คัดมาแล้ว ‘คำแห่งปี’ 2023 ฉบับ ‘กรุงเทพธุรกิจ’ รวมเด็ดทุกประเด็น

ปี 2023 ชาวโซเชียลไทยก็ยังคงประดิษฐ์ “คำศัพท์”​ และวลีฮิตขึ้นมาอย่างไม่หยุดหย่อน จนถูกนำไปใช้กันอย่างแพร่หลายในโลกโซเชียลมากมาย ซึ่งก็มีทั้งคำที่สร้างสรรค์ขึ้นใหม่ และเอาคำที่มีอยู่เดิมกลับมาใช้ใหม่ แต่ให้ความหมายที่แตกต่างออกไป สมกับเป็นชนชาติที่มีความรุ่มรวยวัฒนธรรมทางภาษา

“กรุงเทพธุรกิจ” รวบรวมคำศัพท์แห่งปีที่ใช้กันในวงกว้าง ที่แสดงให้เห็นว่าในปี 2023 คนไทยเจอสถานการณ์ ผ่านเรื่องราวอะไรกันมาบ้าง รวมถึงความหมายและวิธีการใช้งาน เพื่อนำไปใช้ต่อได้อย่างถูกต้อง ไม่ตกเทรนด์ โดยเรียงลำดับตามตัวอักษร ประกอบไปด้วย

 

• กี่โมง

ปรกติแล้ว คำว่า “กี่โมง” จะถูกใช้เพื่อถามเวลา (when) แต่ในตอนนี้ชาวโซเชียลได้เพิ่มอารมณ์ (รำคาญ) เวลาใช้คำนี้เข้าไปด้วย โดยใช้ถามว่าด้วยความอยากรู้ว่า จะทำสิ่งนั้นตอนไหน เมื่อไหร่จะทำ มักใช้กับเรื่องที่ไม่มีวันเกิดขึ้นจริง หรือรอมานานแล้วแต่ก็ยังไม่เป็นจริงเสียที เช่น บอลไทยจะไปบอลโลกกี่โมง จะเลิกเป็นติ่งกี่โมง เป็นต้น

 

• คนไทยคนแรก 

หากตีความหมายตามตรงของ “คนไทยคนแรก” จะถูกนำมาใช้ในกรณีที่คนไทยไปสร้างชื่อเสียงเป็นคนแรกของประเทศ แต่ในปัจจุบันชาวเน็ตได้นำคำนี้มาใช้ในความหมายด้านลบ ไว้แซะคนที่คิดว่าเรื่องราวหรือสถานการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องพิเศษจนต้องชื่นชม หรือมั่นใจในตนเองว่าเป็น “คนแรก” ที่ได้ทำในสิ่งนั้น แต่ความเป็นจริงแล้วสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นเป็นเรื่องปรกติที่ใคร ๆ ก็ทำกัน ไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่อะไร (เผลอ ๆ เขาทำมาก่อนด้วยซ้ำ)

อย่างไรก็ตาม คำนี้ยังถูกใช้ตามความหมายโดยตรงได้อยู่ เพราะฉะนั้นจำเป็นต้องดูบริบทประกอบว่าผู้ใช้ต้องการสื่อสารในความหมายใด

• เงินดิจิทัล 

“เงินดิจิทัล” หมายถึงสกุลเงินที่ใช้บนอินเทอร์เน็ต ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แต่เหตุที่กลายเป็นคำฮิตที่เห็นได้บ่อยหน้าสื่อปีนี้ เนื่องจากเป็นนโยบายหลักของพรรคเพื่อไทย ที่จะมอบ “ดิจิทัลวอลเล็ต” จำนวน 10,000 บาทให้แก่คนไทยที่มีอายุ 16 ปีทุกคน แต่ดูเหมือนว่าตอนนี้จะมีเงื่อนไขที่เปลี่ยนไป ซึ่งมีทั้งคนที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วยกับการแจกเงิน อีกทั้งยังไม่แน่ใจว่านโยบายนี้จะทำสำเร็จหรือไม่ เพราะยังต้องผ่านสภาอีกหลายขั้นตอน จนหลายคนเริ่มตั้งคำถามว่า จะได้เงินดิจิทัลกี่โมง?

 

• จีนเทา 

“จีนเทา” หรือ “ทุนจีนสีเทา” คือ คนจีนที่ทำธุรกิจสีเทา เช่น แก๊งคอลเซ็นเตอร์ ทำวีซ่าผิดกฎหมาย ลักพาตัว ขายยาเสพติด ค้ามนุษย์ รวมไปถึงธุรกิจเกี่ยวข้องกับ “ทัวร์ศูนย์เหรียญ” (ที่พัก ร้านอาหาร ร้านของฝาก) ที่เป็นการกินรวบรายได้ไว้กับพวกคนจีนด้วยกันเอง 

กลุ่มจีนเทามักจะเข้ามาอยู่ในเมืองไทยในคราบนักท่องเที่ยว ก่อนจะแปลงร่างเป็นนักศึกษาหรืออาสาสมัครเพื่อจะอยู่ในไทยและทำธุรกิจในไทยได้นานขึ้น นอกจากนี้บางคนยังแต่งงานกับคนไทย เพื่อให้คนไทยเป็นนอมินีในการทำธุรกิจอีกด้วย ทั้งนี้ตำรวจและรัฐบาลไทยได้พยายามดำเนินการปราบปราบกลุ่มจีนเทาอย่างจริงจัง

 

• ฉ่ำ 

“ฉ่ำ” ตามความหมายในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ระบุไว้ว่า คำวิเศษณ์ที่มีความหมายว่า ชุ่มชื่น, ชุ่มน้ำในตัว แต่ด้วยความสร้างสรรค์ของคนไทยได้นำคำนี้มาใช้ในอีกความหมายว่า มาก, เยอะ, สุด ๆ  โดยใช้ขยายความของคำนามหรือกริยา เช่น วีนฉ่ำ แพงฉ่ำ เป็นต้น  

ฉ่ำเป็นอีกหนึ่งคำที่ควรค่าแก่ตำแหน่ง คำแห่งปี 2023 โดยข้อมูลจากบริษัท ไวซ์ไซท์ (ประเทศไทย) จำกัด ระบุว่า  “ฉ่ำ” เป็นคำที่มีจำนวนการพูดถึงและจำนวนเอ็นเกจเมนต์สูงที่สุด ถึงกว่า 68 ล้านครั้ง  

• ชาไทย 

หากพูดถึงเครื่องดื่มยอดฮิตที่เป็นเอกลักษณ์ของคนไทย คงจะหนีไม่ถึง “ชาไทย” ชาเย็นสีส้มสดใส เข้มข้น หวานมัน ดื่มแล้วสดชื่น เป็นที่ติดอกติดใจคนทั่วโลก โดยในปีที่ผ่านมาเครื่องดื่มนี้ก็ถูกพูดถึงตลอดทั้งปี ตั้งแต่ดราม่าเรื่อง “ลิขสิทธิ์ปังชา” ไล่มาจนถึง สีของชาไทยในไทยกับที่วางขายในต่างประเทศไม่เหมือนกัน เป็นเพราะในหลายประเทศ โดยเฉพาะในยุโรปห้ามนำเข้าสินค้าที่มีส่วนผสมของ “Sunset Yellow FCF” หรือสีสังเคราะห์ให้สีเหลืองถึงสีส้ม ซึ่งเป็นส่วนผสมในชาไทย

รวมไปถึงประเด็นคลาสสิกที่เป็นที่ถกเถียงและวนเวียนมาทุกปีว่าเครื่องดื่มชนิดนี้ เรียกว่าอะไรกันแน่ ระหว่าง “ชาไทยเย็น” “ชาเย็น” “ชาส้ม” หรือ “ชานมเย็น” แต่ไม่ว่าจะเรียกอะไร ใครที่เคยได้ดื่มเมนูนี้ก็ต้องติดใจไปทุกราย

 

• ชายแทร่ 

ในปี 2022 คำว่า “ชายแท้” ถูกนำมาใช้ในความหมายเชิงลบ หมายถึงบุคคลที่มีบุคลิก ลักษณะนิสัย และทัศนคติที่ได้รับอิทธิพลจากแนวคิดปิตาธิปไตย เป็นคนเหยียดเพศ ใช้ความรุนแรงทั้งคำพูดและการกระทำต่อผู้อื่น และมองว่าตัวเองสำคัญที่สุด ยิ่งใหญ่ที่สุด ซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อบุคคลรอบข้าง แต่ดูเหมือนว่าคำนี้ยังใช้ตำหนิ (ด่า) คนที่มีลักษณะนี้ได้ไม่ถึงใจ

ดังนั้นในปี 2023 ชาวเน็ตได้ประดิษฐ์คำใหม่ขึ้นมาใช้แทน นั่นก็คือ “ชายแทร่” ซึ่งเป็นการวิบัติเพื่อเสียงให้ได้อรรถรส ใส่เสียง ร เข้ามาและเปลี่ยนเสียงวรรณยุกต์เพื่อให้ได้อารมณ์ยิ่งขึ้น 

 

• ช็อกมินต์ 

เครื่องดื่มที่มาแรงในช่วงการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านคงจะหนีไม่พ้น “มินต์ช็อกโกแลต” หรือที่คนไทยเรียกย่อ ๆ ว่า “มินต์ช็อก” หรือบางทีก็สลับเป็น “ช็อกมินต์” เมนูโปรดของ “อุ๊งอิ๊ง - แพทองธาร ชินวัตร” หัวหน้าพรรคเพื่อไทย จนกลายเป็นเครื่องดื่มประจำตัว ปลุกกระแส “มินต์ช็อกฟีเวอร์” ชาวโซเชียลหลายคนแห่ตามไปลองลิ้มรสของเครื่องดื่มนี้ 

ขณะเดียวกัน มินต์ช็อกกลายเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของพรรคเพื่อไทย และใช้รับรองนักการเมืองจากพรรคต่าง ๆ ที่เข้าหารือการจัดตั้งรัฐบาล จนถูกเรียกว่าเป็น “ซอฟต์พาวเวอร์” ไปแบบงง ๆ 

 

• ช็อตฟีล 

อีกหนึ่งคำที่มาแรงในปีนี้ คือ “ช็อตฟีล” ซึ่งเป็นการรวมคำระหว่างคำว่า “ช็อต” จากไฟช็อต และ คำว่า “ฟีล” (feel) ที่แปลว่าความรู้สึก จนกลายเป็นคำนี้ ถึงแม้ว่าจะเป็นคำศัพท์ภาษาอังกฤษทั้งสองคำ แต่ความจริงแล้ว คำนี้เกิดจากการรังสรรค์ของชาวเน็ตไทยใช้เมื่อโดนคอมเมนต์เบรกอารมณ์ หรือหักหน้าจนหน้าชา เสมือนโดนไฟฟ้าช็อต ซึ่งภายหลังก็พัฒนาไปเป็น ไฟฟ้าแสนโวลต์ โรงงานไฟฟ้า โรงงานนิวเคลียร์ ในกรณีที่คอมเมนต์นั้นรุนแรงเกินคำว่าช็อตฟีล  

 

• ซอฟต์พาวเวอร์ 

“ซอฟต์พาวเวอร์” เป็นหนึ่งคำที่มีการถกเถียงหาความหมายมากที่สุดในปี 2023 ว่าตกลงแล้วมันคืออะไรกันแน่ ทำไมทุกอย่างถึงกลายเป็นซอฟต์พาวเวอร์ได้ ตั้งแต่กางเกงช้าง หมูกระทะ ช็อกมินต์ ละครไทย หนังไทย เทศกาลต่าง ๆ ฯลฯ ซึ่งรัฐบาลต่างให้ความสำคัญกับประเด็นนี้ จนกลายเป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญของภาครัฐภายใต้ชื่อ “ยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ” เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวและสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้แก่ประเทศ

ปัจจุบันมีนักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญหลายคนออกมาให้ความหมายเกี่ยวกับซอฟต์พาวเวอร์ไว้อย่างมากมาย แต่ความหมายแบบไทย ๆ ที่ผู้คนเข้าใจกันมากที่สุด ซอฟต์พาวเวอร์ หมายถึง อะไรก็ตามที่มีความเป็นไทย หรือสามารถสอดแทรกความเป็นไทยลงไปได้ และสามารถส่งออกไปให้ชาวต่างชาติสนใจได้

 

• มงสามมาแน่ 

ปี 2024 เป็นอีกหนึ่งปีที่คนไทยเชียร์นางงามอย่างสนุกสนาน มีลุ้นตำแหน่ง “นางงามจักรวาล” (Miss Universe) เพราะตัวแทนสาวไทยอย่าง “แอนโทเนีย โพซิ้ว” ดีเหลือเกิน ครบเครื่อง ศักยภาพเต็มเปี่ยม พร้อมใช้งาน ทำให้คนไทยเชียร์แบบไม่เผื่อใจ คิดว่าอย่างไรก็ได้ตำแหน่งอย่างแน่นอน จนทำให้วลี “มงสามมาแน่” กลับมาฮอตฮิตอีกครั้ง

แม้สุดท้ายแล้ว แอนโทเนียจะจบลงที่ตำแหน่งรองมิสยูนิเวิร์สอันดับ 1 ท่ามกลางความเสียดายของคนไทยทั้งประเทศ เชื่อว่าแอนโทเนียได้กลายเป็นนางงามจักรวาลในใจของใครหลายคนไปแล้ว

 

• ไม่มีใครเก่งเท่าแม่มึง 

ในบางครั้งที่เจอกับคนประเภทคนที่เก่งเสมอ ทำอะไรไม่เคยผิดพลาด ถูกตลอด รวมไปถึงเหล่าคนไทยคนแรก และเหล่าชายแทร่ ที่ชอบกดคนอื่นให้อยู่ต่ำกว่า พูดอะไรไปก็ไม่เข้าใจ เถียงกลับทุกคำ ชาวเน็ตมักจะใช้ประโยค “ไม่มีใครเก่งเท่าแม่มึง” ไว้ตอบโต้ประชดประชันคนประเภทนี้เสมอ เพราะว่า ความภูมิใจของพวกเขาคือการได้เห็นคุณแม่อยู่บนยอดพิระมิดแห่งความเก่ง ที่หาใครเทียบเทียมไม่ได้

 

• วาสนาผู้ใดหนอ 

เมื่อเห็นรูปคนที่หน้าตาดี เป็นที่ถูกอกถูกใจ โดยเฉพาะกับดารา นักแสดง ศิลปินไอดอล เหล่าชาวเน็ตก็จะคอมเมนต์ด้วยคำว่า “วาสนาผู้ใด๋น้อ” หรือ “วาสนาผู้ใดหนอ” ซึ่งเป็นภาษาอีสาน ใช้ถามว่าใครจะได้เป็นแฟนกับคนหน้าตาดี เพอร์เฟค ระดับพรีเมียมขนาดนี้ คำนี้ให้ความรู้สึกน่ารักมากกว่าจะใช้ในแง่การคุกคาม หรือ มีเรื่องเพศมาเกี่ยวข้อง แต่เป็นการถามในลักษณะที่รู้ทั้งรู้ว่าเขาอยู่ไกลเกินเอื้อม 

นอกจากนี้ แฟนคลับของคู่ชิปต่าง ๆ (นักแสดง หรือศิลปินไอดอลที่แฟนคลับจับคู่ให้เป็นแฟนกัน) ต่าง ๆ ก็ใช้คำนี้สำหรับอวยเมนของตนเอง โดยมักใช้คู่กันเป็น วาสนาผู้ใด๋น้อ - วาสนา (แทนคู่ชิป) อีกทั้งคำนี้ยังถูกนำไปแต่งเป็นเพลง วาสนาผู้ใด ของ Parkmalody ที่ฮิตอยู่ในโซเชียลมีเดียอีกด้วย

 

• I told พระแม่ลักษมี about you 

สายมูมักนิยมไปขอพร “พระแม่ลักษมี” ให้ทำมาค้าขึ้น ร่ำรวย เงินทองไหลมาเทมา แต่ตอนหลังก็มีคนไปขอ “เนื้อคู่” กับพระแม่ด้วย ซึ่งพระแม่ก็ประทานคู่ตุนาหงันมาให้แบบตรงบรีฟเป๊ะ ชนิดก๊อปวาง ชาวเน็ตก็เลยมารีวิวลงโซเชียลต่าง ๆ ผ่าน #Itoldพระแม่ลักษมีaboutyou เหล่าคนโสดที่อยากมีแฟน ก็เลยตั้งหน้าตั้งตาไปขอพรเผื่อจะได้คู่กับเค้าบ้าง ขณะที่บางคนที่ยังไม่ได้ไปขอคู่ แต่อยากมีส่วนร่วมกับเทรนด์นี้ ก็ขอโพสต์รูปเมนสุดที่รัก ผู้เป็นต้นแบบของเนื้อคู่ที่อยากได้พร้อมแคปชันนี้ไปพลาง ๆ ก่อน

 

• WOKE  

 “Woke” แปลว่า การตื่นรู้ทางการเมือง หรือ ตาสว่าง ซึ่งในตอนแรกถูกในการประท้วงเรียกร้องสิทธิของคนผิวสี ต่อต้านการเหยียดสีผิว แต่ภายหลัง Woke ถูกนำไปใช้ในบริบทที่กว้างขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการเรียกร้องสิทธิมนุษยชนต่าง ๆ รวมถึงประเด็นต่อต้านความเหลื่อมล้ำ สนับสนุนความหลากหลายทางเพศ ความเท่าเทียมทางเพศ และปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม

ในระยะหลังที่ความเท่าเทียมและความเสมอภาคกลายเป็นเทรนด์ แบรนด์ต่าง ๆ ก็จับกระแสนี้ด้วย พอ Woke ถูกนำมาใช้มากขึ้นเรื่อย ๆ จนหลายคนมองว่าถูก “ยัดเยียด” และใช้คำว่า Woke ในทำนองแซะ ประชดประชันว่า “จ้า รู้แล้วจ้า ตื่นรู้เหลือเกิน” อย่างเช่น ดิสนีย์ที่โดนบ่นว่าผลงานในปีที่ผ่านมา Woke กับประเด็นความเท่าเทียมทางเพศและเชื้อชาติเกือบทุกเรื่อง

 

ที่มา: กรุงเทพธุรกิจรวบรวม

กราฟิก: รัตนากร หัวเวียง