20 ก.ย. "วันทำความสะอาดโลก" เพราะมนุษย์สร้างขยะ 2 พันล้านตันต่อปี
World Cleanup Day ปีแรกในปฐิทิน UN อย่างเป็นทางการ เน้นย้ำความเร่งด่วนด้วยสถิติที่น่าตกใจ ขยะทั่วโลกจะเพิ่มขึ้น 70% ภายในปี 2050 หรือ 3.8 พันล้านตัน ธีมปีนี้ Arctic Cities and Marine Litter เพราะอาร์กติกไม่ใช่พื้นที่บริสุทธิ์อีกต่อไป กลายเป็นแหล่งสะสมมลพิษ และขยะของโลก
มนุษย์สร้างขยะมากกว่า 2 พันล้านตันต่อปี ซึ่งส่วนใหญ่ลงเอยในน้ำ ทำลายชีวิตทางทะเลและระบบนิเวศ หากไม่มีการดำเนินการที่สำคัญ ขยะทั่วโลกคาดว่าจะเพิ่มขึ้น 70% ภายในปี 2050 โดยจะถึง 3.8 พันล้านตัน ทำให้ค่าใช้จ่ายในการจัดการขยะอาจเพิ่มขึ้นเกือบสองเท่าเป็น 640.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2050
World Cleanup Day 2024 (วันทำความสะอาดโลก) จึงเป็นวันสำคัญที่ทุกประเทศร่วมใจกันเพื่อวันทำความสะอาดเพื่อโลก ซึ่งวันนี้ไม่ใช่แค่การเก็บขยะเท่านั้น แต่เป็นการสร้างความตระหนัก เปลี่ยนทัศนคติ และขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน
ก่อนหน้านี้ World Cleanup Day ถูกกำหนดให้จัดขึ้นในวันเสาร์ที่ 3 ของเดือนกันยายนของทุกปี แต่ปีนี้เป็นปีแรกที่สมัชชาสหประชาชาติ (United Nations General Assembly - UNGA) ได้ประกาศให้เป็นวันที่ 20 กันยายนของทุกปี ภายใต้มติ (Resolution) 78/122 และได้เพิ่มลงในปฏิทินวันและสัปดาห์สากลของสหประชาชาติแล้ว โดยกิจกรรมในวันพิเศษนี้ถูกดูแลจัดโดยองค์การที่ไม่แสวงผลกำไร Let's Do It World
ซึ่งในช่วง 6 ปีที่ผ่านมา มีผู้เข้าร่วมเกือบ 91 ล้านคนจาก 211 ประเทศ ซึ่งคิดเป็นมากกว่า 1% ของประชากรโลก และในปีที่แล้ว (ปี 2023) ได้มีอาสาสมัครที่น่าทึ่งจำนวน 19.1 ล้านคนจาก 198 ประเทศได้เก็บขยะมากกว่า 218,000 ตัน ทำให้การเข้าร่วมเฉลี่ยประจำปีเพิ่มขึ้นเป็นมากกว่า 15 ล้านคนในทุกแคมเปญตั้งแต่ปี 2018 ตัวเลขเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงความแข็งแกร่งที่เพิ่มขึ้นของเครือข่าย Let’s Do It World และความกระหายที่เพิ่มขึ้นสำหรับการเปลี่ยนแปลงจากผู้คนทั่วโลก
Arctic Cities and Marine Litter
ธีมของปีนี้คือ 'Arctic Cities and Marine Litter' (เมืองขั้วโลกเหนือและขยะทางทะเล) ซึ่งเน้นถึงความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมที่ภูมิภาคอาร์กติกต้องเผชิญ และเน้นย้ำถึงความสำคัญของการปฏิบัติการจัดการขยะอย่างยั่งยืน มีเป้าหมายเพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้ชุมชนทั่วโลก นำแนวปฏิบัติที่ยั่งยืนมาใช้และรับผิดชอบร่วมกันเพื่อโลกที่สะอาดและมีสุขภาพดีขึ้น
กิจกรรมวันนี้ในหลาย ๆ ประเทศ จะมีการทำความสะอาด สร้างกลไกการระดมทุนที่เน้นนวัตกรรม และการมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อแก้ไขปัญหาการจัดการขยะ เป็นการเตือนถึงบทบาทสำคัญของความพยายามในการทำความสะอาดในการพัฒนาที่ยั่งยืนและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
อาร์กติกแหล่งรวมมลพิษทั่วโลก
เมื่อคนส่วนใหญ่นึกถึงอาร์กติก มักจะจินตนาการถึงพื้นที่กว้างใหญ่ มีน้ำแข็ง หิมะ พร้อมกับสัตว์ป่าอาร์กติกและชุมชนพื้นเมือง แต่ความจริงตอนนี้กลับเป็นภาพที่แตกต่างออกไปอย่างสิ้นเชิง อาร์กติกไม่ใช่พื้นที่ที่บริสุทธิ์อีกต่อไปแล้ว พื้นที่นี้กลายเป็น ‘แหล่งสะสมมลพิษ’ สำหรับขยะของโลก
ในขณะที่คนส่วนใหญ่อาศัยอยู่ที่อื่น ทำให้อาร์กติกอาจห่างไกลจากความกังวลในชีวิตประจำวัน แต่ภูมิภาคนี้มีกลับความสำคัญอย่างยิ่งระดับโลก เพราะทำหน้าที่เป็นตัวควบคุมสภาพภูมิอากาศของโลก มีอิทธิพลต่อกระแสน้ำในมหาสมุทร และเป็นที่อยู่อาศัยของระบบนิเวศ
ความเข้มข้นสูงของมลพิษในอาร์กติกส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อสัตว์ป่าในท้องถิ่นและชุมชนพื้นเมือง สิ่งมีชีวิตขนาดเล็กในน่านน้ำอาร์กติกดูดซับสารพิษจากขยะและมลพิษอื่น ๆ และเคลื่อนขึ้นไปตามห่วงโซ่อาหาร ผ่านกระบวนการที่เรียกว่า ‘การขยายตัวทางชีวภาพ’ สารพิษเหล่านี้จะถึงระดับที่เป็นอันตรายในผู้ล่าชั้นนำ เช่น หมีขั้วโลก แมวน้ำ และแม้แต่มนุษย์
ชุมชนพื้นเมืองในท้องถิ่นพึ่งพาสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทางทะเลและปลาเพื่ออาหารและการดำรงชีวิต ดังนั้น พวกเขาจึงสัมผัสกับสารพิษในระดับสูง ซึ่งอาจทำให้เกิดความผิดปกติในการพัฒนาเด็ก ความผิดปกติทางระบบประสาท ปัญหาการสืบพันธุ์ และระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอในชุมชนท้องถิ่น
ผลกระทบนี้ยังมากกว่าด้านสุขภาพด้วย เช่น การทำลายวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ เพราะเมื่อสุขภาพของสิ่งมีชีวิตทางทะเลในท้องถิ่นได้รับผลกระทบ สิ่งนี้จะส่งผลต่อการล่าสัตว์และการประมง ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของวัฒนธรรม ชีวิตชุมชน และการดำรงชีวิตของคนในท้องถิ่น
ผลกระทบของมลพิษในอาร์กติกยังขยายไปไกลกว่าภูมิภาคนี้ เกิดการหมุนเวียนจากอาร์กติกไปทั่วโลก ขยะ สารพิษ และไมโครพลาสติกที่สะสมในอาร์กติกสามารถถูกปล่อยกลับเข้าสู่บรรยากาศหรือกลับเข้าสู่กระแสน้ำในมหาสมุทรทั่วโลก ทำให้เกิดการปนเปื้อนในอาหารทะเลและส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศที่อยู่ห่างออกไปหลายพันไมล์
วิธีเข้าร่วมวันทำความสะอาดโลก 2024
1. ทำความสะอาดใกล้ตัว
วิธีที่ง่ายที่สุดในการเข้าร่วมกิจกรรมคือ การทำความสะอาดในชุมชน โดยสามารถเยี่ยมชมเว็บไซต์ worldcleanupday.org และค้นหาแผนที่ของประเทศต่าง ๆ ซึ่งสามารถดูได้ว่าแต่ละประเทศมีใครทำกิจกรรมอะไรบ้างในวันนี้ ซึ่งทุกคนสามารถลงทะเบียนเข้าร่วมกิจกรรมทำความสะอาดได้
2. จัดกิจกรรมทำความสะอาดกลุ่ม
จัดกิจกรรมเอง ระดมพลในองค์กร ในกลุ่มเพื่อน
3. แค่ไปเก็บขยะ
วันนี้วันศุกร์! ก่อนออกไปฉลองวันสุดสัปดาห์ ทุกคนสามารถร่วมทำเพื่อโลกได้ เพียงแค่หยิบถุงมือและถุง แล้วออกไปข้างนอกเพื่อเก็บขยะในพื้นที่ของคุณ ถ่ายภาพก่อนและหลังและชั่งน้ำหนักขยะที่คุณเก็บได้ จากนั้นส่งงานผ่านแอป Let’s Do It เพื่อมีส่วนร่วมในรายงานข้อมูลระดับโลกของวันทำความสะอาดโลก 2024 ทำให้การกระทำเดี่ยวของคุณเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่ยิ่งใหญ่ ทุกการกระทำมีความสำคัญ
อ้างอิง : World Cleanup Day, SDG Knowledge Hub, UNGA