“บ่อนพนันถูกกฎหมาย” ทางเลือกที่เป็นทางรอด? | วิษณุ วงศ์สินศิริกุล

แต่ครั้งนี้ดูจะเป็นจริงเป็นจังมากกว่าหลายครั้งที่ผ่านมา เหตุเป็นเพราะมีญัตติที่ถูกเสนอโดยสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ทั้งฝ่ายรัฐบาลและฝ่ายค้าน โดยเสนอเป็นญัตติด่วนขอให้สภาผู้แทนราษฎรตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาการเปิดสถานบันเทิงแบบครบวงจรฯ
    จากประสบการณ์ของการศึกษาวิจัยในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมการพนันทั้งของไทยและของต่างประเทศ พอที่จะสรุปผลการศึกษาเพื่อเสนอเป็นภาพรวมต่อภาครัฐถึงขั้นตอนของการที่จะอนุญาตให้ธุรกิจบ่อนพนันเป็นธุรกิจถูกกฎหมาย ซึ่งมีด้วยกัน 4 ขั้นตอน กล่าวคือ
 

ขั้นตอนที่หนึ่ง  ต้องมีการกำหนดวัตถุประสงค์ในการทำบ่อนพนันถูกกฎหมายให้แน่ชัดเสียก่อน  เพราะวัตถุประสงค์ที่แตกต่างย่อมนำไปสู่รูปแบบและระบบของการบริหารจัดการบ่อนพนันถูกกฎหมายที่ต่างกัน

 เช่น  ถ้าต้องการสร้างรายได้จากบ่อนพนันถูกกฎหมายและมุ่งหวังที่จะให้บ่อนพนันถูกกฎหมายนี้เป็นอีกหนึ่งแหล่งท่องเที่ยวเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ  
    รูปแบบบ่อนพนันถูกกฎหมายจะต้องเป็นบ่อนขนาดใหญ่  มีกิจกรรมบันเทิงชนิดอื่น ๆ รวมอยู่ด้วย ไม่ว่าจะเป็น โรงภาพยนตร์ ร้านอาหาร แหล่งช้อปปิ้ง  (Shopping)  หรือแม้แต่กระทั่งสถานที่จัดกิจกรรมสำหรับเด็ก ซึ่งมักเรียกกันว่า สถานบันเทิงครบวงจร (Entertainment Complex) แต่ต่อมาได้มีการปรับรูปแบบทางธุรกิจ 
    กล่าวคือ นอกจากมีพื้นที่สำหรับกิจกรรมบันเทิงแล้ว ยังคงสร้างพื้นที่เพื่อเป็นห้องประชุมสำหรับการจัดประชุม อบรม สัมมนา หรือสร้างพื้นที่สำหรับการจัดงานแสดงสินค้า หรืองานอีเว้นท์ (Events) ต่าง ๆ 

รูปแบบธุรกิจดังกล่าวนี้ถูกเรียกว่า ธุรกิจไมซ์ (MICE โดย M หมายถึง Meetings I หมายถึง Incentives C หมายถึง Conventions หรือ Conferences และ E หมายถึง Exhibitions หรือ Events) กล่าวได้ว่า บ่อนพนันถูกกฎหมายในรูปแบบธุรกิจ ไมซ์จะไม่ถูกชูให้โดดเด่นเท่าบ่อนพนันถูกกฎหมายในรูปแบบสถานบันเทิงครบวงจร สิงคโปร์มักถูกยกเป็นตัวอย่างต้นแบบของการผสมผสานระหว่างธุรกิจไมซ์และธุรกิจบ่อนพนันถูกกฎหมาย 

อย่างไรก็ตาม สำหรับรูปแบบบ่อนพนันถูกกฎหมายขนาดใหญ่นี้ ภาครัฐจะต้องอนุญาตให้มีการโฆษณาบ่อนพนันได้ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้รู้จักและมาใช้บริการ แต่หากต้องการจะมีบ่อนพนันถูกกฎหมายเพียงเพื่อแก้ปัญหาบ่อนพนันผิดกฎหมาย หรือบ่อนเถื่อนที่มีอยู่ไม่น้อยในประเทศไทย  รวมไปถึงแก้ปัญหากลุ่มอิทธิพลมาเฟีย และธุรกิจทั้งในและนอกระบบที่มีส่วนพัวพันกับเงินที่มาจากบ่อนพนันผิดกฎหมายแล้ว 
    รูปแบบของบ่อนพนันถูกกฎหมายไม่จำเป็นต้องมีขนาดใหญ่ เพราะเป็นเพียงสถานที่สำหรับสนองความต้องการนักพนันเท่านั้น โดยภาครัฐต้องไม่อนุญาตให้มีการโฆษณาในรูปแบบต่าง ๆ ทั้งที่แอบแฝงและไม่แอบแฝง บ่อนพนันถูกกฎหมายของประเทศอังกฤษหรือหลายประเทศในทวีปยุโรปส่วนใหญ่จะเป็นรูปแบบนี้

    ขั้นตอนที่สอง เมื่อวัตถุประสงค์ถูกกำหนดอย่างชัดเจนแล้ว จะต้องประกาศให้ประชาชนรับทราบด้วยข้อมูลที่แท้จริง และต้องชี้ให้ประชาชนเห็นผลกระทบทั้งทางบวกและลบจากการที่ประเทศไทยจะมีบ่อนพนันถูกกฎหมายในรูปแบบใด 
    เช่น ถ้าเป็นบ่อนพนันถูกกฎหมายขนาดใหญ่ ผลกระทบทางบวกคือ จะมีเงินพนันจากนักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาหมุนเวียนในบ่อนพนันถูกกฎหมายมากขึ้น แต่ผลกระทบทางลบคือ เงินพนันจากนักท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้นเหล่านั้นอาจไม่หมุนเวียนกระจายออกนอกสถานบันเทิงครบวงจรมากนัก เพราะนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาประเทศไทยเพื่อเล่นพนันย่อมใช้เวลาส่วนใหญ่ในสถานบันเทิงครบวงจร
    ดังนั้น การที่จะมีเงินหมุนเวียนเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยยะในระบบเศรษฐกิจจากการใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ต้องการมาประเทศไทยเพื่อเล่นพนันตามที่หลายฝ่ายที่สนับสนุนบ่อนพนันถูกกฎหมายขนาดใหญ่คาดการณ์ ในสถาณการณ์จริงอาจไม่เป็นเช่นนั้น 
    หรือผลกระทบทางบวกของการมีบ่อนพนันถูกกฎหมายขนาดใหญ่คือ การดึงดูดให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาเที่ยวในประเทศไทยเพิ่มสูงขึ้น แต่ก็อาจต้องแลกกับการลดลงของนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เคยมาท่องเที่ยวในประเทศไทยเมื่อครั้งยังไม่มีบ่อนพนันถูกกฎหมาย เพราะมิอาจปฏิเสธว่า การอนุญาตให้ธุรกิจที่ผิดกฎหมายเป็นธุรกิจที่ถูกกฎหมายมีแนวโน้มสูงที่จะก่อให้เกิดการเพิ่มขึ้นของปัญหาอาชญากรรม หรือปัญหาอื่นใดที่อาจกระทบต่อการท่องเที่ยวของประเทศ
    ขั้นตอนที่สาม จะต้องจัดให้มีการทำประชาพิจารณ์เพื่อหาประชามติว่า  เมื่อประชาชนรับทราบข้อเท็จจริงของการมีบ่อนพนันถูกกฎหมายแล้ว ประชาชนส่วนใหญ่มีความคิดเห็นเช่นไร และในการทำประชาพิจารณ์นั้น ไม่ควรทำเพียงบางพื้นที่หรือเฉพาะในบางท้องถิ่นที่คิดจะสร้างบ่อนพนันถูกกฎหมายเท่านั้น 

    ขั้นตอนสุดท้าย คือ การปฏิบัติตามประชามติโดยไม่มีการบิดเบือนเจตนารมณ์อันแท้จริงของประชาชน ถ้าผลของประชาพิจารณ์เห็นควรให้มีบ่อนพนันถูกกฎหมาย อาจต้องตั้งหน่วยงานที่มีความเป็นอิสระในการกำกับดูแลธุรกิจบ่อนพนันถูกกฎหมายเป็นการจำเพาะ และหน่วยงานนี้ต้องปฏิบัติงานร่วมกับหน่วยงานราชการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้มีประสิทธิภาพในการควบคุมและตรวจสอบธุรกิจบ่อนพนันถูกกฎหมายในการดำเนินการตามกรอบของกฎเกณฑ์ที่กำหนดไว้    
    กล่าวได้ว่าในขณะนี้ยังอยู่ในขั้นตอนของการศึกษาของคณะกรรมาธิการวิสามัญฯ ที่ถูกจัดตั้งขึ้น ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่คณะกรรมาธิการชุดนี้จะต้องทำการศึกษาอย่างละเอียด รอบคอบในทุกมิติ 
    เพราะไม่มีคำว่า “ช้าเกินไป” สำหรับการศึกษาเพื่อที่จะนำไปสู่การอนุญาตหรือไม่อนุญาตธุรกิจอบายมุขเป็นธุรกิจถูกกฎหมาย แต่จะมีคำว่า “สายเกินไป” หากอนุญาตให้ธุรกิจอบายมุขเป็นธุรกิจถูกกฎหมาย โดยไม่มีกฎเกณฑ์หรือระบบที่มีประสิทธิภาพรองรับเพื่อการควบคุมกำกับดูแล เพราะนั่นหมายถึง การนำมาซึ่งหายนะในรูปแบบต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นจากปัญหาการพนันในสังคมไทย.