รู้จัก "ธนบัตรพอลิเมอร์" แบงก์ใหม่ ราคา 20 บาท เปลี่ยนแล้วดียังไง เปิดข้อควรระวังการใช้งาน

ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) เตรียมนำออกใช้ธนบัตรชนิดราคา 20 บาท แบบใหม่ เรียกว่า "ธนบัตรพอลิเมอร์" ซึ่งเปลี่ยนจากการเป็นธนบัตรกระดาษ มาใช้วัสดุ "พอลิเมอร์" พลาสติกแบบพิเศษ ไม่ดูดซับความชื้นและสิ่งสกปรก มีความทนทานในการใช้งานมากกว่า "ธนบัตรกระดาษ"

ช่วยลดปริมาณการผลิตธนบัตรใหม่เพื่อทดแทนธนบัตรที่ชำรุด ลดการใช้ทรัพยากร และลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะธนบัตรชนิดราคา 20 บาท ที่ถูกใช้จ่ายมากที่สุด มีการหมุนเวียนเปลี่ยนมือบ่อย ทำให้สภาพเก่ากว่าธนบัตรชนิดราคาอื่น

 

•  ประเทศไหนใช้ "ธนบัตรพอลิเมอร์" บ้าง ? 

ธนบัตรพอลิเมอร์ ใช้วัสดุพลาสติกสังเคราะห์ประเภท biaxially oriented polypropylene (BOPP) โดยในกระบวนการผลิตวัสดุพอลิเมอร์จะใช้แรงดึงฟิล์มพลาสติกในสองทิศทาง ทำให้ได้วัสดุที่ทนทานและโปร่งแสง

"ประเทศออสเตรเลีย" เป็นประเทศแรกที่ผลิตและออกใช้ธนบัตรพอลิเมอร์อย่างต่อเนื่อง โดยออกใช้ธนบัตรพอลิเมอร์ 10 ดอลลาร์ เป็นชนิดราคาแรก เมื่อปี ค.ศ.1988 โดยมีเป้าหมายเพื่อต่อต้านการปลอมแปลงธนบัตร 

ภาพตัวอย่างธนาคารพอลิเมอร์รุ่นแรกของโลก (ที่มา: ธนาคารแห่งประเทศไทย)

 

จากนั้น ธนบัตรพอลิเมอร์ได้รับความนิยมมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะช่วงทศวรรษ ค.ศ.1990-1999 หลายประเทศได้ออกใช้ธนบัตรพอลิเมอร์ ส่วนใหญ่ออกใช้เป็นธนบัตรที่ระลึก หรือออกใช้เฉพาะในบางชนิดราคา อาทิ มาเลเซีย โรมาเนีย บรูไน ต่อมาในช่วงทศวรรษ ค.ศ.2000-2009 หลายประเทศได้ออกใช้ธนบัตรพอลิเมอร์เป็นธนบัตรหมุนเวียน เช่น มาเลเซีย ฮ่องกง สิงคโปร์ อิสราเอล และเม็กซิโก

ล่าสุดในช่วงปี ค.ศ. 2010 - ปัจจุบัน ธนบัตรพอลิเมอร์เป็นที่นิยมใช้อย่างแพร่หลายมากขึ้น เช่น ในประเทศ แคนาดา ชิลี ซาอุดิอาระเบีย สกอตแลนด์ และอังกฤษ

จากที่กล่าวไปในข้างต้น นอกจากความทนทานแล้ว ยังมีคุณสมบัติการต่อต้านการปลอมแปลงทันสมัยด้วย

ตัวอย่างธนบัตรพอลิเมอร์ ชนิดราคา 20 บาท (ที่มา: ธนาคารแห่งประเทศไทย)

 

ก่อนที่ธนบัตรพอลิเมอร์ราคา 20 บาทจะเริ่มใช้ในไทยอย่างเป็นทางการ "กรุงเทพธุรกิจออนไลน์" ชวนไปดูวิธีการสังเกตลักษณะ "แบงก์ 20 แบบพอลิเมอร์" ของแท้ ด้วยตัวเองง่ายๆ ผ่าน 3 ขั้นตอน ป้องกันตัวเองจากผู้ไม่ประสงค์ดี ดังนี้

​ธนาคารแห่งประเทศไทย ระบุว่า ใช้เทคโนโลยีต่อต้านการปลอมแปลงธนบัตรที่ทันสมัย และมีมาตรฐานขั้นสูง เพื่อให้ยากต่อการปลอมแปลง ซึ่งประชาชนสามารถตรวจสอบได้ด้วยวิธีการ “สัมผัส ยกส่อง และพลิกเอียง” 

 

• สัมผัส

- วัสดุพอลิเมอร์ เป็นพลาสติกชนิดพิเศษ มีการเคลือบผิว และมีความเหนียวแกร่ง

- ​ภาพพระตราประจำพระองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว คำว่า รัฐบาลไทย ตัวอักษรแจ้งชนิดราคา พิมพ์ด้วยเส้นนูนสีเขียวเข้ม จะรู้สึกสะดุดเมื่อสัมผัสด้วยปลายนิ้วมือ

- ตัวเลขแจ้งชนิดราคา พิมพ์ด้วยเส้นนูนสีเขียวเข้ม จะรู้สึกสะดุดเมื่อสัมผัสด้วยปลายนิ้วมือ

- ​สัญลักษณ์แจ้งชนิดราคารูปดอกไม้ ๒ ดอก พิมพ์ด้วยเส้นนูนสีเขียวเข้มสำหรับผู้บกพร่องทางสายตาใช้สัมผัส แทนตัวเลข “๒” ในอักษรเบรลล์ ซึ่งกำหนดให้เป็นสัญลักษณ์สำหรับธนบัตรชนิดราคา ๒๐ บาท 

• ยกส่อง

ดูรายละเอียดของธนบัตรพอลิเมอร์เมื่อยกส่อง จากธนาคารแห่งประเทศไทย คลิกที่นี่

• พลิกเอียง 

​ตัวเลขแฝง “20” ซ่อนในลายประดิษฐ์สีเขียวเข้มซึ่งอยู่บริเวณตอนกลางด้านล่างของธนบัตร มองเห็นได้เมื่อเอียงธนบัตรเข้าหาแสงสว่าง โดยมองผ่านจากมุมล่างซ้ายของลายประดิษฐ์เข้าหามุมบนขวาของธนบัตร

•  วิธีใช้ "ธนบัตรพอลิเมอร์" ที่ถูกต้อง 

ธนาคารกลางมาเลเซีย หนึ่งในประเทศที่ใช้ธนบัตรพอลิเมอร์เป็นธนบัตรหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ ได้เสนอแนะการใช้งานธนบัตรพอลิเมอร์อย่างถูกวิธีคือ ไม่ควรพับกรีด ขยำ หรือใช้ลวดเย็บธนบัตรพอลิเมอร์ เพื่อให้มีอายุการใช้งานที่ยาวนานเต็มประสิทธิภาพ

--------------------------------------------------------

อ้างอิง: ธนาคารแห่งประเทศไทย, กรุงเทพธุรกิจ

พิสูจน์อักษร โดย....สุรีย์  ศิลาวงษ์