รัสเซีย ออกกฎฉลาก 'แชมเปญ' ใหม่...อึ้งกันไปถ้วนหน้า

ข่าวที่ทำให้วงการไวน์และแชมเปญสั่นสะเทือน ได้แก่   Champagne body criticises ‘scandalous’ Russia label law….!!”

Does Champagne Only Come from Champagne?  Yes, but Shampanskoye Only Comes from Russia, Putin Rules…..!!”

เป็นส่วนหนึ่งของตัวอย่างพาดหัวข่าวของสื่อต่าง ๆ โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับไวน์และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เมื่อช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา หลังจากรู้ข่าวเรื่องกฎหมายใหม่ของรัสเซียในการขาย แชมเปญ (Champagne)

    ไร่องุ่นในแคว้นแชมเปญ

กฎหมายดังกล่าวอนุญาตให้จำหน่ายแชมเปญในประเทศได้ เฉพาะแชมเปญหรือ ชามปาญสกี (Shampanskyoe) ในภาษารัสเซีย ที่ผลิตในประเทศรัสเซียเท่านั้น ส่วนแชมเปญจากฝรั่งเศส รวมทั้งไวน์ฟองซ่าที่ผลิตในประเทศอื่น ๆ แม้จะเลิศเลอเพียงใด ถ้าจะขายในรัสเซียต้องพิมพ์คำว่า Sparkling Wine ในฉลากหลังด้วย และบังคับว่าต้องเป็นอักษรซีรีลลิค (Cyrillic Letters) จากนั้นผู้ผลิตจะต้องส่งตัวอย่างฉลากไปให้ทางการรัสเซียตรวจสอบ ถ้าถูกต้องก็ส่งได้เลย

    เขตผลิตแชมเปญ ในฝรั่งเศส

อักษรซีรีลลิค (Cyrillic Letters) นั้นเป็นตัวอักษรที่ถูกดัดแปลงมาใช้อยู่ประมาณ 120 ภาษา หลัก ๆ คือรัสเซีย, เอเชียกลาง และยุโรปตะวันออก ที่เห็นชัดคือคล้ายภาษากรีซ พูดง่าย ๆ ต้องพิมพ์เป็นภาษารัสเซียนั่นเอง ซึ่งคำว่าแชมเปญในภาษารัสเซียคือ “шампа́нское” (แชมปอนสโกเอ)

Shampanskoye มีความเป็นมาอันยาวนานในรัสเซีย โดยไวเนอรีต่าง ๆ เริ่มผลิต สปาร์คกลิ้งไวน์ ของพวกเขาตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 เป็นต้นมา ขณะที่เป็นสหภาพโซเวียต คำว่า Sovetskoye Shampanskoye (Сове́тское шампа́нское) หรือ Soviet Champagne ในภาษาอังกฤษ จึงถูกตั้งขึ้นมาหมายถึง “สปาร์คกลิ้งไวน์เพื่อประชาชนชาวโซเวียตทั้งมวล” และใช้มาตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา

    ประธานาธิบดีรัสเซีย

“I thought it was a joke”   มิกาอิล โคดอร์คอฟสกี (Mikhail Khodorkovsky) นักวิจารณ์ไวน์ให้ความเห็น

 เซอร์กี มิรานอฟ (Sergei Mironov) เจ้าของร้านอาหารกล่าวอย่างตลกว่า...“Now it's necessary to ban Scots and Americans from using the word whisky”

     Sovetskoye Shampanskoye

กฎหมายดังกล่าวสร้างความโกลาหลให้กับผู้ผลิตแชมเปญในฝรั่งเศสพอสมควร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง แชมเปญ เฮาส์ (Champagne) ขนาดใหญ่ ที่มีตลาดใหญ่อยู่ในรัสเซีย ซึ่งมหาเศรษฐีรัสเซียนั้นได้ชื่อว่าซดแชมเปญกันราวกับอาบ ขณะที่ผู้ผลิตแชมเปญรายเล็ก ๆ หรือบูติก อาจจะไม่ได้รับผลกระทบนัก

      Champagne Cave

รัสเซียนั้นเป็นตลาดใหญ่อันดับ 13 ของแชมเปญ จากสถิติในปี 2020 มีการ ส่งออกแชมเปญไปยังรัสเซียจำนวน 160,000 ลัง คิดเป็น 1.4% ของแชมเปญที่ผลิตได้ในแคว้นแชมเปญ

 

     Bollinger

"I'm just appalled" ฟาบริซ โฮรสเซต์ (Fabrice Rosset) CEO ของ แชมเปญ ดูตซ์ (Champagne Deutz) กล่าวหลังจากได้ยินข่าวนี้

"As a rule, we follow and respect the recommendations of the Champagne Bureau (CIVC); for the moment, the matter is being analyzed,"

กีย์ เดอ ฮรีวัวร์ (Guy de Rivoire) ผอ.ฝ่ายขายของ โบลลิงแฌร์ (Champagne Bollinger) ให้ความเห็น พร้อมกับบอกว่าโชคดีที่โบลลิงแฌร์ส่งแชมเปญไปรัสเซียก่อนหน้ากฎหมายฉบับนี้จะถูกประกาศ 1 ล็อตแล้ว ที่เหลือต้องรอคุยกับทั้งฝ่ายรัสเซียและฝรั่งเศส

   Deutz

"This decision does not provide Russian consumers with clear and transparent information on the origin and characteristics of wines. As most of them cannot read the Latin alphabet, they [might] buy a product that has nothing to do with real Champagne."

แกลเล เออกอฮรอฟฟ์ (Gaëlle Egoroff) ผู้จัดการของ Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne (CIVC) ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมดูแลเรื่องการค้าแชมเปญ ให้ความเห็น

    Dom Perignon

ขณะที่ Comité Champagne หรือคณะกรรมการแชมเปญของฝรั่งเศสบอกว่า เป็นเรื่องที่น่าละอายมากที่กฎหมายใหม่ของรัสเซีย ไม่ยอมให้ใช้ “Shampanskoye’ และถือเป็นการกีดกันอย่างหนึ่ง โดยแมกซีม ตูบาร์ (Maxime Toubart) และ ฌอง มาฮรี บาฮริลแยร์ (Jean-Marie Barillère) ประธานร่วมของ Comité Champagne ให้ความเห็นว่า ”Depriving Champagne makers of the right to use the Champagne name (in Cyrillic characters) is scandalous”  พร้อมกับบอกว่า ขณะนี้การขนส่งแชมเปญไปรัสเซียถูกระงับไว้ชั่วคราว

    Krug

      Veuve Clicquot

อย่างไรก็ตามว่ากันว่าการที่ Moët Hennessy ชะลอการส่งแชมเปญไปรัสเซียชั่วคราว เพราะต้องการเปลี่ยนฉลากให้เป็นไปตามกฎหมายใหม่ เนื่องจากมีแชมเปญในเครือหลายแบรนด์ และขายดีในรัสเซีย เช่น โมเวต์ เอต์ ชองดง (Moët & Chandon) เวิฟ คลีโกต์ (Veuve Clicquot) ดอม เปฮริญยอง (Dom Pérignon) และ ครุก (Krug) เป็นต้น

    Moet & Chandon

ฟรองค์ ฮรีสแตร (Franck Riester) รัฐมนตรีการค้าต่างประเทศของฝรั่งเศส ให้ความเห็นว่าเรื่องนี้น่าจะคุยกันได้ และเชื่อว่าทางรัสเซียยังคงสนับสนุนสินค้าของฝรั่งเศสเหมือนเดิม อย่างน้อยรัฐบาลฝรั่งเศสก็มีนโยบายที่เรียกว่า “Economic Diplomacy”

      แผนที่แคว้นแชมเปญ

ในหลาย ๆ พื้นที่ของโลก รวมทั้งสหภาพยุโรป (EU) และสหราชอาณาจักร (UK)  นั้น Champagne ถูกปกป้องคุ้มครองโดยสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indication) หรือ จีไอ (GI) และมี 120 ประเทศยอมรับเรื่องนี้ แต่ในรัสเซียและสหรัฐ ผู้ผลิตไวน์เก่าแก่ก็ยังเรียกสปาร์คกลิ้งไวน์ของพวกเขาว่าแชมเปญ

      Shampanskoye

จริง ๆ แล้วชื่อ “แชมเปญ” (Champagne) ถูกคุ้มครองโดย สนธิสัญญากรุงมาดริด 1891 (Treaty of Madrid 1891) เกี่ยวกับการผลิตสปาร์คกลิ้งไวน์ในเขตผลิตที่กำหนด (Appellation d'Origine Contrôlée = AOC) กฎหมายนี้ได้รับการยืนยันอีกครั้งสนธิสัญญากรุงแวร์ซายส์ (Treaty of Versailles) หลังสงครามโลกครั้งที่ 1

สนธิสัญญาดังกล่าวระบุว่าคำว่า “แชมเปญ” (Champagne) ต้องผลิตใน แคว้นแชมเปญ (Champagne Region) ของประเทศฝรั่งเศสเท่านั้น จึงจะใช้คำว่า Champagne ระบุในฉลากได้ นอกนั้นแม้จะผลิตได้เลิศเลอเพียงใดก็ไม่สามารถใช้ได้

 

      เส้นทางสู่แชมเปญ

ด้วยสาเหตุดังกล่าวจึงต้องใช้คำอื่นแทน ส่วนใหญ่มักจะเป็น 3 คำนี้คือ Méthode Champenoise, Champagne Method และ Méthode Traditionnelle ทุกคำล้วนมีความหมายเดียวกันคือ “ผลิตด้วยกรรมวิธี หรือกระบวนการเดียวกับแชมเปญ” เป็นต้น

ในยุคที่หลายประเทศกำลังมีปัญหาด้านเศรษฐกิจ กำการปรับเปลี่ยนฉลากเพียงเล็กน้อย ไม่ใช่ฉลากหลัก เมื่อเทียบกับจำนวนนำเข้าแชมเปญปีละเกือบ 2 แสนลัง อย่างไรเสียฝรั่งเศสก็ต้องยอม !!