญ ซึ่งเบื้องหลังความสำเร็จนี้คือระบบกฎหมายและมาตรการทางภาษีที่เข้มงวด เพื่อควบคุมและกำกับดูแลการประกอบกิจการให้เป็นไปอย่างโปร่งใส และป้องกันผลกระทบทางสังคมที่อาจเกิดขึ้น

บทความนี้จะเจาะลึกประเด็นสำคัญที่น่าสนใจเกี่ยวกับกฎหมายและภาษีในโมเดลเอนเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ของสิงคโปร์ ซึ่งเป็นโมเดลที่รัฐบาลได้มีการกล่าวถึงอยู่เสมอในการผลักดันเอนเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ในไทย

ประเทศสิงคโปร์มีกฎหมายที่ว่าด้วยการจัดตั้งสถานบันเทิงครบวงจรและกาสิโนโดยมีข้อกำหนดต่าง ๆ รวมถึงเงื่อนไขในการอนุญาต การควบคุมและกำกับดูแล ตลอดจนมาตรการทางภาษี ประกอบด้วย 10 ข้อที่น่าสนใจดังนี้ 

1.การอนุญาตให้ประกอบกิจการกาสิโนมีกฎหมาย The Gambling regulatory Authority of Singapore Act (GRA Act) and the Gambling Control Act (GC) ตราขึ้นในปี ค.ศ. 2022 ซึ่งตามกฎหมายดังกล่าว ให้คำนิยามของ กาสิโน หมายถึง สถานที่หรือส่วนหนึ่งส่วนใดของสถานที่ที่ตั้งอยู่ภายในบริเวณที่กำหนด ซึ่งเปิดให้บุคคลสามารถเข้าเล่นเกมตามที่รับ อนุญาตจาก GRA ส่วนการเล่น หมายถึง การเล่นพนันที่อาศัยการเสี่ยงโชค (Garne of Chance) การเล่นทั้งที่เป็นการเล่นพนันเสี่ยงโชคหรือใช้ทักษะร่วมด้วย โดยมีองค์การกำกับดูแลการพนันแห่งสิงคโปร์ คือ Gambling Regulatory Authority of Singapore หรือ GRA เป็นผู้กำกับดูแลและอนุญาต

ซึ่งจะออกใบอนุญาตให้ตั้งกาสิโนได้ไม่เกิน 2 ใบอนุญาต (1 ใบอนุญาต ต่อ ผู้ประกอบการ 1 ราย) ส่วนเงื่อนไขการถือหุ้นของผู้ประกอบการกาสิโน (Main shareholder of casino operator) จะต้องไม่ลดสัดส่วนการถือหุ้น หรือไปถือหุ้นในกาสิโนอื่น ภายในเวลาที่กำหนด เว้นแต่จะได้รับ อนุญาตเป็นหนังสือจาก GRA และผู้ที่จะยืนคำขออนุญาตต้องเป็นเจ้าของบริเวณที่จะมีการก่อสร้างกาสิโน หรือผู้ที่ได้รับการเสนอชื่อโดยเจ้าของ ซึ่งได้รับความเห็นชอบจาก GRA

โดยมีหลักเกณฑ์ในการพิจารณาคำขออนุญาต คือ จะพิจารณาตามหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าผู้ยื่นคำขอเป็นบุคคลที่เหมาะสมและมีความพร้อมที่จะประกอบกิจการกาสิโน รวมทั้งการพัฒนา Integrated Resort (ซึ่งมีกาสิโนเป็นองค์ประกอบหนึ่ง) ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวชั้นนำของสิงคโปร์ โดยมีอัตราค่าธรรมเนียมการยื่นคำขออนุญาตประมาณ 1,100 ดอลลาร์สิงคโปร์ และค่าธรรมเนียมใบอนุญาตรายปี (ตั้งแต่ 1 ธันวาคม 2018) กรณีมีกาสิโน 1 แห่ง ค่าธรรมเนียมอยู่ที่ 28.8ล้านดอลลาร์สิงคโปร์ กรณีมีกาสิโน 2 แห่ง ค่าธรรมเนียมจะอยู่ที่ 24  ล้านดอลลาร์สิงคโปร์ ซึ่งใบอนุญาตให้มีอายุตามที่กำหนดเว้นแต่จะมีคำสั่งให้ยกเลิกหรือคืนก่อนครบกำหนด

รวมถึง GRA มีอำนาจกำหนดหรือเปลี่ยนแปลง พื้นที่ที่อนุญาตให้ประกอบกิจการกาสิโนได้ และใบอนุญาตห้ามโอนแก่ผู้อื่น หรือนำไปใช้เป็นหลักประกันการชำระหนี้ เว้นแต่จะได้รับอนุญาตเป็นหนังสือจาก GRA และผู้รับใบอนุญาตอาจได้รับโทษทางปกครอง เช่น ระงับหรือเพิกถอนใบอนุญาต มีหนังสือเตือน แก้ไขหลักเกณฑ์การอนุญาต หรือ เสียค่าปรับ แล้วแต่กรณี หากมีการกระทำที่ฝ่าฝืนกฎหมายหรือเงื่อนไขการได้รับอนุญาต

GRA ตรวจสอบกิจการกาสิโนได้ตลาดเวลา

2.มาตรการควบคุมและกำกับดูแลการประกอบกิจการกาสิโน GRA มีอำนาจ ออกคำสั่งให้ผู้ถือใบอนุญาตปฏิบัติตามในเรื่องใด ๆ ที่เกี่ยวกับการประกอบกิจการ การกำกับ หรือการควบคุมกาสิโน โดยอาจให้มีผลในทันทีหรือในเวลาใด ๆ ตามที่จะกำหนดก็ได้ รวมทั้งมีอำนาจตรวจสอบกิจการกาสิโนได้ในช่วงเวลาใด ๆ ตามที่เห็นสมควร ว่าผู้ประกอบกิจการกาสีโนนั้นเป็นผู้ที่มีความเหมาะสมที่จะประกอบกิจการดังกล่าวตลอดเวลาที่ได้รับอนุญาตหรือไม่ หรือในกรณีมีข้อเท็จจริงเปลี่ยนแปลงไปเกี่ยวกับตัวผู้ประกอบกิจการกาสิโน

เช่น มีการเปลี่ยนแปลงผู้ร่วมงานหรือแต่งตั้งผู้บริหารให้ดำเนินการได้เมื่อได้รับอนุมัติจาก GRA ก่อน หรือในกรณีที่ไม่สามารถขอขอนุมัติก่อนได้ ให้แจ้งต่อ GRA ภายใน 3 วัน โดยการตรวจสอบอาจรวมถึงผู้ประกอบการหรือบุคคลใด ๆที่ GRA เห็นว่ามีความเกี่ยวข้องกับกาสีโน และอาจรายงานผลการตรวจสอบให้รัฐมนตรีทราบด้วยก็ได้

เปิดโมเดลควบคุมการทำสัญญา

 3.การควบคุมการทำสัญญาของผู้ประกอบกิจการกาสิโน โดยสัญญาที่ผู้ประกอบกิจการกาสิโนจะทำกับบุคคลอื่น แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สัญญาควบคุม(Controlled contracts) เช่น สัญญาชายสินค้าหรือบริการที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการประกอบกิจการกาสิโน สัญญาที่มีมูลค่าเกินกว่าที่กำหนด และสัญญาที่ต้องแจ้ง (Notable Contract) หมายถึงสัญญาประเภทอื่นที่ไม่ใช่สัญญาควบคุมที่มีลักษณะตามที่กำหนด โดยมีการห้ามผู้ประกอบกิจการทำสัญญาควบคุม เว้นแต่ได้แจ้งให้ GRA ทราบเป็นหนังสืออย่างน้อย 28 วัน ก่อนที่จะทำสัญญา และ GRA ได้ตอบกลับโดยแจ้งว่าไม่มีข้อขัดข้องต่อการทำสัญญาดังกล่าว

ส่วนสัญญาที่ต้องแจ้งก่อนกำหนดให้ผู้ประกอบกิจการแจ้งเป็นหนังสือต่อ GRA ภายใน 14 วัน หลังจากการเข้าทำสัญญา หรือรายงานให้ GRA ทราบตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด

กำหนดอาชีพในกาสิโนเป็น Special Employee

4.มาตรการควบคุมการจ้างงานบางประเภทของผู้ประกอบกิจการกาสิโน ซึ่งพนักงานหรือลูกจ้างบางประเภท จะมีมาตรการควบคุมเป็นพิเศษโดยถือว่าเป็น Special Employee ได้แก่ พนักงานที่มีตำแหน่งหรือหน้าที่ด้านการบริหารหรือมีอำนาจตัดสินใจ พนักงานหรือลูกจ้าง ที่ทำงานเกี่ยวกับการเล่นกาสิโน เช่น การเคลื่อนย้าย แลกเปลี่ยน การนับเงินหรือชิปงานดูแลรักษาความปลอดภัย งานซ่อมบำรุงอุปกรณ์กาสิโน โดยบุคคลที่จะเข้าทำงานในตำแหน่ง ที่ถือเป็น Special Employee จะต้องได้รับอนุญาตจาก GRA ก่อน ซึ่งในการปฏิบัติงาน ผู้ได้รับอนุญาตจะต้องปฏิบัติงานในหน้าที่ตามที่กำหนดในใบอนุญาตเท่านั้น และนายจ้างที่เป็นผู้ประกอบ กิจการกาสิโนจะจ้างหรือให้บุคคลอื่นมาปฏิบัติหน้าที่ในตำแหน่งที่ถือเป็น Special Employee ไม่ได้

5.มาตรการเกี่ยวกับผู้ประกอบกิจการกาสิโน ซึ่ง GRA มีอำนาจออกมาตรการต่าง ๆ ให้ผู้ประกอบกิจการกาสิโนนำไปฏิบัติได้ เช่น ต้องกำหนดผังกาสิโนให้สอดคล้อง กับหลักเกณฑ์ที่ GRA กำหนด วิธีการเล่นเกม และกฎกติกาของเกมที่จะใช้เล่นในกาสิโนแต่ละแห่งต้องประกาศให้ประชาชนทราบผ่านทางเว็บไซต์ของ GRA รวมถึงมีอำนาจจออกข้อสั่งการเป็นหนังสือเพื่อกำหนดชนิดหรือประเภทของเกมที่ไม่อนุญาตให้เล่นในกาสิโน การตรวจสอบและอนุมัติอุปกรณ์ที่ใช้ในการเล่นเกม การจัดแสดงป้ายประกาศรวมทั้งคำแนะนำหรือข้อมูลอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ผู้ใช้บริการสามารถเห็นได้โดยง่าย การห้ามผู้ประกอบกิจการกาสิโน ตัวแทนการตลาด ตัวแทนหรือพนักงานของผู้ประกอบกิจการรับเงินเดิมพันในรูปแบบอื่นที่ไม่ใช่เงินสดหรือชิป ห้ามให้ยืมเงิน หรือให้กู้ยืมเงินโดยใช้บัตรเครดิต หรือให้กู้ยืมเงินด้วยวิธีการใด ๆ และผู้ประกอบกิจการจะต้องเปิดบัญชี

ห้ามทำข้อตกลงทางการตลาดกับพลเมืองในประเทศ

สำหรับลูกค้าแต่ละราย โดยเงินที่รับฝากเข้าในบัญชีนั้น อาจเป็นเงินสด เช็ค เช็คเดินทาง หรือชิปเท่านั้น ตลอดจนการห้ามจัดหรือทำข้อตกลงด้านการตลาดใด ๆ ทีเกี่ยวข้องกับพลเมืองสิงคโปร์หรือบุคคลที่พำนักอาศัยในสิงคโปร์ ซึ่งข้อตกลงด้านการตลาดดังกล่าว รวมถึงการจ่ายค่าตอบแทนเป็นค่าคอมมิชชัน หรือการจ่ายผลประโยชน์ใด ๆ ที่คำนวณได้จากจำนวนผู้เข้าใช้บริการ หรือเงินที่ได้รับจากการเล่นเกมกาสิโน

6.มาตรการยุติข้อพิพาทระหว่างผู้ประกอบการกาสีในกับลูกค้า ในกรณีที่เกิดข้อพิพาทเกี่ยวกับการแพ้ชนะ หรือเกี่ยวกับวิธีการเล่นเกม ซึ่งผู้ประกอบกิจการกาสีโนและลูกค้าไม่อาจหาข้อยุติได้ ให้แจ้งผู้ตรวจสอบ (inspector) ทราบโดยเร็ว และต้องแจ้งลูกค้าให้ทราบถึงสิทธิที่จะให้มีการตรวจสอบนั้นได้ โดยเมื่อได้รับแจ้งแล้ว ผู้ตรวจสอบจะต้องทำการตรวจสอบข้อพิพาท

ที่เกิดขึ้นและกำหนดหน้าที่ของแต่ละฝ้าย ในกรณีที่ฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดไม่พอใจกับผลการตัดสิน อาจมีการอุทธรณ์คำตัดสินของผู้ตรวจสอบไปยัง GRA เพื่อให้ตั้งคณะกรรมการขึ้นเพื่อพิจารณาคำตัดสินสินนั้นได้

อัตราค่าบริการ 100 ดอลลาร์ต่อ 24 ชม.

7.มาตรการในการห้ามหรือจำกัดการเข้าเล่นกาสิโน มีการห้ามผู้เยาว์(อายุน้อยกว่า 21 ปี) เข้าใช้บริการกาสิโน โดยพลเมืองสิงคโปร์หรือบุคคลที่มีที่พำนักในสิ่งคโปร์จะเข้าใช้บริการกาสิโนได้ ก็ต่อเมื่อได้ชำระค่าเข้าในอัตรา 100 ดอลลาร์สิงคโปร์ ต่อ 24 ชั่วโมง หรือ 2,000 ดอลลาร์สิงคโปร์ สำหรับค่าเข้าใช้รายปี ซึ่งเงินที่เก็บได้ให้นำส่งเข้า the Singapore Totalizator Board (กองทุนภาษีและค่าธรรมเนียมการพนัน) เพื่อนำไปใช้จ่ายในกิจการเพื่อสังคม

นอกจากนี้ ยังมีมาตรการจำกัดการเข้าใช้บริการของบุคคลใด ๆ โดยบุคคลหรือองค์กรที่มีอำนาจ ออกข้อห้าม เช่น  GRA ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ และคำสั่งของ Committee of Assessors ที่ได้รับการแต่งตั้งขึ้นโดย National Council on Problem Gambling โดยแบ่งเป็น ครอบครัว มีคำขอให้มีคำสั่งห้ามเข้า (Family exclusion order) หรือมีคำขอให้จำกัดจำนวนการเข้าใช้บริการ (Visit limit application by family member) หรือบุคคลดังกล่าวยืนคำขอจำกัดจำนวนวนการเข้าใช้โดยสมัครใจ (Voluntary application for visit limit) หรือในกรณีที่ไม่มีคำขอแต่ Committee of Assessors เห็นสมควรก็อาจกำหนดมาตรการจำกัดการเข้าใช้บริการแก่บุคคลหนึ่งบุคคลใดก็ได้

การโฆษณาต้องขออนุมัติจาก GRA 

8.การโฆษณา การโฆษณาและประชาสัมพันธ์กาสิโนต้องได้รับอนุมัติจาก GRA ก่อน โดยต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด รวมถึงผู้ประกอบกิจการกาสิโนต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์เรื่องการเล่นพนันอย่างมีความรับผิดชอบตามที่ GRA กำหนด

เก็บ CASINO TAX รายเดือน 12-22% 

9.ภาษีที่จัดเก็บจากการประกอบกิจการกาสิโน โดยในการประกอบกิจการ กาสิโนต้องเสียภาษี (CASINO TAX) ให้แก่กรมสรรพากรสิงคโปร์ (The Comptroller) ของสิงคโปร์เป็นประจำทุกเดือน ในอัตรา 12% ของรายรับในแต่ละเดือน สำหรับส่วนที่ได้จากผู้เล่นระดับพรีเมี่ยม และ 22% ของรายรับในแต่ละเดือน สำหรับผู้เล่นอื่นที่ไม่ใช่ผู้เล่นพรีเมี่ยม ทั้งนี้

ภาษีที่จัดเก็บเป็นภาษีอากรประเมิน อยู่ในความรับผิดชอบของกรมสรรพากรสิงคโปร์ (The Comptroller) โดยผู้ประกอบกิจการมีสิทธิ์คัดค้านและการอุทธรณ์ภาษีได้

ตั้งสภาแก้ไขการติดพนัน 

10.มาตรการอื่น ๆ เช่น มีการจัดตั้งสภาแก้ไขปัญหาการติดพนันแห่งชาติ (the National Council on Problem Gambling) หรือ NCPG โดยมีอำนาจหน้าที่ในการตั้ง คณะกรรมการเพื่อพิจารณากรณีสมาชิกในครอบครัวของผู้ติดการพนันมีคำขอให้ออกคำสั่งห้ามหรือจำกัดบุคคลมิให้ยุ่งเกี่ยวกับการพนัน (Fancily exclusion or visit limit) การกำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขในการยื่นคำขอ (สมาชิกต้องได้รับผลกระทบจากพฤติกรรมติดการพนันของคนในครอบครัว) หลักเกณฑ์ในการพิจารณาการออกคำสั่งห้าม รวมถึงขอบเขตและเนื้อหาของคำสั่ง ซึ่งอาจรวมถึง การสั่งให้ไปเข้ารับการบำบัดการติดการพนัน การห้ามเข้ากาสิโน หรือการปิดบัญชีลูกค้าในกาสิโนด้วย

ต้องจับตาดูว่าท้ายที่สุดแล้วในพ.ร.บ.สถานบันเทิงของไทยที่พยายามจะนำเอาโมเดลของสิงคโปร์มาใช้ โดยมุ่งหวังผลสำเร็จทางเศรษฐกิจจะมีเนื้อหาสาระในด้านกฎหมายและภาษีเหมือนกับที่สิงคโปร์วางไว้มากน้อยเพียงใด