แจกด่วน!ยาคุม ถุงยาง ป้องกันท้องไม่พร้อม

ข้อมูลการให้บริการปรึกษาของสายด่วนฯ 1663 ช่วงเดือนมี.ค.-เม.ย.2563 ซึ่งเป็นช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 รุนแรงในประเทศไทย ระบุว่ามาตรการป้องกันโควิด-19 ของรัฐ ส่งผลคนท้องไม่พร้อมจำนวนมากขึ้น โดยท้องไม่พร้อมจากปัญหายากจนเพิ่มขึ้น 41.3% ต้องการเข้ารับบริการยุติการตั้งครรภ์เพิ่ม 22%

เมื่อนำข้อมูลการให้บริการสายด่วน 1663 ตั้งแต่เดือนมี.ค.-พ.ค.2563 พบว่า มีผู้หญิงท้องไม่พร้อม 565 รายที่ได้รับผลกระทบจากมาตรการกักตัวและการลดการเดินทางของรัฐ ทำให้ยากต่อการเดินทางไปรับบริการยุติการตั้งครรภ์ อีกทั้ง มี 79 ราย ที่จำเป็นต้องท้องต่อ เพราะไม่สามารถเดินทางไปยุติการตั้งครรภ์ได้

หลายคนอาจจะสงสัยได้ว่า การท้องไม่พร้อมเกี่ยวอะไรกับการแพร่ระบาดของโควิด-19 สายด่วนปรึกษาเอดส์และท้องไม่พร้อม 1663 และโครงการพัฒนาประสิทธิภาพระบบรับเรื่องร้องเรียนและช่วยเหลือติดตามคุ้มครองสิทธิ ตามพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ.2559 มูลนิธิเข้าถึงเอดส์ โดยการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้แถลงแถลงข่าว “โควิด-19 ส่งผลท้องไม่พร้อมพุ่ง แนะรัฐให้บริการออนไลน์” เพื่อสร้างความเข้าใจและจัดทำข้อเสนอแนะไปยังภาครัฐ

“สมวงศ์ อุไรวัฒนา” รองผู้อำนวยการมูลนิธิเข้าถึงเอดส์ ในฐานะผู้รับผิดชอบโครงการสายด่วน 1663 และโครงการพัฒนาประสิทธิภาพระบบรับเรื่องร้องเรียนฯ กล่าวว่ามาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่กำหนดโดยภาครัฐส่งผลให้ผู้ที่ประสบปัญหาท้องไม่พร้อม โดยเฉพาะผู้ที่จำเป็นต้องยุติการตั้งครรภ์ได้รับผลกระทบอย่างมาก 

เนื่องจากไม่สามารถเดินทางไปรับบริการจากที่หน่วยบริการยุติการตั้งครรภ์ที่ไม่ครอบคลุมทุกจังหวัด และเงื่อนไขการให้บริการต่างๆ ได้ ทั้งที่ อนามัยเจริญพันธุ์ เป็นสิทธิที่ทุกคนต้องได้รับ และอยู่ในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ดังนั้นเมื่อให้สิทธิแก่ประชาชนแล้ว ประชาชนควรจะได้รับสิทธินั้นต่อให้เกิดโรคระบาด

ช่วงเกิดการแพร่ระบาดของโรค รัฐบาลได้มีการแจกหน้ากากอนามัย เจลแอลกอฮอล์แก่ประชาชนเพื่อป้องกันโรค ทำไมขณะนั้น กระทรวงสาธารณสุขและรัฐบาลไม่คำนึงถึงปัญหาการท้องไม่พร้อม เพราะจริงๆ แล้วสามารถแจกอุปกรณ์คุมกำเนิด อย่าง ถุงยาง หรือยาคุมกำเนิด พร้อมกันได้ ดังนั้น เพื่อป้องกันการท้องไม่พร้อมที่จะมีอัตราการเพิ่มสูงขึ้นหากเกิดโรคระบาดอีก 

"สายด่วนฯ มีข้อเสนอต่อรัฐ ดังนี้ เมื่อเกิดสถานการณ์การระบาดของโรค หรือความจำเป็นใดๆ รัฐต้องเพิ่มบริการการเข้าถึงการคุมกำเนิดและการป้องกันโรค เช่น การสำรวจและแจกอุปกรณ์คุมกำเนิดให้กับทุกครอบครัว กระทรวงสาธารณสุขต้องขยายหน่วยบริการที่ให้บริการยุติการตั้งครรภ์ในทุกจังหวัด และพัฒนาระบบเพื่อเพิ่มทางเลือกให้คนเข้าถึงสิทธิ ประโยชน์ได้ เช่น การส่งยาทางไปรษณีย์ หรือ เทเลเมดิซีน การให้บริการผ่านระบบเวชกรรม ทั้งบริการยุติการตั้งครรภ์ และการคุมกำเนิด”สมวงศ์ กล่าว

ขณะนี้ ข้อมูลของสำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ เมื่อวันที่ 21 พ.ค.หน่วยบริการยุติการตั้งครรภ์ทั้งภาครัฐ และเอกชนมีอยู่ 144 แห่งทั่วประเทศ และช่วงโควิด-19 ได้หยุดให้บริการไป 62 แห่ง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหน่วยบริการของภาครัฐ ทำให้ผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อมจำนวนมากต้องเดินทางข้ามจังหวัด ข้ามภาค เพื่อไปรับบริการในหน่วยบริการยุติการตั้งครรภ์ที่ยังให้บริการอยู่ ซึ่งการเดินทางเป็นไปได้ยาก ส่งผลให้ผู้หญิงจำนวนหนึ่งจำใจต้องตั้งครรภ์ต่อบนความไม่พร้อม และอีกจำนวนหนึ่งตัดสินใจสั่งยาทำแท้งทางออนไลน์ ซึ่งเสี่ยงต่อความไม่ปลอดภัย

“ลาภิศ ฤกษ์ดี” ผู้ประสานงานด้านเด็กและเยาวชน มูลนิธิพะเยาเพื่อการพัฒนา ในฐานะศูนย์รับเรื่องร้องเรียนภาคประชาสังคม จ.พะเยา กล่าวว่า จากการลงพื้นที่เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจกับน้องๆวัยรุ่น ทั้งก่อนและหลังช่วงโควิด-19 ทำให้ค้นพบว่ากลุ่มเด็กวัยรุ่นมีการตั้งครรภ์ไม่พร้อมทุกพื้นที่ หลายคนต้องยุติการเรียน เพราะไม่สามารถเข้าถึงหน่วยบริการยุติการตั้งครรภ์ได้ ยิ่งช่วงหยุดเรียน พวกเขาไม่รู้ว่าต้องไปหาอุปกรณ์คุมกำเนิดจากไหน

อีกทั้งเมื่อได้มาแล้วก็มีขนาดที่ไม่ตรง ไม่สามารถใช้งานได้ และบางครั้งที่พลาดท้องก็ไม่สามารถเลือกยุติการตั้งครรภ์ได้ พวกเขาทำได้เพียงสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการขอยาทำแท้งผ่านช่องทางออนไลน์ และเมื่อหน่วยบริการยุติการตั้งครรภ์ไม่มีในจังหวัดของตนเอง อย่าง พะเยา ไม่มีหน่วยบริการยุติการตั้งครรภ์ ต้องไปที่จ.เชียงใหม่ เชียงราย หรือลำปาง หลายคนไม่มีค่ารถ และจะไปซื้อจากออนไลน์ พวกเขาก็ไม่กล้า

เด็กหลายคนเมื่อเขาพลาดท้องพยายามจะหาข้อมูล ทางเลือกในการยุติการตั้งครรภ์ จากเดิมที่ไม่มีข้อมูลชัดเจน ต้องสืบค้นหาเองแล้ว เมื่อเกิดโควิด-19 ทำให้พวกเขายิ่งไม่มีที่ปรึกษา และเข้าถึงหน่วยบริการยุติการตั้งครรภ์ไม่ได้ หลายคนไปติดต่อขอซื้อยาทำแท้งในออนไลน์ แต่ก็ไม่มั่นใจว่ายาจะมีผลข้างเคียงหรือไม่ รวมถึงราคายาทำแท้งในออนไลน์ ราคาสูงมาก ประมาณ 3,000-4,000 บาท การกินยาก็ไม่เหมือนกัน หลายคนจึงปล่อยให้ท้องไม่พร้อมต่อไป 

"อยากให้รัฐจัดหาอุปกรณ์คุมกำเนิด ไม่ว่าจะเป็น ถุงยางอนามัยให้ตรงกับความต้องการของวัยรุ่นและทำงานเชิงทัศนะให้วัยรุ่นมีวิธีคิดเชิงบวกต่อการใช้ถุงยางอนามัย และควรมีหน่วยบริการเรื่องเพศสำหรับวัยรุ่นแบบเบ็ดเสร็จในจุดเดียว"ลาภิศ กล่าว

ช่วงเปิดภาคเรียน หรือสลับวันเรียนอย่างที่ผ่านมาก็เป็นอีกหนึ่งโอกาสที่ทำให้เด็กวัยรุ่นได้อยู่ด้วยกันมากขึ้น “มีนา ดวงราษี”เจ้าหน้าที่จากศูนย์ปรึกษาและร้องเรียน จ.สุรินทร์ กล่าวว่าตั้งแต่เกิดโควิด -19 พบว่ามีเด็กท้องไม่พร้อมเพิ่มมากขึ้น โดยในช่วง2-3 เดือนที่ผ่านมา มีเด็กที่ท้องไม่พร้อมเข้ามาขอคำปรึกษา โรงเรียนละประมาณ 2-3 คน ซึ่งทำให้ผู้ปกครองหลายคนมีความกังวลใจมาก เพราะเขาเชื่อว่าเด็กอยู่โรงเรียนปลอดภัยมากกว่าจับกลุ่มอยู่บ้านใครคนใดคนหนึ่ง

ดังนั้น อยากฝากไปทางกระทรวงศึกษาธิการ และโรงเรียน นอกจากเรื่องการเรียนออนไลน์แล้ว ควรมีระบบในการดูแลเด็กเรื่องนี้ด้วย เพราะการทำให้เด็กเรียนรู้วิถีเรื่องเพศ และเพศศึกษาที่ทำอยู่ในโรงเรียนอาจไม่เพียงพอ ต้องเพิ่มเติมทำให้พวกเขารู้จักการดูแล ป้องกันตนเอง