Values First

หลายคนบอกว่า วิสัยทัศน์ ต้องมาก่อนสิ เพราะจะได้รู้ว่าเราจะไปไหน ต้องรู้ว่าฝันคืออะไรก่อน ถึงจะลงมือทำได้ถูกทาง

อีกหลายคนบอกว่า พันธกิจ ต้องมาก่อนต่างหาก เพราะต้องรู้ว่าเราทำอะไร จึงจะฝันได้ถูกว่าจะไปทางไหน

หลายตำรา หลายความคิด ผมนั่งฟังคนเถียงกันมาหลายห้องแล้ว ไม่มีข้อสรุป

สิ่งที่ผมอยากนำเสนอในวันนี้คือ ในยุคดิจิทัลสิ่งที่ควรมาเป็นอันดับแรกคือ Corporate Values

Cynefin Decision Making framework ถูกพัฒนาขึ้นโดย Dave Snowden ในปี 1999 มันเป็นเครื่องมือช่วยการแก้ปัญหาและตัดสินใจที่มีประโยชน์มาก สำหรับโจทย์ปัจจุบัน

- Simple Problem ปัญหาที่ตรงไปตรงมา รู้สาเหตุ หาทางแก้ไข ลงมือปฏิบัติได้เลย

- Complicated Problem ปัญหาที่เริ่มซับซ้อน ต้องอาศัยการคุยกับคนอื่น กระทั่งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

- Complex Problem ปัญหายุ่งเหยิงที่มองลำบากว่าจะออกหน้าไหน เพราะเกี่ยวกับคนโน้นคนนี้วุ่นวายไปหมด บางทีต้องรอให้เป็นเรื่องก่อนจึงเห็นผลกระทบที่แท้จริง นึกถึง Flight 971 ที่นักบินแย่งเก้าอี้เฟิร์สคลาสกับผู้โดยสาร เป็นต้น

- Chaotic Problem ปัญหาที่ไม่มีทางออก วิเคราะห์แล้ววิเคราะห์อีก ประชุมแล้วประชุมอีก การตัดสินใจก็ทำได้ทั้ง 2 หน้า มีโอกาสถูกชื่นชมและมีโอกาสถูกรุมด่าเท่า ๆ กัน

ตัวสุดท้ายคือไฮไลท์แห่งยุค Industry 4.0 เพราะด้วยข้อมูลอันรวดเร็ว การเข้าถึงของคนมากมายบนโลก ทำให้การแก้ปัญหาและตัดสินใจไม่ได้เกิดขึ้นง่าย ๆ อีกต่อไป ปัญหาสามารถกลายเป็น Chaos ได้เสมอ

ไม่ว่าคุณจะคิดดีอย่างไร จะมีคนกลุ่มหนึ่งที่ “เห็นต่าง” จากคุณ บางครั้งอาจมีมากกว่า 50% ด้วยซ้ำไป

การตัดสินใจของผู้นำจึงต้องเกิดขึ้นด้วย Values ไม่ใช่ Consensus

หากมันคือสิ่งที่คุณเชื่อว่าถูก คือทางเลือกที่จะทำให้คุณนอนหลับ นั่นก็คือคำตอบ

ข้อคิดสำหรับผู้นำสมอง

1. Values drives leadership คนไม่ได้ศรัทธาผู้นำที่ถูกเสมอ แต่คนศรัทธาผู้นำที่สม่ำเสมอ จุดยืนอันชัดเจน มั่นคง เชื่อถือได้แม้ประสบแรงต้าน คือสิ่งที่ได้ใจผู้ตาม ในหนังสือ Too Many Bosses Too Few Leaders (Peshawaria, 2011) โดย CEO ของ Iclif อธิบายว่า Values คือแรงขับเคลื่อนของพลังแห่งผู้นำ คนของคุณควรรู้สึกยินดี ปิติ เมื่อเห็นการประพฤติตามค่านิยมองค์กร ในทางกลับกัน เมื่อพวกเขาเห็นค่านิยมองค์กรถูกเพิกเฉย มองข้าม หรือกระทั่งดูหมิ่น เขาควรจะรู้สึกโกรธ และอยากลงมือทำอะไรสักอย่างเพื่อให้สิ่งแวดล้อมรอบตัวดีขึ้น นั่นคือที่มาของ Leadership Energy

2. How important are your organization Values ผมลังเลทุกครั้งยามต้องแปลคำว่า Values เป็นไทยว่า ค่านิยม เพราะในบริบทของผู้นำ Values มีความหมายมากกว่านั้น สำหรับผม ค่านิยม ให้ความรู้สึกเพียงว่า ถ้าทำได้ก็ดี ถ้า

ทำไม่ได้ก็พยายามทำให้ได้ มันเป็นเพียงเปลือกนอกที่ฉาบเอาไว้ แต่คำว่า Values หมายถึงสิ่งที่อยู่ข้างใน น่าแปลกที่คำ ๆ นี้หาศัพท์ไทยมาอธิบายยากเหลือเกิน ผู้บริหารระดับสูงขององค์กรในหลักสูตรหนึ่งเมื่อเร็ว ๆ นี้ของผมพยายามช่วยกันแปลคำนี้ว่า แก่น หลักการ หรือ ศีล ที่อยู่ภายในจิตใจเรา แต่จะแปลอย่างไรก็ตาม ปัจจุบันนี้สมาชิกในองค์กรของคุณมีมันหรือเปล่า? เขามีความรู้สึกมีอารมณ์ร่วม ที่จะมาขับเคลื่อน Vision และ Mission ขององค์กรมากแค่ไหน?

3. Make Values simple to access กับดักที่ผมเห็นหลายองค์กรติดคือ ทำ Values ให้ฟังยากเกินไป เช่น การกำหนดค่านิยม Trust, Loyalty, Excellence คนทั่วไปไม่รู้ว่าคำเหล่านี้แปลว่าอะไร โดยเฉพาะทางพฤติกรรม เมื่อไม่เข้าใจก็ย่อมไม่เข้าถึง ลองปรับคำสวย ๆ เหล่านี้ให้ง่ายลง Trust = เราทำงานด้วยเจตนาดีต่อกัน Loyalty = ความสำเร็จของทีมมาก่อนความสำเร็จส่วนตัว Excellence = ส่งงานทุกชิ้นด้วยความประณีตและใส่ใจ หากเราเห็นพฤติกรรมเหล่านี้ แสดงว่าวัฒนธรรมขององค์กรกำลังก้าวไปข้างหน้า

แต่ตัวชี้วัดที่สำคัญที่สุด คือพนักงานด้วยกันเอง หากคนเห็นเพื่อนพนักงานมีการกระทำไม่สอดคล้องต่อ 3 สิ่งข้างต้น เช่น ทำงานด้วยเจตนากลั่นแกล้งให้อีกฝ่ายประสบผลเสีย หรือ ยกย่องตัวเองต่อหน้าลูกค้าโดยโยนความผิดให้ทีมและตำหนิองค์กร หรือ ส่งงานแบบขอไปทีเพียงเพื่อให้พ้น ๆ ไป Values ในตัวพวกเขาควรจะทำให้เกิดความรู้สึกโกรธ และออกมาปกป้องแก้ไขความไม่ถูกต้อง

เพราะไม่ว่าวิสัยทัศน์จะฝันไว้สวยหรูแค่ไหน พันธกิจจะเขียนได้ชัดเจนเพียงไร หากคนของคุณไม่แคร์ มันก็แค่นั้น

เหมือนจรวดที่มีเป้าหมายคือดวงจันทร์ มีเครื่องยนต์ล้ำเทคโนโลยี แต่ขาดเชื้อเพลิงขับเคลื่อน มันก็ไม่ไปไหน

ฉะนั้น การเรียงลำดับกลยุทธ์องค์กรที่ถูกต้องคือ Values, then Vision or Mission ครับ