ปลูกผักออร์แกนิกสุดง่าย ด้วยเทคนิคดีๆ จาก ไร่กำนันจุล

ในพื้นที่สี่เหลี่ยมเล็กๆ หลายคนอาจคิดว่าพื้นที่แค่นี้จะสามารถทำอะไรได้ นอกจากใช้เป็นที่อยู่อาศัย แต่บางทีจุดเล็กๆ ที่เรามองข้ามอาจเกิดประโยชน์เกินคาดก็ได้ 

โดยเฉพาะกับไลฟ์สไตล์คนเมืองที่อาศัยอยู่บนคอนโดมิเนียม ซึ่งแม้จะไม่ได้มีพื้นที่กว้างใหญ่มากมาย แต่ถ้าเราเปลี่ยนพื้นที่บริเวณระเบียงให้เกิดพื้นที่ใช้สอยให้เป็นมากกว่าแค่ใช้ตากผ้าได้ก็น่าจะดี 

เช่น ลองเพิ่มสีเขียวสบายตาด้วยการปลูกผักออร์แกนิคเพื่อสุขภาพไว้กินเองแทนการซื้อจากตลาดที่เราไม่อาจจะมั่นใจได้ว่าปลอดสารเคมีหรือไม่ 

แต่สำหรับใครที่ยังไม่รู้จะเริ่มต้นด้วยวิธีไหน เราจะพาไปแนะนำให้รู้จักกับมืออาชีพการเกษตร พร้อมกับคำแนะนำวิธีการปลูกผักบนคอนโดที่ทุกคนก็สามารถทำเองได้มาฝากกัน

 

• เป็นไปได้หรือไม่ที่คนใช้ชีวิตในคอนโดจะหันมาปลูกผัก

"เป็นไปได้นะครับ ผมคิดว่า เรื่องผักสวนครัวควรปลูกติดบ้านไว้เลยด้วยซ้ำ เพราะมันได้ใช้แน่นอน" จงสฤษดิ์  คุ้นวงศ์ ทายาทรุ่นที่ 3 แห่งไร่กำนันจุล กล่าวไว้ในงานเปิดตัว Sansiri Backyard T77 Community สวนผักกลางกรุง บนพื้นที่ 15 ไร่ ซึ่งเขามารับหน้าที่เป็นผู้จัดการดูแลสวนแห่งนี้ โดยใช้ประสบการณ์จากงานเกษตรกรรมที่สั่งสมมาทั้งชีวิต

ขึ้นชื่อว่า "ไร่กำนันจุล" เชื่อว่าหลายคนน่าจะเคยได้ยิน เพราะที่นี่ก็ถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวชื่อดังที่นักเดินทางมักแวะเช็คอินทั้งเพื่อเที่ยวเชิงเกษตรแล้วยังจับจ่ายสินค้าเกษตรคุณภาพดี ผลิตผลจากอาณาจักรแห่งนี้บนพื้นที่มากกว่า 1 หมื่นไร่ ในจังหวัดเพชรบูรณ์ ซึ่งเปิดมานานถึง 80 ปีตั้งแต่รุ่นปู่และส่งต่อจนมาถึง จงสฤษดิ์ ในฐานะทายาทรุ่น 3

นอกจากขนาดพื้นที่ที่ใหญ่โตแล้ว "ความไม่ธรรมดา" ของไร่กำนันจุล ยังอยู่ที่วิถีออร์แกนิกซึ่งเขาพยายามปลุกปั้นขึ้นมา โดยมีเป้าหมาย คือ ต้องการส่งเสริมให้ผู้คนมีคุณภาพชีวิตดีๆ ในสิ่งแวดล้อมที่ปลอดสารพิษ ซึ่งจะนำมาสู่ความสุขในชีวิต 

แถมยังยึดหลักการ "ซีโร่ เวสท์" (Zero Waste) หรือ "ขยะเป็นศูนย์" ซึ่งหมายความว่า การใช้ของเสียจากกิจกรรมหนึ่งมาทำให้เกิดประโยชน์กับอีกกิจกรรมหนึ่ง เช่น ได้มูลไก่มาก็นำมาทำเป็นปุ๋ยใส่ต้นไม้ ไข่ไก่บางส่วนก็เอามาทำเป็นฮอร์โมนไข่ เป็นต้น โดยในปัจจุบัน ที่ไร่กำนันจุลยังมีการทำปศุสัตว์ ทั้งเลี้ยงปลา ไก่ หมู และวัวที่เป็นออร์แกนิก 

"เรามีบ่อเลี้ยงปลา 3 พันไร่ ข้างบ่อก็หญ้ารก ต้องจ้างคนไปตัด เราก็เลยเลี้ยงวัว ให้วัวไปกินหญ้า แถมยังได้มูลวัวอีกด้วย" จงสฤษดิ์ กล่าวอธิบาย

ทั้งนี้เขาได้เล่าถึงอุปสรรคในการทำสวน ที่แม้ว่าจะเก่งเกษตรขนาดไหนหากเปลี่ยนพื้นที่โจทย์ก็เปลี่ยน ต้องมาลองผิดลองถูก ล้มลุกคลุกคลานใหม่เหมือนอย่างที่ Sansiri Backyard T77 Community แห่งนี้ กว่าจะเป็นอย่างที่เห็น ต้องพบปัญหามาสารพัด

โดยเฉพาะปัญหาเรื่องของดินที่แต่ละพื้นที่สภาพดินจะแตกต่างกัน และปัญหาของน้ำ รวมทั้งความยากของการปลูกผักออร์แกนิกที่จะต้องมีการปลูกหมุนเวียนกันไปเรื่อยๆ เพราะเมื่อผักถูกเก็บเกี่ยว จะต้องปลูกล็อตต่อมาเพื่อทดแทนกันต่อไป โดยการทำออร์แกนิกนั้นจะปลูกพืชชนิดเดียวไม่ได้ หากเป็นพืชชนิดเดียวจะเป็นตัวล่อแมลง ต่างจากการปลูกหลายชนิดที่โรคแมลงจะเบาบางกว่า นอกจากนี้ ในแปลงเดิมจะปลูกผักชนิดเดิมไม่ได้ เพราะจะทำให้เกิดโรคสะสม ฉะนั้นจึงต้องมีการหมุนเวียนไปเรื่อยๆ

การปลูกผักออร์แกนิกแม้จะพบเจอปัญหาบ้างและหลายคนอาจคิดว่าเป็นเรื่องที่ยาก แต่ถ้าหากเรายังไม่ได้ลงมือทำ เราจะรู้ได้อย่างไรว่ามันยากจริงไหม ก็อย่างที่จงสฤษดิ์ได้ลองผิดลองถูกในการทำสวน จนประสบผลสำเร็จ ฉะนั้นเราก็สามารถทำได้ด้วยตัวเอง โดยวิธีปลูกที่จงสฤษดิ์แนะนำนั้นก็ง่าย สามารถทำได้ด้วยตัวเอง

การปลูกผักออร์แกนิกนอกจากที่จะปลูกในแปลงที่มีพื้นที่ขนาดกว้างแล้ว เรายังสามารถปลูกเองได้ที่คอนโด ซึ่งวิธีการปลูกไม่ได้ยากอย่างที่คิด ด้วยวิธีของจงสฤษดิ์

เริ่มตั้งแต่ การเลือกพื้นที่ที่เหมาะสม ซึ่งก็คือระเบียงที่มีแสงแดดส่องถึง เพราะผักต้องการแสง ส่วนภาชนะที่ใช้ปลูก ควรปลูกในกระบะหรือกระถาง ในการเลือกดินก็ไม่ได้ยุ่งยากเพราะในปัจจุบันมีดินผสมสำเร็จจำหน่ายแล้ว

ในส่วนการเพาะเมล็ด ควรเพาะต่างหาก  สามารถเพาะในฟองน้ำได้ พอโตได้สักระยะหนึ่งก็ย้ายลงมาปลูกในดิน แล้วก็ดูแลต่อไปเรื่อยๆ ถ้าได้ดินมาดีก็ไม่ใช่เรื่องยาก

ผักมีอายุแค่ 40-45 วันเท่านั้น จงสฤษดิ์ บอกว่า แทบไม่ต้องใส่ปุ๋ยเลย แค่ดูแลให้น้ำไม่มากไปไม่น้อยไปก็พอ ถ้าหากมีแมลง ก็สามารถใช้สารไล่แมลง อย่างเช่น น้ำส้มควันไม้ แบบเป็นสเปรย์ช่วยไล่แมลงได้ เรื่องของการจัดการแมลงทางเลือกที่เป็นธรรมชาติชีวภาพมีเยอะ เพราะฉะนั้นจึงไม่ได้เป็นเรื่องยากเลย

ในการปลูกผักในคอนโดนั้นไม่ใช่จะปลูกได้ทุกชนิด โดยผักที่จงสฤษดิ์แนะนำในการปลูกจะแบ่งได้ 2 แนว แนวแรกจะเป็น ผักสลัด จำพวก กรีนโอ๊ค เรดโอ๊ค อาจต้องรอประมาณ 50 วัน ก็ได้ผลผลิต แต่อาจจะกินไม่ทัน เราจะต้องวางแผนการปลูกให้ดี ควรมีแผน รุ่น1 รุ่น2 รุ่น3 จะได้มีผักกินเรื่อยๆ

ผักอีกประเภทที่เป็นไปได้และเข้ากับสังคมไทยก็คือ พืชผักสวนครัว เช่น พริก โหระพา ผักจำพวกนี้ เวลาจะใช้ เราใช้เพียงนิดเดียว ถ้ามีติดระเบียงไว้ก็แสนสะดวกไม่ต้องไปหาซื้อ ที่สำคัญ คือ ผักในกลุ่มนี้จะมีแมลงน้อย ปลูกง่าย แถมปลูกแล้วต้องได้ใช้อย่างแน่นอนจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจ

สำหรับเทคนิคการปลูกผักออร์แกนิกที่แนะนำไปข้างต้น จะเห็นได้ว่าทำได้ง่าย และทำได้ด้วยตัวเอง เพียงเท่านี้ก็สามารถเปลี่ยนพื้นที่เล็กๆ ริมระเบียงให้เป็นสวนผักปลอดสารพิษไว้ทานได้แล้ว และยังเป็นมุมพักผ่อนที่ช่วยเติมความสดชื่นให้กับชีวิตอีกด้วย