แนวโน้มปัจจุบันกับวันข้างหน้าของไทย | ไสว บุญมา
ขณะนี้มีแนวโน้มที่น่าจับตามอง 3 ด้านด้วยกัน ด้านแรกเกี่ยวกับความเป็นไปในธรรมชาติ ต่อไปได้แก่ด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ และสุดท้ายได้แก่ด้านการบริหารจัดการภายในประเทศ
ด้านความเป็นไปในธรรมชาติ ในขณะนี้ปรากฏการณ์ที่เป็นข่าวใหญ่ในสหรัฐได้แก่พื้นที่ในหลายรัฐถูกพายุหมุน หรือทอร์นาโด ขนาดที่ไม่เคยมีมาก่อนถล่มในเวลากลางคืน
ส่งผลให้คนเสียชีวิตนับร้อยพร้อมกับความเสียหายต่ออาคารบ้านเรือนอย่างกว้างขวาง ทอร์นาโดชุดล่าสุดนี้เป็นหนึ่งในหลายปรากฏการณ์ด้านภูมิอากาศขนาดใหญ่ในทวีปอเมริกาเหนือ รวมทั้งเมื่อไม่นานมานี้ทางภาคตะวันตกของแคนาดาถูกพายุถล่มจนเมืองขนาดใหญ่ถูกปิด
ในขณะเดียวกัน ปรากฏการณ์ที่ไม่เป็นข่าวใหญ่ได้แก่ รายงานการละลายเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของน้ำแข็งทางขั้วโลกใต้ซึ่งคงจะส่งผลให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้นเกินระดับที่เคยคาดไว้ก่อน
นักวิชาการเห็นพ้องต้องกันว่า ภาวะโลกร้อนเป็นปัจจัยที่ทำให้น้ำแข็งแถบขั้วโลกละลาย ส่วนมันจะทำให้เกิดพายุหมุนชนิดล่าสุดหรือไม่ยังเร็วเกินไปที่จะสรุป แต่จะสรุปออกมาอย่างไรคงไม่สำคัญนัก ทั้งนี้เพราะประเด็นหลักที่ยังถกเถียงกันอยู่แบบไม่รู้จบได้แก่ มนุษย์เป็นผู้ทำให้โลกร้อนขึ้นหรือไม่และจะทำอย่างไรโลกจึงจะไม่ร้อนขึ้นไปจนทำให้เกิดความเสียหายร้ายแรงอย่างกว้างขวางทั่วทั้งโลก
ด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ แนวโน้มที่น่าจะมีผลกระทบสูงสุดได้แก่ความขัดแย้งของมหาอำนาจ 3 ขั้ว สหรัฐเป็นผู้นำของขั้วประเทศที่ใช้ระบบการบริหารจัดการประเทศในแนวประชาธิปไตยซึ่งขัดแย้งรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ กับมหาอำนาจที่ใช้ระบบการบริหารจัดการในแนวเผด็จการอันมีจีน 1 ขั้วและรัสเซีย 1 ขั้ว
ล่าสุด ขั้วสหรัฐเพิ่งประกาศคว่ำบาตรทางการทูตแก่การจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวที่จีนกำลังจะจัดขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ปีหน้า ในขณะเดียวกันก็ประกาศว่าจะใช้มาตรการต่อต้านรัสเซียแบบถึงที่สุดหากรัสเซียส่งกองทัพเข้าไปรุกรานยูเครน แนวโน้มนี้บ่งชี้ว่าสงครามเย็นรอบใหม่ได้เริ่มขึ้นอย่างจริงจังแล้ว
ในด้านการบริหารจัดการภายในประเทศ แนวโน้มใหญ่ได้แก่กลุ่มประเทศที่อ้างว่าตนใช้ระบอบประชาธิปไตยดูจะตกอยู่ในภาวะหลงป่ากันอย่างกว้างขวาง
ตัวอย่างหลักได้แก่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในสหรัฐซึ่งยกตนว่าเป็นผู้นำของการใช้ระบอบประชาธิปไตย ในขณะนี้มีความแตกแยกร้ายแรงในสหรัฐถึงขนาดอดีตประธานาธิบดีที่แพ้การเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมาพยายามหาทางยึดอำนาจ
ถ้าความพยายามนั้นไม่ถูกขัดขวางโดยอดีตรองประธานาธิบดี ขณะนี้สหรัฐอาจยังตกอยู่ในระหว่างสงครามกลางเมือง อวิชชาของประชาชนกลุ่มใหญ่กับการใช้นโยบายลับลวงพรางรวมทั้งประชานิยมแบบแอบแฝงกับคนกลุ่มนั้นเป็นปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดภาวะดังกล่าว แต่สหรัฐมิใช่ประเทศเดียว หากมีประเทศจำนวนมากเป็นเพื่อน
อาจมองเมืองไทยได้อย่างไรในบริบทของแนวโน้มดังกล่าว? เมืองไทยโชคดีที่มีภัยธรรมชาติในระดับต่ำเมื่อเทียบกับประเทศต่าง ๆ
อย่างไรก็ดี ประเด็นที่ดูจะยังให้ความใส่ใจกันน้อยเกินไปจนน่าจะทำให้เกิดความเสียหายใหญ่หลวงในอนาคตได้แก่ กรุงเทพฯ จะถูกน้ำท่วมอย่างกว้างขวางเป็นเวลานาน ทุกรัฐบาลยังดูจะตั้งอยู่ในความประมาทจนมีเสียงประชาชนบ่นกันว่า รัฐบาลชอบให้น้ำท่วมบ่อย ๆ เพราะจะใช้งบฉุกเฉินได้ตามใจชอบ
สำหรับในด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ความขัดแย้งรุนแรงจนเป็นสงครามเย็นอีกครั้งเกิดจากมหาอำนาจหวังเข้าครอบครองทรัพยากรของผู้อื่น
ไทยมีทรัพยากรมากทั้งทรัพยากรธรรมชาติที่สามารถใช้เป็นปัจจัยในการผลิตสินค้าและบริการได้และการตั้งอยู่ในตำแหน่งยุทธศาสตร์ที่มหาอำนาจต้องการ ฉะนั้น ถ้าผู้นำไทยไม่ฉลาดพอ หรือฉ้อฉลจนยึดเอาผลประโยชน์ของพวกตนไว้เหนือประโยชน์ของชาติ ไทยจะถูกมหาอำนาจยึดครองแบบสัมบูรณ์
ในด้านการบริหารจัดการภายในประเทศ ไทยหลงทางมาตั้งแต่ครั้งเปลี่ยนระบบบริหารจัดการประเทศเมื่อปี 2475 เหล่าผู้นำล้วนพร่ำว่าจะพัฒนาและใช้ระบอบประชาธิปไตย ทว่าไร้เจตนาดีที่จะทำจริง
หลัง 89 ปี ตัวบ่งชี้จึงแสดงว่ามิได้พัฒนาแม้แต่น้อย การเลือกตั้งครั้งหลัง ๆ นี้บ่งชี้ถึงการต่อต้านประชาธิปไตยเพราะมีการซื้อขายเสียง ยิ่งกว่านั้น ยังมีการนำนโยบายประชานิยมแบบเลวร้ายเข้ามาใช้อีกด้วย ประชานิยมแบบเลวร้ายจะนำไปสู่อะไรคงไม่ต้องพูดถึง.