งบประมาณคาร์บอนคืออะไร? ช่วยให้บรรลุเป้าหมายสุทธิเป็นศูนย์ได้อย่างไร?

โดยสร้างความสมดุลที่เท่ากันระหว่างคาร์บอนที่ปล่อยออกสู่ชั้นบรรยากาศและคาร์บอนที่ถูกกำจัดออกจากบรรยากาศ แต่เนื่องจากคาร์บอนมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ประเทศต่างๆ จึงต้องคำนวนงบประมาณใหม่บ่อยกว่าที่คาดไว้

งบประมาณคาร์บอนทำงานอย่างไร

ข้อมูลจาก World Economic Forum ระบุว่า งบประมาณคาร์บอนพยายามสร้างสมดุลระหว่างการเพิ่มการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในภาคส่วนหนึ่ง เช่น ภาคการเกษตร กับการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่สอดคล้องกันในอีกภาคส่วนหนึ่ง

สามารถช่วยจำกัดภาวะโลกร้อนได้เนื่องจากงบประมาณคาร์บอนเชื่อมโยงอัตราการปล่อยก๊าซเรือนกระจกกับอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้นเพิ่มเติม และสามารถเสนอแนวทางที่เป็นขั้นตอนในการบรรลุเป้าหมายสภาพภูมิอากาศ นอกจากนี้ยังช่วยวัดประสิทธิผลของมาตรการลดก๊าซเรือนกระจก เช่น การใช้แหล่งพลังงานหมุนเวียน และคำนึงถึงปัจจัยบรรเทา เช่น โครงการที่เริ่มในการดักจับคาร์บอนหรือแผนการปลูกป่าใหม่

ด้วยวิธีนี้ จะเปิดหน้าต่างว่าประเทศต่างๆ ใกล้จะถึงจุดศูนย์สุทธิแค่ไหน บางแห่ง รวมทั้งสหราชอาณาจักรและญี่ปุ่น ได้กำหนดงบประมาณคาร์บอนที่มีผลผูกพันทางกฎหมาย

ทางสู่สุทธิศูนย์

การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกถือเป็นสิ่งสำคัญในการจำกัดอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้นให้ไม่เกิน 1.5 -2 องศา เหนือระดับก่อนยุคอุตสาหกรรม นอกจากนี้ นักวิทยาศาสตร์ยังกล่าวว่าชุมชนและการดำรงชีวิตจะได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น เหตุการณ์สภาพอากาศเลวร้ายบ่อยครั้ง ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น และความหลากหลายทางชีวภาพที่ลดลง

เหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วอันเนื่องมาจากวิกฤตสภาพภูมิอากาศถือเป็นความเสี่ยงใหญ่เป็นอันดับสองที่ส่งผลกระทบต่อโลกในอีกสองปีข้างหน้า ตามรายงานความเสี่ยงทั่วโลกประจำปี 2024  ซึ่งเพิ่มขึ้นเป็นความเสี่ยงที่ใหญ่ที่สุดในอีก 10 ปีข้างหน้า

คาดว่าจะเพิ่มขึ้นสูงสุดและมีการสนับสนุนที่แข็งแกร่ง ในปี 2558 196 ประเทศและสหภาพยุโรปได้ลงนามในข้อตกลงปารีสของสหประชาชาติเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และมากกว่า 70 ประเทศ รวมถึงจีน สหรัฐอเมริกา และสหภาพยุโรป ซึ่งเป็นผู้รับผิดชอบต่อการปล่อยก๊าซคาร์บอนในปริมาณมากที่สุด ได้ให้คำมั่นว่าจะลดปริมาณการปล่อยก๊าซสุทธิเป็นศูนย์ภายในปี 2593 ถึง 2560 ซึ่งครอบคลุม 76% ของการปล่อยก๊าซทั่วโลก

 

 

ความท้าทายข้างหน้า

ในรายงานล่าสุดที่ตีพิมพ์ในปี 2023 คณะกรรมการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (IPCC) ได้สรุปรายงานในช่วง 5 ปีเกี่ยวกับการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลก การปล่อยเชื้อเพลิงฟอสซิล และผลกระทบต่อสภาพภูมิอากาศ

รายงานการสังเคราะห์ AR6 การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศปี 2023 เตือนว่า เพื่อรักษาอุณหภูมิให้อยู่ในขีดจำกัด 1.5°C การปล่อยก๊าซจะต้องลดลงอย่างน้อย 43% ภายในปี 2030 เมื่อเทียบกับระดับปี 2019 และอย่างน้อย 60% ภายในปี 2035 นี่เป็นทศวรรษชี้ขาดที่จะ ทำให้สิ่งนั้นเกิดขึ้น

รายงานของ IPCC พบว่าการปล่อยก๊าซเรือนกระจกเพิ่มขึ้นประมาณครึ่งหนึ่งของอัตราในทศวรรษก่อนหน้า และบางประเทศกำลังใช้งบประมาณคาร์บอนเพื่อช่วยจัดทำแผนระยะยาวที่เน้นความยั่งยืน

ตัวอย่างเช่น งบประมาณของคอสตาริกา รวมถึงมาตรการต่างๆ เพื่อให้แน่ใจว่าการลงทุนจะได้รับการจัดสรรเพื่อการขนส่งสาธารณะที่ยั่งยืน ในขณะที่ฟิจิ ซึ่งเป็นหมู่เกาะที่เสี่ยงต่อระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น กำลังตั้งเป้าหมายในการฟื้นฟูระบบนิเวศ

นอกจากนี้ยังมีการถกเถียงกันว่าประเทศใดควรกำหนดงบประมาณที่เข้มงวดที่สุด ผู้ปล่อยรายใหญ่ที่สุดควรแบกรับความรับผิดชอบมากที่สุดหรือควรแบ่งปัน สหราชอาณาจักรบรรลุตามงบประมาณคาร์บอนฉบับที่สาม - สำหรับช่วงปี 2018 ถึง 2022  โดยมีส่วนเกิน แต่คณะกรรมการการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (CCC) ของประเทศ ซึ่งเป็นองค์กรอิสระที่ให้คำแนะนำเกี่ยวกับเป้าหมายการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ได้เตือนรัฐบาลว่าอย่าดำเนินการเกินดุลดังกล่าวเพื่อ "ผ่อนคลายงบประมาณคาร์บอนในภายหลัง" พระราชบัญญัติการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศปี 2008 กำหนดให้งบประมาณคาร์บอนเป็นเป้าหมายทางกฎหมายสำหรับการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในสหราชอาณาจักรในช่วงระยะเวลาห้าปี

ทั้งนี้งบประมาณคาร์บอนในอนาคตจะต้องมีการเพิ่มความเร็วและความกว้างของการลดการปล่อยคาร์บอน จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรักษาเส้นทางการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกไว้ ไปสู่ Net Zero