ก่อนฉีด’วัคซีน’ ผู้ป่วยตับ ไต กระดูกพรุน ควรเตรียมตัวอย่างไร

การฉีดวัคซีนวัคซีน เป็นอีกเรื่องที่คนทั้งประเทศกังวล เพราะหลายคนมีพ่อแม่ญาติพี่น้องที่ป่วย ไม่ว่าจะโรคตับ ไต กระดูกพรุน และถ่ายถ่ายอวัยวะ ซึ่งแต่ละคนมีอาการมากน้อยต่างกัน แค่โรคไตก็มีทั้งแบบฟอกไต หรือต้องดูแลแบบประคับประคอง

ถ้าอย่างนั้นลองเช็คคร่าวๆ ว่า ยาชนิดไหน ต้องงดก่อนฉีดวัคซีน...

 

สิ่งที่ผู้ป่วย‘โรคตับ’ควรรู้

เนื่องจากผู้ป่วยโรคตับแข็งที่มีภาวะตับวายร่วมด้วย ส่วนใหญ่มักเป็นผู้สูงอายุ เมื่อติดเชื้อโควิด-19 จะมีภาวะแทรกซ้อนรุนแรงขึ้น

ผู้ป่วยโรคไขมันพอกตับหลายคนมักมีโรคเบาหวานร่วมด้วย รวมถึงผู้ป่วยโรคตับจากการแพ้ภูมิตนเอง และผู้ที่ได้รับการเปลี่ยนตับ ซึ่งจำเป็นต้องได้รับยากดภูมิต้านทาน ทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคโควิด-19 ที่รุนแรง และหากติดเชื้อไวรัสโควิด-19 จะมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนได้มาก ดังนั้น

1. โรคตับแข็งระยะท้ายและผู้ได้รับยากดภูมิต้านทาน ระบบภูมิต้านทานของร่างกาย จะมีความบกพร่องทำให้ติดเชื้อง่าย แม้ว่าโอกาสตอบสนองหรือผลของวัคซีนจะลดลง แต่ก็ควรเข้ารับวัคซีนโควิด-19 เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้กับตนเอง

2. ผู้ป่วยโรคตับแข็งที่มีภาวะตับวายร่วมด้วย ผู้ป่วยโรคตับที่อายุมากผู้ป่วยโรคไขมันพอกตับที่เป็นเบาหวาน และผู้ป่วยโรคแพ้ภูมิของตับที่ต้องได้รับยากดภูมิต้านทาน สามารถเข้ารับวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ได้ทุกชนิด โดยอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนตามปกติของวัคซีนแต่ละชนิดได้

3. ผู้ป่วยโรคตับเรื้อรังระยะที่ยังไม่ถึงระยะตับแข็ง สามารถฉีดวัคซีนโควิด-19 ได้ทุกชนิด

ข้อมูล ณ วันที่ 20 มิถุนายน 2564

ที่มา : รศ. ดร. นพ.ปิยะวัฒน์ โกมลมิศร์

........................

การเตรียมตัวสำหรับผู้ป่วยโรคไต

ผู้ป่วยโรคไตมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคโควิด-19 ได้ง่าย เนื่องจากไตทำงานผิดปกติ โดยเมื่อติดเชื้อมักจะมีอาการรุนแรงและมีอัตราการเสียชีวิตสูงขึ้น

สิ่งที่ควรระวังคือ ผู้ป่วยโรคไตวายที่จำเป็นต้องเดินทางไปฟอกไตที่โรงพยาบาลหลายครั้งต่อสัปดาห์ อาจทำให้เสี่ยงต่อการรับเชื้อโรคโควิด-19 ได้มากขึ้น ควรเคร่งครัดตามมาตรการการป้องกันตนเอง เช่น สวมหน้ากากอนามัย ล้างมือบ่อยครั้ง และเว้นระยะห่างระหว่างบุคคล

ดังนั้นผู้ป่วยโรคไตที่ควรได้รับวัคซีนโควิด

1. ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง

2. ผู้ป่วยที่ได้รับการบำบัดทดแทนไต โดยรักษาด้วยการฟอกไตด้วยเครื่องไตเทียม และล้างไตทางช่องท้อง

3. ผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายไต

โดยผู้ป่วยโรคไตที่อยู่ในภาวะเจ็บป่วยเฉียบพลัน หรืออยู่ในระหว่างการได้รับยากดภูมิคุ้มกันขนาดสูง สามารถเข้ารับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ได้ แต่ควรปรึกษาแพทย์ผู้ดูแลก่อนฉีดวัคซีน

ข้อมูล ณ วันที่ 23 มิถุนายน 2564

ที่มา : รศ. ดร. นพ.ณัฐชัย ศรีสวัสดิ์

.............................

ก่อนฉีดวัคซีน ผู้ป่วยโรคกระดูกพรุน ต้องเช็คอะไรบ้าง 

1. ยาชนิดรับประทาน สามารถใช้ต่อเนื่องตามที่แพทย์สั่งได้ทุกชนิด

2. ยาชนิดฉีดใต้ผิวหนังทุก 6 เดือน

– ควรเว้นระยะห่างก่อนหรือหลังฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 นาน 4-7 วัน

– หากจำเป็นต้องฉีดวันเดียวกัน ให้ฉีดในตำแหน่งที่แตกต่างกัน เช่น ฉีดวัคซีนโควิด-19 ที่ต้นแขนแต่ฉีดยารักษาโรคกระดูกพรุนที่หน้าท้อง

3. ยาชนิดฉีดเข้าหลอดเลือด ทุก 1 ปี ควรเว้นระยะห่างอย่างน้อย 7 วัน เพื่อสังเกตอาการไม่พึงประสงค์หลังฉีด ทั้งจากวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 และจากยาฉีด

4. ยาชนิดฉีดทุกวัน แนะนำให้ฉีดอย่างต่อเนื่องตามปกติ

นอกจากนี้ ผู้ป่วยโรคกระดูกพรุนสามารถรับประทานแคลเซียมและวิตามินดีตามที่แพทย์สั่งได้อย่างต่อเนื่อง

ข้อมูล ณ วันที่ 23 มิถุนายน 2564

ที่มา : รศ. พญ.ลลิตา วัฒนะจรรยา

................................

วัคซีนโควิดกับผู้ปลูกถ่ายอวัยวะ

ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะได้รับยากดภูมิคุ้มกันอย่างต่อเนื่อง ทำให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต่ำกว่าคนทั่วไป จึงมีโอกาสติดเชื้อโรคโควิด-19 และมีอาการป่วยรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้

ดังนั้นผู้ปลูกถ่ายอวัยวะที่มีอาการคงที่ และได้รับยากดภูมิคุ้มกันอย่างต่อเนื่อง ควรรีบฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19เร็วที่สุด โดยไม่จำเป็นต้องหยุดยาก่อนฉีดและหลังฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19

ผู้รอการปลูกถ่ายอวัยวะ ควรเข้ารับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ก่อนเข้ารับการปลูกถ่ายอวัยวะอย่างน้อย 1 เดือน โดยปกติผู้ที่รอการปลูกถ่ายอวัยวะมักจะมีโรคประจำตัวอยู่ เช่น โรคไตเรื้อรังระยะสุดท้าย โรคตับแข็ง โรคหัวใจล้มเหลว ซึ่งจะเพิ่มความรุนแรงเมื่อติดเชื้อโรคโควิด-19 ได้

คำแนะนำจากแพทย์

ผู้ป่วยที่เพิ่งเข้ารับการผ่าตัดปลูกถ่ายอวัยวะ หรือได้รับการรักษาภาวะปฏิเสธอวัยวะ และได้รับยากดภูมิคุ้มกันในขนาดสูง ให้เว้นการฉีดวัคซีนอย่างน้อย 1 เดือนและควรปรึกษาแพทย์ก่อนเข้ารับการฉีดวัคซีน

ครอบครัวและบุคคลใกล้ตัวของผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะควรได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 เพื่อลดโอกาสการติดเชื้อและแพร่เชื้อสู่ผู้ป่วย 

ข้อมูล ณ วันที่ 21 มิถุนายน 2564

ที่มา : รศ. นพ.ณัฐวุฒิ โตวนำชัย

...................

ที่มา : โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย