‘ผักเชียงดา’ กับฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด เสริมเกราะป้องกันโควิด

เข้าครัวทำ “เชียงดาไข่ขยี้” เปิดผลการวิจัย “ผักเชียงดา” มหัศจรรย์ผักพื้นบ้านภาคเหนือกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

นาทีนี้การกินอาหารเพื่อเสริมสร้าง ภูมิคุ้มกัน ให้ร่างกายยังคงเป็นสิ่งที่ควรทำบ่อยๆ เมื่อมีโอกาส ไม่ว่าจะฉีดวัคซีนโควิด-19 แล้วกี่เข็ม หรือยังไม่ได้ฉีด เพื่อที่หากโชคร้ายติดเชื้อโควิดขึ้นมาจริงๆ อาการจะได้ไม่รุนแรง

แหล่งที่มีสารอาหารช่วยเพิ่มประสิทธิภาพภูมิคุ้มกันที่หารับประทานได้ง่ายที่สุดคือ ผัก “เมนูสู้โควิด”วันนี้ พามาทำความรู้จัก ผักเชียงดา ผักพื้นบ้านพบมากทางภาคเหนือของไทย มีสรรพคุณน่าสนใจมาก

‘ผักเชียงดา’ กับฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด เสริมเกราะป้องกันโควิด

กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก จัดหมวดหมู่ให้ ผักเชียงดา อยู่ในกลุ่มผักที่มี วิตามินซี และ สารอนุมูลอิสระสูง สามารถช่วยกระตุ้นเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ต้านการติดเชื้อไวรัส เป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยให้เราลดความเสี่ยงและเป็นเกราะป้องกันตนเองจากไวรัสโควิด-19

ผักเชียงดา มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Gymnema inodorum (Lour.) Decne. มีลักษณะเป็นไม้เถาเลื้อย ลำต้นเมื่อยังอ่อนมีเขียวเข้ม ใบเดี่ยว ออกคู่ตรงกันข้าม ใบรูปหอกกว้าง ปลายใบเรียวแหลม โคนใบโค้งสอบแคบโค้งมน หรือเว้าเล็กน้อย ขอบใบเรียบ ผิวใบเกลี้ยงเป็นมัน

‘ผักเชียงดา’ กับฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด เสริมเกราะป้องกันโควิด

เว็บไซต์คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ระบุสรรพคุณอันน่าทึ่งของผักเชียงดาว่า มีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด ช่วยป้องกันและควบคุมโรคเบาหวาน โรคที่เสี่ยงต่อการเสียชีวิตหากติดเชื้อโควิด

ประเทศญี่ปุ่นมีความสนใจผักเชียงดาของไทยมาก มีการจดสิทธิบัตรผลิตภัณฑ์ลดน้ำตาลในเลือดและลดไขมันจากผักเชียงดา ทั้งรูปของเครื่องดื่มและผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร

นอกจากคำว่า gymnema มีรากศัพท์มาจากคำว่า “gurmar” ในภาษาฮินดู ซึ่งหมายถึง “ผู้ฆ่าน้ำตาล” ในผักเชียงดาพบสารสำคัญในกลุ่มไตรเทอร์ปีนซาโปนินที่ชื่อ gymnemic acid ซึ่งมีฤทธิ์ยับยั้งการขนส่งน้ำตาล ชะลอการดูดซึมน้ำตาลบริเวณลำไส้เล็กอีกด้วย

ชาวเหนือนำยอดอ่อนผักเชียงดามาประกอบเป็นอาหารได้หลายอย่าง เช่น ลวกจิ้มน้ำพริก ใส่แกงปลาแห้ง แกงแค ผัดน้ำมันหอย แต่สำหรับ เมนูสู้โควิด วันนี้เราจะนำผักเชียงดามาปรุงร่วมกับไข่ไก่ตามสูตรที่สร้างสรรค์โดยนักกำหนดอาหารวิชาชีพ แววตา เอกชาวนา เจ้าของ blog 'กินดี by แวว' และที่ปรึกษา ‘โครงการกินผักผลไม้ดี 400 กรัม’ ของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

‘ผักเชียงดา’ กับฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด เสริมเกราะป้องกันโควิด

เมนูนี้ชื่อ ผักเชียงดาไข่ขยี้ สิ่งที่ต้องเตรียมคือ ไข่ไก่ 1 ฟอง (เท่ากับมีไข่แดงแล้ว 1 ฟอง) เพิ่มโปรตีนด้วยการใช้ ไข่ขาว อีก 4 ฟอง ซื้อไข่ขาวกล่องได้ตามซูเปอร์มาร์เก็ต และ ผักเชียงดา 2 กำ

วิธีทำง่ายมาก เหมือนผัดผักใส่ไข่ ผัดผักเชียงดากับน้ำมันเล็กน้อย ใส่น้ำปลานิดหน่อยเพื่อให้ผักยังคงสีเขียว พอผักเริ่มสลบ ใส่ไข่แดงและไข่ขาวที่เตรียมไว้ลงขยี้กับผักในกระทะ ปรุงรสด้วยซอสปรุงรสและน้ำปลาพอประมาณ

คุณแววตาเขียนถึงคุณค่าทางโภชนาการและสรรพคุณทางยาของ ผักเชียงดา ไว้ดังนี้

กินผักเชียงดา ลดความเสี่ยงโรคโควิด
เพิ่มภูมิคุ้มกัน ป้องกันระดับน้ำตาลสูง
มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระสูงมาก
มีส่วนช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด
มีวิตามินซีและวิตามินอีสูง
เป็นแหล่งคาโรทีนอยด์และสารฟีนอลิค

‘ผักเชียงดา’ กับฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด เสริมเกราะป้องกันโควิด

เว็บไซต์คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล มีรายงานการศึกษาทางคลินิกใน อาสาสมัครปกติ เกี่ยวกับการดื่ม ชาเชียงดา (ใบเชียงดาอบแห้ง 1.5 กรัม ชงกับน้ำร้อน 150 มิลลิลิตร) พบว่า

เมื่อดื่มทันที หรือที่เวลา 15 นาทีหลังการทดสอบน้ำตาล มีผลลดระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างมีนัยสำคัญ และฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดให้ผลแปรผันตรงกับขนาดที่ได้รับ
การดื่มชาเชียงดา วันละ 1 แก้ว หลังอาหารทันที ต่อเนื่อง 28 วัน สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสูงสุด (peak plasma glucose concentration) ได้ดีกว่ากลุ่มที่ไม่ได้ดื่ม

อย่างไรก็ตาม เมื่อทำการศึกษาใน ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โดยให้ดื่มชาที่เตรียมจากใบเชียงดาแห้ง 1.2 กรัม ชงในน้ำร้อน 150 มิลลิลิตร วันละ 3 ครั้ง หลังมื้ออาหาร 15 นาที ติดต่อกัน 8 สัปดาห์ ควบคู่ไปกับการรับประทานยาตามแพทย์สั่ง กลับไม่พบฤทธิ์รักษาเบาหวาน ของชาเชียงดา

จะเห็นได้ว่า การศึกษาฤทธิ์ลดระดับน้ำตาลในเลือดของผักเชียงดายังมีไม่มากนัก โดยเฉพาะการศึกษาในผู้ป่วยที่เป็นเบาหวาน แต่ผักเชียงดามีแนวโน้มที่ดีที่จะใช้เป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมระดับน้ำตาลขั้นต้น

สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานที่กินยาแผนปัจจุบันและต้องการกินผักเชียงดา ควรใช้ความระมัดระวัง เนื่องจากอาจเสริมฤทธิ์กับยา จนทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเกินไปก็ได้

‘ผักเชียงดา’ กับฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด เสริมเกราะป้องกันโควิด

ขณะที่ ดิสไทย เว็บไซต์รวบรวมข้อมูลงานวิจัย มีรายงานการศึกษาความเป็นพิษของผักเชียงดา ระบุว่า นักวิทยาศาสตร์ 'ไม่พบ' ความเป็นพิษแต่อย่างใด จากการให้กลุ่มตัวอย่างดื่มชาเชียงดาทุกวัน เป็นระยะเวลา28 วัน แล้ววัดระดับกลูโคสในพลาสมา (Fasting plasma glucose) พบว่า ไม่มีการลดลงของระดับกลูโคสในพลาสมาในร่างกาย และไม่พบการเปลี่ยนแปลงของการทำงานของตับ แสดงให้เห็นว่าการดื่มชาชงจากผักเชียงดาไม่มีพิษต่อตับ

ภาษาเหนือ “ผักเชียงดา” เรียกกันหลายชื่อ อาทิ ผักเซี่ยงดา เซ่งดา เจียงดา ผักกูด ผักม้วนไก่ ผักเซ็ง เผื่อใครจองที่พักไปเที่ยวภาคเหนือปลายปีนี้ ได้ยินชื่ออาหารแล้วจะได้ไม่งง ส่วนภาคกลางเรียกกันว่า “ผักจินดา” ก็มีให้ได้ยิน

ขอบคุณข้อมูลและภาพ

* * * * * * *

เมนูสู้โควิดที่คุณอาจสนใจ