เตือนรีบฉีดวัคซีน หากถูก หมา-แมว กัด ข่วน ลดเสี่ยงติดเชื้อ "โรคพิษสุนัขบ้า"
สสจ.กาฬสินธุ์ เตือนระวังติดเชื้อ "โรคพิษสุนัขบ้า" ชี้หากถูกหมา-แมวกัดหรือข่วนให้รีบฉีดวัคซีนป้องกันให้เร็วที่สุด พร้อมแนะวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น
วันที่ 10 มีนาคม 2566 กลุ่มงานควบคุมโรคติดต่อ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์ (สสจ.กาฬสินธุ์) ได้เตือนประชาชนให้ระวังการถูกสุนัขและแมวกัดหรือข่วน โดยเน้นย้ำยึดมาตรการ "5 ย" เพื่อลดความเสี่ยง "โรคพิษสุนัขบ้า"
พร้อมแนะวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นหากถูกสัตว์เลี้ยงกัด/ข่วน ให้รีบล้างแผลทันทีด้วยน้ำ และฟอกด้วยสบู่เบาๆหลายๆครั้ง ไม่บีบเค้นบาดแผล เช็ดแผลให้แห้ง ใส่ยาฆ่าเชื้อโพวีโดนไอโอดีน หรือทิงเจอร์ไอโอดีน จากนั้นควรไปพบแพทย์ทันทีเพื่อฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าให้เร็วที่สุด ป้องกันการเสียชีวิต ซึ่งวัคซีนชนิดนี้สามารถฉีดได้ทันที ไม่กระทบต่อการฉีดวัคซีนโควิด-19 แต่อย่างใด
นายแพทย์วิทยา วัฒนเรืองโกวิท นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์ กล่าวว่า ผู้ที่ได้รับเชื้อพิษสุนัขบ้าจากสัตว์ อาการเริ่มแรกจะมีไข้ต่ำๆ ต่อมาจะมีอาการคัน มักเริ่มจากบริเวณแผลที่ถูกกัด จะแสบๆร้อนๆแล้วลามไปส่วนอื่น บางคนคันมากจนกลายเป็นแผลอักเสบ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ต่อมากระสับกระส่าย กลัวแสง กลัวลม พูดเพ้อเจ้อ กระวนกระวาย หนาวสั่น ตามักเบิกโพลงบ่อยๆ บางครั้งเข้าใจผิดคิดว่าเป็นโรคทางจิต มีอาการกลืนลำบาก น้ำลายไหล กล้ามเนื้อกระตุก แน่นหน้าอก หายใจไม่ออก อาจชักเกร็ง อัมพาต หมดสติ และเสียชีวิตในที่สุด
ทั้งนี้หากประชาชนถูกสุนัขหรือแมวกัด/ข่วน ให้รีบไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าโดยเร็ว ถึงแม้ว่าแผลจะเล็กน้อย หรือจะเพิ่งฉีดวัคซีนโควิด-19 มา หรือมีนัดฉีดวัคซีนโควิด-19 ก็สามารถฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าได้ทันที ไม่ต้องรอทิ้งช่วงเวลา และต้องฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าให้ครบชุด ตรงตามนัดจึงจะได้ผล แต่หากติดเชื้อพิษสุนัขบ้าและปล่อยทิ้งไว้จนเชื้อเข้าสู่ระบบประสาทและแสดงอาการป่วย ยาหรือวัคซีนจะไม่สามารถรักษาให้หายได้ ผู้ป่วยจะเสียชีวิตทุกราย
โดยสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์ (สสจ.กาฬสินธุ์) ได้ทำหนังสือขอให้พื้นที่ดำเนินการตามมาตรการเชิงรุกเพื่อป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าในคน พร้อมทั้งเน้นย้ำในมาตรการการมารับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าครบชุดในผู้สัมผัส เพื่อป้องกัน ควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าในคน ซึ่งจะเห็นได้ว่าปัจจัยเสี่ยงของการพบโรคพิษสุนัขบ้าคือการถูกสัตว์กัด/ข่วนโดยไม่ได้เข้ารับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า และสุนัขยังคงเป็นสาเหตุสำคัญของการแพร่เชื้อ ซึ่งโรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คน โดยเชื้อจะเข้าทางบาดแผลที่ถูกกัด ข่วน หรือเลีย หรือสัมผัสกับน้ำลายของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมทุกชนิดที่ติดเชื้อ สัตว์ที่พบบ่อยที่สุดคือ สุนัข รองลงมาคือ แมว และวัว
นายแพทย์วิทยา กล่าวต่ออีกว่า สำหรับการป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า เนื่องจากเป็นโรคที่ไม่มียาที่ใช้ในการรักษาเป็นการเฉพาะ และถ้าติดเชื้อจะเสียชีวิตทุกราย การป้องกันจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง โดยควรปฏิบัติดังนี้
- เจ้าของสัตว์เลี้ยงต้องนำเลี้ยงสัตว์ไปฉีดวัคซีน ครั้งแรกเมื่อสัตว์เลี้ยงมีอายุ 2 - 4 เดือน แล้วฉีดซ้ำตามกำหนดทุกปี
- ไม่ปล่อยสัตว์เลี้ยงออกนอกบ้านตามลำพังโดยไม่ใส่สายจูง
- ลดความเสี่ยงถูกสุนัขกัดด้วยการยึดหลักคาถา "5 ย." คือ (อย่าแหย่ , อย่าเหยียบ , อย่าแยก , อย่าหยิบ , อย่ายุ่ง)
และขอให้ประชาชนหมั่นสังเกตอาการสุนัขและแมวของตนเอง รวมถึงหลีกเลี่ยงการสัมผัสสุนัขหรือแมวที่ไม่ทราบประวัติการฉีดวัคซีนที่ชัดเจน เพื่อลดความเสี่ยงต่อการรับเชื้อโรคพิษสุนัขบ้า ทั้งนี้สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้สถานบริการสาธารณสุขใกล้บ้าน หรือสายด่วนกรมควบคุมโรค โทร 1422
ภาพ/ข่าว จักรพงษ์ ระวิวรรณ จ.กาฬสินธุ์