'พิพิธภัณฑ์' แหล่งความรู้ทางเลือกนอกห้องเรียนในอเมริกา

สัปดาห์ที่แล้ว ได้เล่าสู่กันฟังถึงพิพิธภัณฑ์ ซึ่งถือเป็นทางเลือกของการศึกษาที่ไม่ได้จำกัดอยู่แต่ในห้องเรียนของประเทศที่พัฒนาแล้วอย่างประเทศอังกฤษ และสัญญาว่าจะมาเล่าถึงพิพิธภัณฑ์ในสหรัฐซึ่งมีความเจริญทัดเทียมกัน

หากจะกล่าวถึงพิพิธภัณฑ์ในประเทศขนาดใหญ่อย่างสหรัฐนั้น สามารถพูดได้เต็มปากว่าเป็นพิพิธภัณฑ์มาตรฐานระดับโลก มีศิลปะล้ำค่าตั้งแต่ยุคโบราณจนถึงปัจจุบัน ส่วนใหญ่เปิดให้เยาวชนเข้าชมได้ฟรี พิพิธภัณฑ์ที่ฟรีแต่ดีเลิศเหล่านี้ล้วนตั้งอยู่ในเมืองใหญ่ เช่น กรุงวอชิงตัน นิวยอร์ก ซานฟรานซิสโก หรือลอสแองเจลิส

กรุงวอชิงตัน นอกจากจะเป็นเมืองหลวงของสหรัฐแล้ว ยังถือเป็นเมืองหลวงของพิพิธภัณฑ์ด้วย เพราะมีพิพิธภัณฑ์ที่ยอดเยี่ยมตั้งอยู่มากมายหลายสิบแห่ง ทั้งพิพิธภัณฑ์ที่เสนอผลงานศิลปะทั่วไปอย่างพิพิธภัณฑ์สมิธโซเนียน หรือเพชรโฮปอันโด่งดังที่เก็บอย่างดีภายในอย่างพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาแห่งชาติ นอกจากนี้ยังมีพิพิธภัณฑ์เครื่องบินและอวกาศที่ได้รับความนิยมอย่างมากจากเยาวชน

เพราะวอชิงตันดีซีเป็นศูนย์กลางทางการเมืองของโลกค่ายเสรีประชาธิปไตย จึงมีพิพิธภัณฑ์เกี่ยวกับการเมืองมากมาย เพื่อเป็นจุดแห่งการเรียนรู้ความผิดพลาดในอดีตของคนรุ่นก่อน เช่น พิพิธภัณฑ์ระลึกการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ หรือการนำปฏิบัติการช่วงสงครามเย็นมานำเสนอในแนวทางที่สนุกสนานอย่าง พิพิธภัณฑ์สายลับ ก็เป็นทางเลือกในการเรียนรู้ประวัติศาสตร์การเมืองได้เป็นอย่างดี

สหรัฐได้ชื่อว่าเป็นประเทศที่มีหลากหลายของชนชาติและสายพันธุ์ พิพิธภัณฑ์ในกรุงวอชิงตัน ก็ทำหน้าที่เป็นสื่อกลางนำเสนอที่มาที่ไปของเผ่าพันธุ์นั้น ๆ ที่มาลงเอยหลอมรวมเป็นหนึ่งเดียวกันในประเทศ เช่น พิพิธภัณฑ์เกี่ยวกับอินเดียนแดงซึ่งเป็นคนพื้นถิ่นแต่เดินก่อนที่คนขาวชาวยุโรปจะมาตั้งรกราก หรือพิพิธภัณฑ์แห่งชาติที่เล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของชาวอเมริกาที่มีรกรากจากทวีปอาฟริกาใน National Museum of African American History and Culture เป็นต้น

พิพิธภัณฑ์ในอเมริกามีกิจกรรมที่น่าตื่นตาตื่นใจมากมายเพื่อให้คนทั่วไปเข้าถึงได้ เช่น การจัดเลี้ยงสรรค์ หรือแม้กระทั่งการเดินแฟชั่นโชว์ ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีที่ พิพิธภัณฑ์ The Metropolitan Museum of Art ในนิวยอร์กซิตี ซึ่งว่ากันว่าเป็นพิพิธภัณฑ์ที่รวมงานศิลปะและประติมากรรมโบราณของศิลปินชื่อดังมากมาย และถือเป็นพิพิธภณฑ์แนวหน้าของโลกที่เน้นการมีส่วนร่วมของผู้คนในนิวยอร์ก มหานครศูนย์กลางการค้าและแฟชั่นของโลกตะวันตก

ในนิวยอร์กยังมีพิพิธภัณฑ์ที่น่าตื่นตาตื่นใจอีกมาก อาทิ พิพิธภัณฑ์ Guggenheim Museum ที่นอกจากจะเก็บผลงานศิลปะยุคโมเดิร์นมากมาย ตัวตึกที่มีรูปลักษณ์ทรงกลมรูปก้นหอยอันเป็นเอกลักษณ์ที่ตั้งสวยเด่นเป็นสง่าและถือเป็นผลงานชิ้นเอกของสถาปนิกอเมริกันชื่อก้องอย่าง Frank Lloyd Wright ซึ่งถือเป็นแรงบันดาลใจชั้นดีแก่เยาวชนที่มีความรักในศิลปะและการออกแบบ หอศิลปกรุงเทพของบ้านเราก็ได้ชื่อว่าเป็นผลงานที่ได้รับแรงบันดาลใจจากตึกนี้และทำหน้าที่เป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยเช่นกัน

พิพิธภัณฑ์เป็นแรงบันดาลใจในการสร้างหนังเพื่อเพิ่มกลุ่มเป้าหมายผู้เข้าชมอย่างเยาวชน ภาพยนตร์ Night at the Museum เปิดจินตนาการผู้ชมถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นที่ พิพิธภัณฑ์ American Museum of Natural History ในนิวยอร์ก จนเป็นที่มาของการเริ่มเปิดพิพิธภัณฑ์ยามค่ำคืนเพื่อให้ผู้เข้าชมได้สัมผัสอีกความรู้สึกของการเยี่ยมชม

พูดได้ว่าพิพิธภัณฑ์ในอเมริกาส่วนใหญ่นอกจากจะเป็นที่เก็บรวมรวมงานศิลปะล้ำค่าแล้ว ยังเน้นการเล่าเรื่องราวความเป็นมาของประเทศของตนและถอดบทเรียนทั้งด้านบวกและลบ การนำเสนอในรูปแบบที่เข้าใจง่าย และการมีกิจกรรมมากมายเพื่อเน้นการเข้าถึง ทั้ง 3 ประการถือเป็นส่วนผสมที่ลงตัวในการพัฒนาคนในสังคมอุดมปัญญาแบบฉบับอเมริกันโดยแท้