ต้อนรับ 'วาเลนไทน์' ส่อง Relationship Services ธุรกิจ ‘รัก เลิก หย่า’

เมื่อปลายปี 2010 ประเทศญี่ปุ่นมีคดีฆาตกรรมแฟนสาวสุดอื้อฉาวเกิดขึ้น นอกจากความสลดใจที่ชาวญี่ปุ่นได้รับจากเหตุการณ์นี้แล้ว สิ่งที่น่าตกใจและสร้างความประหลาดใจมากไปกว่านั้นก็คือ ปมสาเหตุของการฆาตกรรม เกิดขึ้นจากผู้ร้ายของคดีดังกล่าว (ที่หลายคนคิดว่าเป็นแฟนหนุ่มของผู้ตาย) แต่จริงๆ แล้วกลับกลายเป็นคนที่ทำอาชีพ วะคะเระซาเซยะ (wakaresaseya) หรือที่เรียกว่า "มืออาชีพรับจ้างเลิก" (ที่ถูกจ้างวานจากสามีเธออีกที) หนึ่งในธุรกิจ Relationship services ที่สามารถพบได้ทั่วไปในประเทศญี่ปุ่น

จากคดีฆาตกรรมดังกล่าว ทำให้ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับวะคะเระซาเซยะถูกพูดถึงอย่างกว้างขวาง และนี่ไม่ได้เป็นเพียงอาชีพเดียวที่เกี่ยวกับความรักและความสัมพันธ์ของคนญี่ปุ่น

เพราะนอกจากบริษัทหาคู่ที่คนทั่วไปรู้จัก หรือการรับจ้างเลิกคิดว่าแปลกแล้ว ในญี่ปุ่นยังมีอาชีพเช่าแฟนสาว เช่าผู้ชายวัยกลางคน เช่าภรรยาและลูกสาว บริการขอโทษ บริการจัดงานแต่งกับตัวเองอีกด้วยเช่นกัน

Mai Nishiyama ผู้ผลิตรายการโทรทัศน์และวิทยุชื่อดังของญี่ปุ่น กล่าวว่า มีตลาดสำหรับทุกอย่างในญี่ปุ่น ไม่เว้นแม้แต่การให้บริการด้านความสัมพันธ์ที่มีขึ้นหลากหลายรูปแบบ

   

• เกิดอะไรขึ้นกับอัตราการเกิดที่น้อยลงของคนญี่ปุ่น

ทศวรรษที่ 21 หลายประเทศกำลังประสบกับสภาวะ  "สังคมผู้สูงอายุ"  และประเทศญี่ปุ่นก็เป็นประเทศแรกๆ ที่ตื่นตัวเรื่องนี้ กระทรวงสวัสดิการสังคมของญี่ปุ่น เปิดเผยว่า ทารกเกิดใหม่ของญี่ปุ่นในปี 2019 อยู่ที่ประมาณ 864,000 คน ลดลง 54,000 จากปีที่แล้ว ขณะที่จำนวนประชากรที่เสียชีวิตในปี 2019 อยู่ที่ 1,376,000 คน ทำให้เกิดส่วนต่างของทารกเกิดใหม่และผู้เสียชีวิตถึง 512,000 คน ซึ่งเป็นช่วงห่างที่กว้างที่สุด นับจากการเก็บสถิติมาตั้งเเต่ปี 1899

อัตราการเกิดที่ลดลงจนน่ากังวลเช่นนี้ สร้างเเรงกดดันด้านสวัสดิการมากขี้น เนื่องจากการใช้เงินสนับสนุนค่าใช้จ่ายของผู้สูงอายุจำนวนมากในประเทศ อาจส่งผลต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจได้

ที่ผ่านมาทางการญี่ปุ่นพยายามอย่างหนักที่จะเพิ่มอัตราการเจริญพันธุ์ (Fertility Rate) ให้เป็นไปตามที่ตั้งเป้าไว้ที่ 1.8 ภายในสิ้นปี 2025 โดยออกมาตรการสนับสนุนการเลี้ยงเด็กและการจ้างงานคนรุ่นใหม่ เพื่อจูงใจให้ประชาชนมีบุตรกันมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม อัตราการเจริญพันธุ์ที่เป็นค่าเฉลี่ยการให้กำเนิดบุตรต่อประชากรของผู้หญิงในญี่ปุ่น เมื่อปรับตามรายอายุและหมวดอายุของสตรีแล้ว ยังอยู่ที่ 1.42 ในปี 2018

ข้อมูลของกระทรวงยังระบุอีกว่า จำนวนคู่รักที่แต่งงานใหม่ในปี 2019 ลดลงกว่า 3,000 คู่ และต่ำกว่า 583,000 คู่ เป็นครั้งแรกนับตั้งแต่หลังสงครามโลก ขณะเดียวกันคู่แต่งงานที่มีการหย่าร้างในปี 2019 ก็เพิ่มขึ้นประมาณ 2,000 คู่ โดยอยู่ที่ 210,000 คู่

 

• ปัญหาของภาวะสังคม ลูกโซ่ลงผลต่อการแต่งงาน

ลอรา เดลส์ อาจารย์ด้านเอเชียศึกษาจากมหาวิทยาลัยเวสเทิร์นออสเตรเลีย เขียนบทความเกี่ยวกับประเทศญี่ปุ่นในประเด็นเรื่องเพศสภาพโดยชวนสำรวจเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างคู่รักญี่ปุ่นและการแต่งงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับทั้งสภาพทางเศรษฐกิจและแนวคิดทางวัฒนธรรม

เมื่อเวลาพูดถึงเรื่องเพศในญี่ปุ่นมักจะมีแต่การพูดถึงเรื่องที่สุดโต่งไปในทางใดทางหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นความสุดโต่งเชิงการแสดงออกทางเพศ หรือความสุดโต่งในเรื่องการไม่ยุ่งเกี่ยวกับเรื่องเพศเลย และยิ่งศึกษามากขึ้นก็ยิ่งเผยให้เห็นว่าชาวญี่ปุ่นในยุคนี้ต้องเผชิญกับความตึงเครียดในชีวิตประจำวันอย่างมาก ทั้งหมดนี้จึงส่งผลถึงทิศทางด้านการเมืองและเศรษฐกิจของญี่ปุ่นไปด้วย

เดลส์วิเคราะห์ถึงการแต่งงานที่ลดลงแสดงให้เห็นว่า การกำกับจากสถาบันทางสังคมเป็นสิ่งที่ส่งผลต่อเรื่องการบีบให้คนเข้าสู่แรงงานและระดับการเจริญพันธุ์ของประชากร เดลส์จึงเสนอให้มีการมองไปไกลกว่าเรื่องการแต่งงานและไม่อยากให้มองว่าระดับประชากรในปัจจุบันของญี่ปุ่นจะทำให้สังคมญี่ปุ่นเสื่อมสลาย ในทางตรงกันข้ามมันจะกลายเป็นการเปิดทางให้เกิดความสัมพันธ์ทางครอบครัวและชุมชนรูปแบบใหม่ที่ไปไกลกว่าครอบครัวเดี่ยวแบบเดิมๆ ขณะเดียวกันการไม่ได้แต่งงานหรือการหย่าร้างก็เปิดโอกาสให้มีการวางกรอบความคิดเกี่ยวกับเพศชายและเพศหญิงในศตวรรษที่ 21 กว้างขึ้นกว่าเดิม

เรื่องนี้ทำให้เดลส์มองว่า ความสัมพันธ์แบบที่ไม่มีการแต่งงาน ควรได้รับการสนับสนุนทางนโยบายที่ไปไกลกว่าเรื่องการเพิ่มอัตราการเกิด แต่มีการตั้งอยู่บนหลักการความหลากหลายทางเพศ ซึ่งควรมีความใกล้เคียงกับกฎหมายพื้นฐานเพื่อสังคมที่มีความเสมอภาคทางเพศของญี่ปุ่นเมื่อปี 2542

ในกฎหมายดังกล่าวมีการระบุว่าผู้หญิงและผู้ชายต้องได้รับโอกาสเท่าเทียมกันในการเข้าร่วมกิจกรรมใดๆ ก็ตามที่พวกเขาอาสาในสถานะที่เท่าเทียมกันทางสังคม 

   

• โมเดล "ไอเซกิยะ" จับคู่สไตล์ญี่ปุ่น

ในประเทศญี่ปุ่นมักจะมีบริษัทจับคู่จะอาสาเป็นตัวกลางในการจัดปาร์ตี้หรืออีเวนท์นัดเจอให้คนโสดมาเจอกัน หนุ่มสาวนั่งเรียงกันเป็นแถว หันหน้าเข้าหากัน ต่างคนต่างมีเวลาพูดแนะนำตัวเองแค่ 5-10 นาที หรือบางงาน อาจเป็นงานค็อกเทลปาร์ตี้ ให้หนุ่มสาวได้ยืนพูดคุยกันอย่างเป็นธรรมชาติ

แต่เมื่อปี 2014 โยโกยามะ อัตสึชิ ช่วยบิดาเขาบริหารร้านอาหารกึ่งบาร์ ภายใน 3 ปีครึ่ง เขาขยายสาขาไปกว่า 11 สาขา ในวัย 31 ปี โยโกยามะ เห็นโอกาสทางการตลาดในกลุ่มคนโสด และเขามองเห็นโอกาสทางธุรกิจที่ยังไม่มีบริษัทเจ้าไหนกระโดดเข้ามาเล่นอย่างเต็มตัวและเต็มรูปแบบ เขาจึงตัดสินใจศึกษาตลาดให้ชัดแล้วเริ่มปั้นร้าน “ไอเซกิยะ (相席屋) ” ขึ้นมา

"ไอเซกิ" แปลว่า นั่งโต๊ะเดียวกัน ใช้กรณีคนแปลกหน้ามาขอนั่งโต๊ะด้วยคอนเซ็ปท์ไอเซกิยะนั้น ง่ายมาก คือ นำพาหนุ่มสาวให้มาพบกัน และได้มีช่วงเวลาที่สนุกร่วมกัน

สาขาแรกของไอเซกิยะ ตั้งขึ้นในปีค.ศ. 2014 ปัจจุบันร้านเปิดมาได้เพียง 3 ปีกว่า แต่สามารถขยายไปไกลกว่า 100 สาขา และเพื่อให้เกิดบรรยากาศที่ดีระหว่างหนุ่มสาว ทางร้านวางระเบียบดังต่อไปนี้

1.  ห้ามมาคนเดียว แต่ต้องชวนเพื่อนมาเป็นคู่ และต้องเป็นเพศเดียวกัน เช่น ผู้หญิง ก็ชวนเพื่อนผู้หญิงไป ทำให้คนโสดไม่เขิน 

2.  ราคา ผู้ชายเสีย 1,500 เยนหรือประมาณ 500 บาท (ต่อ 30 นาที) เสาร์-อาทิตย์ ราคาเพิ่มเป็น 1,800 เยน หากนั่งเกิน 30 นาที ต้องเสียเพิ่มอีก 500 เยน สำหรับทุกๆ 10 นาที ส่วนผู้หญิงไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ ทานฟรี ดื่มฟรี

ส่วนขั้นตอนการจับคู่นั้น เมื่อลูกค้ามาที่ร้าน ทางร้านจะให้สุภาพสตรีเข้าไปนั่งรอที่โต๊ะ แล้วจึงค่อยพาหนุ่ม ๆ ไปแนะนำ หากสี่คนนี้พูดคุยกันสนุกสนาน ถูกคอกัน ก็อาจไปทานที่อื่นหรือไปร้องคาราโอเกะต่อ

แต่หากไม่คลิก ทางร้านจะมีแผ่นป้าย “ขอเปลี่ยนที่นั่ง” ลูกค้าก็สามารถทำทีเป็นลุกไปห้องน้ำ หรือไปกดเครื่องดื่ม แล้วแอบยื่นป้ายให้พนักงานก็ได้

  

• หากเหงา ก็มีบริการให้ "เช่าแฟน"

ใครที่ขี้เหงามากๆ แต่อยู่ในจุดที่ยังไม่พร้อมสำหรับพาร์ทเนอร์ชีวิต ธุรกิจในญี่ปุ่นก็มีบริการการเช่าบุคคลทั้ง ผู้หญิง ผู้ชายให้เดินควง ตามกฎและข้อกำหนดที่จำกัด ส่วนใหญ่แล้วจะเน้นไปที่การเดท ร้องคาราโอเกะ โดยจะสามารถทำได้เฉพาะตอนที่คุณยังจ่ายเงินค่าเช่าเท่านั้น

วิธีการเช่าแฟนก็ไม่ซับซ้อนขั้นแรกต้องเข้าไปลงทะเบียนบนเว็บไซต์ จากนั้นก็กรอกแบบฟอร์มรายละเอียดที่ต้องการ เช่น ชอบคนลักษณะแบบไหน อยากออกเดตแถวไหน และกิจกรรมที่จะทำนั้นมีอะไรบ้าง

ถ้าหากว่าทุกฝ่ายโอเค ก็จะได้รับอีเมลตอบรับ จากนั้นก็สามารถโทรคุยกันได้ แถมยังสามารถเรียกอีกฝ่ายด้วยชื่อจริงได้อีกด้วย (คนญี่ปุ่นจะเรียกใครด้วยชื่อจริง ก็ต่อเมื่อเป็นคนในครอบครัวเดียวกัน หรือคนสนิทเท่านั้น)

บริษัทเอเยนซีบริการเช่าแฟนแห่งหนึ่งเปิดเผยว่า ผู้ใช้บริการ 40% ของลูกค้าทั้งหมดเป็นแม่บ้าน โดยครึ่งหนึ่งของลูกค้าเก่านั้นกลับมาใช้บริการซ้ำ ส่วนลูกค้าอายุ 20-50 ปี ส่วนใหญ่ไม่ได้ต้องการแฟนจริงๆ แต่พวกเธออยากหาใครสักคนมาอยู่เป็นเพื่อนมากกว่า โดยพวกเธอจะไม่แตะเนื้อต้องตัวชายหนุ่มเหล่านี้เลย

  

• บริษัท "รับจ้างเลิก"

ปัจจัยหลักที่ส่งผลให้เกิดการหย่าร้างในญี่ปุ่นก็คือ "มือที่สาม" ด้วย Pain Point นี้ จึงนำไปสู่การเกิดธุรกิจ Relationship services ที่ชื่อว่า วะคะเระซาเซยะ หรือ wakaresaseya ทำหน้าที่ช่วยให้คู่รักที่ไม่รักกันแล้วได้เลิกรากันได้ตามที่ต้องการ ถึงแม้ว่าจะมีข่าวฉาว (ข่าวฆาตกรรมที่เกริ่นไปตอนต้น) เกิดขึ้นมาดังกล่าว แต่อาชีพนี้ยังคงได้รับความสนใจอยู่เสมอ โดยมีผลสำรวจชิ้นหนึ่งพบข้อมูลว่า ปัจจุบันมีโฆษณาให้บริการของบริษัทรับจ้างเลิกหลายแห่งเป็นธุรกิจที่ผูกอยู่กับบริษัทนักสืบเอกชน

นายโมชิซูกิ อดีตนักดนตรีที่หันเอาความสนใจส่วนตัวเรื่องสายลับมาทำเป็นอาชีพหลัก ยอมรับว่า "บริการวะคะเระซาเซยะมีค่าบริการค่อนข้างสูง" โดยอาจมีราคา 4 แสนเยน (ราว 1.21 แสนบาท) สำหรับกรณีที่ไม่ซับซ้อน เช่น มีข้อมูลมากเกี่ยวกับกิจกรรมของบุคคลเป้าหมาย แต่ราคาก็จะสูงขึ้นหากเป้าหมายเป็นคนสันโดษ

สายลับอาจถูกจ้างให้เก็บหลักฐานของคู่สมรสที่กระทำผิดฐานคบชู้ เพื่อให้อีกฝ่ายใช้ในการเรียกเงินปลอบขวัญได้ด้วย ดังนั้น สายลับวะคะเระซาเซยะจึงไม่ได้มีประโยชน์เฉพาะด้านอารมณ์ แต่ยังรวมถึงด้านการเงินด้วย

..แน่นอนว่ามีธุรกิจประเภทนี้ถูกถกเถียงเรื่องทางกฎหมายอยู่มากเช่นกัน

• แฟนไม่มี แต่งงานกับตัวเองก็ได้!

สำนักข่าวบีบีซีรายงานข่าวแปลกที่เกิดขึ้นในญี่ปุ่น คือการจัดงานแต่งกับตนเอง โดยบริษัทรับจัดงานวิวาห์สาวโสดนี้มีชื่อว่า Cerca Travel ในกรุงเกียวโต ได้เปิดแพ็คเกจเอาใจสาวๆ ที่ใฝ่ฝันอยากจะเข้าพิธีวิวาห์ ได้วิวาห์สมใจแบบไร้เจ้าบ่าว ซึ่งกระบวนการเหมือนขั้นตอนการแต่งงานทุกอย่าง ทั้งชุดพิธีการ  เรือนหอ หรือการถ่ายภาพเวดดิ้ง

ประธานบริษัทดังกล่าวได้อธิบายว่า  การจัดวิวาห์กับตัวเองแบบนี้เป็นการสานฝันให้กับผู้หญิงที่รักตัวเอง แต่อาจไม่มีโอกาสได้เป็นเจ้าสาว ซึ่งยิ่งนับวันผู้หญิงกลุ่มนี้ก็ยิ่งมีจำนวนมากขึ้น ส่วนเหตุผลเบื้องหลังการครองชีวิตโสดนั้นก็มีหลายอย่าง เช่น ไม่ประสบความสำเร็จเรื่องชีวิตคู่ มีความสุขกับการอยู่คนเดียว และเลิกรากับคนรักตอนแก่

บริษัทเปิดเผยว่าภายในปีเดียวหลังจากเปิดแพ็คเกจจัดงานแต่งกับตนเอง มีผู้รับบริการไปแล้วกว่า 30 คน และมีผู้ติดต่อเข้ามาอีกจำนวนมาก

ทางเลือกที่หลากหลายเกี่ยวกับความสัมพันธ์เกิดขึ้นมากมายในญี่ปุ่น และมีบริการต่างๆ เกิดขึ้นมารองรับความต้องการของคนในหลายรูปแบบ ทำให้รู้ว่าการแต่งงานหรือการมีแฟน อาจจะไม่ใช่ทางเลือกเดียวของชีวิตสมัยนี้ก็ได้

อ้างอิง  :   

tokyogirlsupdate.com  pop-japan.com  prachatai.com  womjapan.com