อย่าด้อยค่าตนเองเพราะคนอื่น | บวร ปภัสราทร

ในสถานการณ์แบบนี้ เรามักจะอ่อนไหวกับความคิดเห็นของคนอื่นที่เกี่ยวกับตัวเรา เรามักตัดสินตัวเราจากถ้อยคำของคนอื่น มากกว่าที่จะมาจากความเป็นจริงเกี่ยวกับตนเอง การที่ต้องรับรู้การกล่าวร้ายดูแคลนกันเองระหว่างคนใหญ่คนโตมายาวนาน

จนกระทั่งวันนี้เราหาใครสักคนที่ดูน่าเชื่อถือได้ยากเต็มที ในสังคมหิวแสงที่การแสวงหาแสงด้วยการกล่าวร้ายคนนั้นคนนี้ดูเหมือนจะเป็นหนทางที่ทำได้ง่ายและได้ผลดีโดยเฉพาะอย่างยิ่งในยามที่คนกำลังสูญเสียความหวัง

ผลร้ายที่ติดตามมาคือ เมื่อมีความรู้สึกว่าคนรอบตัวดูแย่กันไปหมดเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง จะเหนี่ยวนำให้คนหลายคนมีแนวโน้มที่จะด้อยค่าตนเองจากความคิดเห็น และการกระทำของคนอื่นมากยิ่งขึ้นกว่าที่มีอยู่ในสภาพปกติหลายเท่า

ผู้บริหารที่ไม่เก่ง ชอบใช้การด้อยค่าคนทำงานภายใต้การบริหารของตนเองเพื่อปิดบังความล้มเหลวในการบริหารของตน  ถ้าบังเอิญเราต้องอยู่ภายใต้การบริหารของคนแบบนี้ เรามักได้พบเจอทั้งท่าทางและถ้อยคำที่บอกว่าฝีมือเราแย่ลงเต็มทีในแทบทุกงานที่ได้ทำไป

ถ้าจดจำใส่ใจถ้อยคำและท่าทางแบบนี้สะสมไว้นานวัน เราจะค่อย ๆ ด้อยค่าตัวเราเองมากขึ้นไปตามจำนวนครั้งที่พบความล้มเหลวเกิดขึ้น โดยไม่รู้ตัวว่าความเป็นจริงนั้นเราได้ทำดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ภายใต้บริบทนั้นแล้ว แต่ความล้มเหลวเกิดขึ้นนั้น ล้วนมาจากการบริหารที่ล้มเหลวของผู้บริหารทั้งสิ้น

ดังนั้น จงอย่าลดทอนความเชื่อมั่นในฝีมือของเราไปตามคารมและท่าทางของคนบริหารด้อยฝีมืออย่างเด็ดขาด

สร้างภูมิต้านทานการด้อยค่าตนเองด้วยการทบทวนดูว่าในวงการนี้ มีอะไรบ้างที่ฝีมือของเราไม่เป็นสองรองใคร หาตนเองให้เจอว่าฉันเก่งจริง ๆเรื่องใดบ้าง โดยไม่ลำเอียงเข้าข้างตนเองว่าเก่งไปหมดทุกเรื่อง

บอกว่าเก่งเรื่องไหน ก็มีหลักฐานมาสนับสนุน ไม่ใช่มโนขึ้นมาลอย ๆ อย่าพยายามไปเปรียบเทียบตนเองกับใครต่อใครในเฟซบุ๊ค อินสตาแกรม ติกต็อก เพราะจะยิ่งตอกย้ำว่าคนนั้นก็เก่งกว่าเรา คนนี้ก็สวยก็หล่อกว่าเรา

ความรู้สึกเกี่ยวกับตัวเราเลยแย่ลงไปเลย ไม่มีใครมาโชว์ว่าตัวเองไม่เก่ง ไม่สวย ไม่หล่อ ไม่ฉลาดในเครือข่ายสังคม มีแต่พยายามโชว์ว่าฉันเก่ง ฉันหล่อ ฉันฉลาดด้วยกันทั้งนั้น จึงไม่ควรเอามาเปรียบเทียบกับเรา เทียบไปแล้วก็ไม่ได้ผลดีอะไรตามมา มีแต่เปรียบเทียบแล้วเราดูด้อยค่าลงไปมากกว่า

พยายามอยู่ห่าง ๆ คนที่ชอบหาเรื่องนั้นเรื่องนี้มาด้อยค่าคนอื่น เท่า ๆกับที่ควรพยายามอยู่ห่าง ๆคนที่วันทั้งวันเอาแต่บ่นว่าฉันไม่เก่งเรื่องนั้น ฉันไม่ดีในเรื่องนี้ พยายามอยู่ใกล้คนที่มีตรรกะ จะคิดอะไร จะบอกกล่าวอะไรมีหลักการ มีข้อมูลที่สมเหตุสมผลสนับสนุนคำบอกกล่าวนั้น ให้คบค้าสมาคมกับคนที่เห็นคุณค่าในตัวเรา แทนที่จะคบกับคนที่พยายามด้อยค่าเรา

การรับงานนั้นงานนี้ที่มีคนขอให้ช่วย โดยไม่ดูว่าตนเองเหมาะสมสำหรับงานนั้นหรือไม่ มีส่วนทำให้ผลงานที่เกิดขึ้นไม่ดีเท่าที่ควร พอเจอคำติเตียนผลงานที่เกิดขึ้น แล้วเราคิดคล้อยตามไปกับวาทะเหล่านั้น ย่อมทำให้รู้สึกทดถอยในความสามารถของตนเอง

ดังนั้นให้ระลึกไว้ว่าเรากำลังช่วยใครสักคนด้วยความใจกว้างของตัวเรา เราพยายามช่วยทั้ง ๆ ที่รู้ตัวอยู่แล้วว่าไม่ใช่งานที่เราถนัด ช่วยแล้วได้ผลบ้าง ไม่ได้ผลบ้างไม่ใช่เรื่องใหญ่ เรื่องใหญ่คือเราได้พยายามช่วยแล้วต่างหาก วันหน้าถ้าใครมาขอให้ช่วยอะไรที่เกินเลยเรื่องที่เราถนัด ก็ปฏิเสธไปบ้างจะดีกับตัวเราเองมากกว่า

พยายามปรับเปลี่ยนแนวทางการตัดสินเกี่ยวกับของตนเองให้เป็นไปในทางบวก อย่าตัดสินว่าเราไม่มีปัญญาให้ความเห็นใด ๆในที่ประชุมของผู้ทรงคุณวุฒิ เปลี่ยนไปเป็นว่า เรายังพอรู้บางเรื่องที่ถกเถียงกันในที่ประชุมของนักปราชญ์ผู้ทรงความรู้ แนวทางการตัดสินตนเองที่เป็นบวกจะช่วยคำ้จุนความเชื่อมั่นในฝีมือของตนเองให้คงอยู่ได้ในยามยากที่ปราศจากอนาคตเช่นที่พบเจอทุกวันนี้.

คอลัมน์ : ก้าวไกลวิสัยทัศน์

รศ.ดร.บวร ปภัสราทร

คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี