ปรับปรุงบ้าน-สร้างบ้านอย่างไร? ให้เหมาะสม ดูแลผู้สูงอายุรอบด้าน
'ผู้สูงอายุ'เป็นวัยที่มีความเสื่อมของร่างกายในทุก ๆ ด้าน เช่น การเสื่อมถอยทางด้านสายตา สายตาจะยาวสายตามัว จึงต้องการแสงสว่างมากขึ้น การเสื่อมถอยทางการได้ยิน เช่น หูตึง ได้ยินไม่ชัด ไม่สามารถแยกเสียงพูดออกจากเสียงที่รบกวน
Keypoint:
- การดูแลผู้สูงอายุ ไม่ใช่ดูแลเฉพาะด้านสุขภาพเท่านั้น แต่ที่อยู่อาศัยของผู้สูงอายุก็สำคัญเช่นเดียวกัน
- ยิ่งความเสื่อมถอยของร่างกายมากขึ้น การปรับปรุงบ้าน สร้างบ้าน จัดสภาพแวดล้อมบ้านต้องให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุ
- 6 ด้านที่ต้องปรับปรุงบ้าน จัดสภาพแวดล้อมได้ง่ายๆ เพื่อให้ผู้สูงอายุภายในครอบครัวใช้บั้นปลายในชีวิตหลังเกษียณได้อย่างปลอดภัย สะดวกสบาย และมีความสุข
ความเสื่อมถอยของกระดูก เช่น หลังโค้งงอ และกระดูกพรุน ข้อเข่าเสื่อม รวมทั้งอาจพบอาการหลงลืม หรือสมองเสื่อมได้มากขึ้น ปัญหาที่กล่าวข้างต้น ล้วนเป็นปัจจัยส่งผลให้เกิดการหกล้มในผู้สูงอายุ
ปัจจัยด้านความเสื่อมของร่างกาย จึงเป็นสิ่งที่ไม่สามารถแก้ไขได้แต่การจัดสภาพแวดล้อมในบ้านเพื่อป้องกันอุบัติเหตุสามารถทำได้ การจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการอยู่อาศัยจึงเป็นเรื่องที่สำคัญ เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างสะดวกและปลอดภัย
ยิ่งประเทศไทยได้เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ สังคมที่กำลังจะเปลี่ยนไป ความใส่ใจที่ต้องเพิ่มมากขึ้น เพื่อให้ผู้สูงอายุภายในครอบครัวใช้บั้นปลายในชีวิตหลังเกษียณได้อย่างปลอดภัย สะดวกสบาย และมีความสุข การจัดบ้านให้เหมาะกับผู้สูงอายุ
ดังนั้น คงจะดีไม่น้อยถ้าหากผู้สูงวัยในครอบครัวได้รับการดูแลที่เหมาะสม เพื่อความปลอดภัยของตัวผู้สูงอายุเองและความอุ่นใจของคนในครอบครัว
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
เข้าสู่'สังคมสูงวัย'เต็มรูปแบบ ที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อมพร้อมหรือยัง ?
หลักจัดสภาพแวดล้อมเหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ
- ความมั่นคงแข็งแรงของบ้าน ควรดูแลตรวจสอบสภาพทั่วไปของบ้าน หากพบว่ามีส่วนใดที่อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ควรแก้ไขให้อยู่ในสภาพที่ปลอดภัย
- พื้นที่ที่ผู้สูงอายุใช้เป็นประจำควรรวมอยู่ชั้นล่างของบ้าน (กรณีที่เป็นบ้านสองชั้น)เช่น ห้องนอน ห้องน้ำ ห้องครัว และส่วนที่พักผ่อน
- พื้นบ้านควรเป็นพื้นเรียบและไม่ขัดมัน บริเวณรอบบ้านต้องเรียบไม่มีพื้นผิวขรุขระเนื่องจากผู้สูงอายุมีการทรงตัวไม่ดีอาจจะสะดุดหกล้มได้
- เพิ่มแสงสว่างภายในบ้านผู้สูงอายุมักจะมีความเสื่อมของสายตา ทำให้ต้องการแสงสว่างเพิ่มขึ้น ภายในบ้านจึงควรมีแสงสว่างที่เพียงพอ โดยเฉพาะบริเวณห้องนอน ห้องน้ำ ประตู บันได และทางเดิน สวิตซ์ไฟควรอยู่ในตำแหน่งที่เปิด-ปิดได้สะดวก
- อุปกรณ์เครื่องใช้ในบ้าน ให้อยู่ในสภาพเรียบร้อย จัดวางเป็นระเบียบ อยู่ในระดับ
- มุมพักผ่อน ถ้าบริเวณบ้านมีพื้นที่ว่าง ควรจัดให้มีมุมพักผ่อนสำหรับผู้สูงอายุ เช่น มุมสวนเล็ก ๆ เฉลียงหน้าบ้าน ศาลา หรือสนามหญ้า เพื่อให้ผู้สูงอายุได้ใช้เวลาว่างในการนั่งเล่น เดินออกกำลังกาย รถน้ำต้นไม้ พูดคุยกับเพื่อนบ้าน และทำกิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกับครอบครัว
- ติดตั้งสัญญาณขอความช่วยเหลือ เป็นสิ่งจำเป็นที่ควรติดไว้ตามจุดต่าง ๆ ภายในบ้าน ไม่ว่าจะเป็นห้องนอน ห้องน้ำ ห้องส้วม มุมพักผ่อน หรือห้องที่ผู้สูงอายุใช้เป็นประจำ เพราะเวลาเกิดเหตุจะได้เข้าไปช่วยเหลือได้ทัน
ปรับปรุงบ้าน จัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะแก่สูงวัย
'กรุงเทพธุรกิจ' ได้รวบรวมวิธีการปรับปรุงบ้าน หรือจัดสภาพแวดล้อมใหม่ภายในบ้านให้เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ ให้ท่านได้สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างสะดวกสบาย และปลอดภัยภายในบ้านอันเป็นที่รักที่รายล้อมไปด้วยลูกหลาน สร้างทั้งความอบอุ่นและมีความสุข เริ่มด้วย
1.เพิ่มแสงสว่าง
ผู้สูงอายุจะมีอาการประสาทตา และดวงตาที่เริ่มเสื่อมสมรรถภาพ ความสามารถในการมองเห็นที่ด้อยลงกว่าสมัยหนุ่มสาว สาเหตุก็เดาได้ไม่ยากจากการใช้งานต่อเนื่องมาเป็นเวลานาน ซึ่งจะเป็นมากหรือน้อยนั้นก็ขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานมาตลอดช่วงชีวิต
- ภายในบริเวณบ้านควรต้องเพิ่มแสงสว่างในบริเวณที่ผู้สูงอายุอาศัยอยู่เป็นประจำ รวมถึงบริเวณที่อาจเกิดอุบัติเหตุได้ อาทิ บันได ห้องน้ำ ประตู ระเบียงทางเดิน
- โดยที่การเพิ่มแสงสว่างนั้น ต้องเพิ่มอย่างเหมาะสมไม่สว่างจ้าจนเกินไป เพราะจะทำให้สายตาของผู้สูงอายุพร่ามัว ประสาทตาแย่ลงกว่าเดิม
- ที่สำคัญเมื่อเพิ่มแสงสว่างให้เพียงพออย่างเหมาะสมแล้ว ต้องไม่ลืมที่จะย้ายตำแหน่งสวิตช์ไปไว้ในตำแหน่งที่ผู้สูงอายุสามารถเปิดและปิดได้สะดวกด้วย
2.พื้นธรรมดาไม่ขัดมัน
- ควรเลือกปูพื้นบ้านด้วยวัสดุที่เรียบ ไม่ลื่น หรือขรุขระ รวมถึงไม่ขัดมัน เพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดการสะดุดหรือลื่นล้มในผู้สูงอายุ อุบัติเหตุอันดับหนึ่งที่มักเกิดในผู้สูงอายุของไทย
3.ปรับปรุงห้องน้ำ
- ปรับปรุงห้องน้ำให้กั้นห้องเปียกกับห้องแห้งแยกจากกัน เพื่อป้องกันปัญหาการลื่นล้ม
- เลือกใช้วัสดุที่ไม่มันเงา มีพื้นห้องน้ำที่ราบเรียบ
- โถส้วมควรเปลี่ยนเป็นแบบชักโครกที่เหมือนการนั่งบนเก้าอี้ พร้อมติดตั้งอุปกรณ์สำหรับพยุงตัวเวลาลุกจากชักโครก
- เพิ่มสัญญาณเตือนเหตุฉุกเฉินขอความช่วยเหลือไว้ภายในห้องน้ำ สำหรับกรณีเกิดอุบัติเหตุ หรือเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด
4.ติดตั้งราวบันได
- หากบันไดเดิมของที่บ้าน เป็นราวโล่ง ๆ ไม่มีราวบันได ควรรีบติดตั้งเพื่อความปลอดภัยระหว่างการใช้งาน
- บันไดในทุก ๆ ขั้น ต้องมีความสูงความยาวเดียวกัน สีไม่จัดจ้าน เรียบง่าย และไม่ควรปูพรม เพราะพรมนี้อาจทำให้ผู้ใช้งานสะดุด หรือลื่นล้มได้
5.ห้องนอนที่อากาศถ่ายเท
- ห้องนอนเป็นอีกห้องที่มีความสำคัญอยู่มิใช่น้อย ห้องที่เจ้าของห้องใช้เวลาอยู่ด้วยในแต่ละวันนานที่สุด จึงจำเป็นต้องจัดห้องให้มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก ไม่รกรุงรัง มีแสงสว่างที่เพียงพอ
- ควรติดตั้งราวจับสำหรับพยุงขณะลุกออกจากเตียงโดยเฉพาะ สิ่งเหล่านี้จะช่วยลดปัญหาอุบัติเหตุได้มากขึ้น
- นอกเหนือจากการจัดห้องเพื่อสร้างความปลอดภัยแล้ว ห้องนอนของผู้สูงอายุควรต้องมีความสะดวกสบาย เริ่มต้นจากจัดให้ห้องนอนอยู่ในชั้นที่ 1 เพื่ออำนวยความสะดวกในการใช้ชีวิตประจำวันภายในบ้าน ลดปัญหาอุบัติเหตุ เพราะไม่ต้องขึ้นบันไดไปยังห้องนอนของตน
6.สร้างมุมผ่อนคลาย
บ้านสำหรับผู้สูงอายุ ควรมีมุมพักผ่อนหย่อนใจ ที่จะสร้างความผ่อนคลายให้กับชีวิต อาทิ ศาลาริมน้ำ มุมสวนดอกไม้เล็ก ๆ สนามหญ้า หรือมุมต่าง ๆ ภายในบ้าน ควรมีมุมสันทนาการ ที่เสริมสร้างกิจกรรมสร้างรอยยิ้มและเสียงหัวเราะ ไม่ว่าจะเป็นการดูหนัง ฟังเพลง ออกกำลังกาย และอ่านหนังสือ
ศูนย์ผู้สูงอายุครบวงจร ครอบคลุมทั้ง 6 มิติ
นอกจากนั้น ในปัจจุบันมี 'ศูนย์ผู้สูงอายุครบวงจร (Senior Total Solutions)' ที่ทางบริษัท เจเอเอส แอสเซ็ท จำกัด (มหาชน) ร่วมกับ บริษัท วิมุต เวลเนส เซอร์วิส จำกัด ภายใต้การดำเนินงานของโรงพยาบาลวิมุต ในเครือ พฤกษาโฮลดิ้ง จำกัด (มหาชน) สร้างขึ้น SENERA ViMUT HEALTH SERVICE’ โครงการศูนย์ฟื้นฟูและดูแลสุขภาพสำหรับครอบครัวและผู้สูงอายุ โดยตั้งอยู่ภายในพื้นที่โครงการ SENERA SENIOR
โดยมีความเข้าใจผู้สูงอายุทุกช่วงวัยและพร้อมมอบการดูแลในทุกจังหวะของการใช้ชีวิต ทุกภาวะความเจ็บป่วย ไม่ว่าจะในโรงพยาบาลตลอดจนถึงที่พักอาศัย โดยมีเป้าหมายเพื่อป้องกันตั้งแต่ก่อนเจ็บป่วย ส่งเสริม และฟื้นฟูผู้สูงอายุให้มีสุขภาพดีตามช่วงวัย เพื่อสนับสนุนให้การใช้ชีวิตเป็นไปอย่างราบรื่น
ศูนย์ผู้สูงอายุครบวงจร (Senior Total Solutions) โรงพยาบาลวิมุตได้มอบการดูแลในรูปแบบเฉพาะที่คิดค้นโดยทีมเฉพาะทางด้านผู้สูงวัย โดยเน้นการดูแลสุขภาพให้ครบทุกมิติตาม 6 แนวดังต่อไปนี้
- ผู้สูงอายุกลุ่มที่ยังแข็งแรง
1. การดูแลเพื่อการป้องกัน
ศูนย์สุขภาพทำการประเมินสุขภาพสำหรับผู้สูงวัย เพื่อค้นหาโรคหรือภัยเงียบต่างๆ ในร่างกายที่อาจไม่ทราบมาก่อน แนะนำการปฏิบัติตัว ข้อควรระวัง เพื่อป้องกันการเสื่อมถอยของสมรรถภาพร่างกาย อีกทั้งแนะนำวัคซีนและสารอาหารต่างๆ ที่จำเป็นในผู้สูงอายุ
2. ปรับบ้านให้เหมาะกับวัยและการใช้งาน
ผู้สูงอายุที่แข็งแรงดีหรือผู้ที่เริ่มมีปัญหาการเดินการทรงตัว บ้านเดิมที่เคยพักอาศัยเมื่อเวลาผ่านไปอาจเก่าและอันตรายสำหรับผู้ที่เดินเหินไม่คล่อง ศูนย์ผู้สูงอายุจึงคิดค้นบริการต่างๆ ที่ตอบสนองความต้องการของกลุ่มนี้ เพื่อการป้องกันตั้งแต่ก่อนเจ็บป่วย
อาทิ บริการปรับที่พักอาศัยเพื่อให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุ แพ็กเกจตกแต่งห้อง Senior Living Solution โดยแพทย์เฉพาะทางด้านผู้สูงอายุที่ทำงานร่วมกับ Zdecor ทีมสถาปนิกที่ให้คำปรึกษาเรื่องการปรับห้องให้เหมาะสมกับการใช้ชีวิต โดยคำนึงถึงการจัดวางพื้นที่ใช้สอยแต่ละส่วนอย่างเหมาะสม ความปลอดภัยในการใช้งานเฟอร์นิเจอร์และอุปกรณ์ต่างๆ ที่มีมาตรฐาน รวมไปถึงดีไซน์สวยงามและออกแบบอย่างพิถีพิถัน ตลอดจนการติดตั้งอย่างเหมาะสมสำหรับการใช้งานของผู้สูงวัยให้สามารถใช้งานได้จริงในระยะยาว
บริการแจ้งเตือนและช่วยเหลือฉุกเฉิน (ViMUT Alarm Center) ช่วยให้อุ่นใจทั้งผู้ดูแลและผู้สูงอายุ โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุที่มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุพลัดตกหรือหกล้ม หรือโรคที่อันตรายให้ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด และโรคอื่นๆ เป็นต้น
โดยศูนย์บริการแจ้งเตือนและช่วยเหลือฉุกเฉินจะทำการติดตั้งอุปกรณ์ที่ส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือมายัง รพ.วิมุต ในขณะเกิดเหตุผู้ป่วยสามารถกดปุ่มฉุกเฉินเพื่อส่งสัญญาณเตือนมายังตัวรับสัญญาณฉุกเฉิน จากนั้นระบบจะทำการโทรออกไปยังศูนย์บริการแจ้งเตือนและช่วยเหลือฉุกเฉิน ซึ่งดูแลโดยพยาบาลวิชาชีพที่คอยให้คำปรึกษาในเบื้องต้น รวมถึงประสานงานไปยังโรงพยาบาลสำหรับให้ความช่วยเหลือในกรณีเกิดเหตุฉุกเฉิน ตลอด 24 ชั่วโมง
- ผู้สูงอายุกลุ่มที่ติดบ้าน
3. บริการตรวจโรคที่ยากและซับซ้อน
โดยแพทย์เฉพาะทางครบทุกสาขา เพื่อให้การวินิจฉัยที่แม่นยำและให้การรักษาที่เป็นประโยชน์ อีกทั้งยังมีแพทย์เฉพาะทางด้านผู้สูงอายุ และแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวที่ประเมินผู้ป่วยครบถ้วนรอบด้าน ใส่ใจและคำนึงถึงสิ่งที่เหมาะสมสำหรับของผู้ป่วยและครอบครัว เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุด
4. การดูแลต่อเนื่อง
สำหรับผู้สูงอายุมีปัญหาเรื่องการเดินทางมาโรงพยาบาล เรามีบริการปรึกษาหาปัญหาสุขภาพผ่าน Telemedicine หรือการปรึกษาแพทย์ออนไลน์ผ่าน VDO Call หรือกรณีมีความจำเป็นต้องเจาะเลือดหรือตรวจเพิ่มเติม ก็มีบริการเจาะเลือดและส่งยาให้ที่บ้าน
มีบริการเยี่ยมบ้านโดยแพทย์ และบริการเปลี่ยนสายต่างๆ หรือทำแผลที่บ้าน พร้อมทั้งบริการอุปกรณ์ที่จำเป็นต้องใช้ในผู้สูงอายุ
- ผู้สูงอายุกลุ่มที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง
5. ฟื้นฟูร่างกายหลังเจ็บป่วย และดูแลต่อเนื่องระยะยาว ด้วยบริการห้องพักฟื้นบรรยากาศเหมือนอยู่บ้าน
Transition ward ดูแลผู้ป่วยหลังการออกจากโรงพยาบาล ดูแลผู้ที่ต้องการพักฟื้นจากการผ่าตัด ผู้ที่ต้องการฟื้นฟูสภาพร่างกายจากโรคต่างๆ รวมไปถึงผู้ที่มีปัญหาการช่วยเหลือตนเอง ผู้ป่วยติดเตียง (Bed ridden) โดยให้บริการในแบบรายสัปดาห์และรายเดือน ด้วยอุปกรณ์และสิ่งอำนวยความสะดวกอย่างครบครัน
อาทิ ห้องพักเดี่ยวขนาดกว้างขวาง เพดานสูงโล่งโปร่งในบรรยากาศอบอุ่นเหมือนอยู่บ้าน เตียงผู้ป่วยที่ควบคุมด้วยระบบไฟฟ้า จัดเตรียมอาหารผู้ป่วยพิเศษเฉพาะโรคโดยนักกำหนดอาหาร บริการตรวจคัดกรองสภาพจิตใจ การทำกายภาพบำบัด และกิจกรรมบำบัด เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีตามช่วงวัย พร้อมทีมแพทย์และพยาบาลที่พร้อมดูแลตลอด 24 ชั่วโมง
6. ดูแลและบรรเทาอาการสำหรับผู้ป่วยระยะประคับประคองอาการ
สำหรับผู้ป่วยและญาติที่เน้นการเพิ่มคุณภาพชีวิตเป็นสำคัญ ต้องการบรรเทาความไม่สุขสบายต่างๆ ในช่วงเวลาที่มีจำกัด
ศูนย์ผู้สูงอายุครบวงจร (Senior Total Solutions) โรงพยาบาลวิมุตเชื่อว่าคุณค่าของงานบริการคือความพึงพอใจและทำให้ผู้สูงวัยมีคุณภาพชีวิตที่ดี อีกทั้งคนในครอบครัวก็สามารถวางใจได้ว่าคนที่เรารักได้รับการดูแลที่ดีที่สุด ติดต่อรับคำปรึกษาและสอบถามได้ที่ ศูนย์สุขภาพผู้สูงอายุ รพ.วิมุต โทร 080-065-1704 เวลาทำการ 8.00 – 16.00 น.
อ้างอิง:โรงพยาบาลกรุงเทพภูเก็ต ,กรมอนามัย, โรงพยาบาลวิมุต
