"Barraquito" กาแฟเลเยอร์สวยจากหมู่เกาะคานารี
เล่าเรื่องกาแฟมีเลเยอร์หลายชั้น ไม่ซ้ำแบบใคร และด้วยอัตลักษณ์นี้เองทำให้เครื่องดื่มกาแฟผสมแอลกอฮอล์เมนูนี้ กลายเป็นหนึ่งใน "สัญลักษณ์" ของหมู่เกาะคานารีไปในที่สุด
ในอดีตนั้นว่ากันว่า เมื่อล่วงเลยเสาหินเฮอร์คิวลีสแห่งช่องแคบยิบรอลตาร์ออกไปในทะเลอันไกลโพ้น เป็นที่ตั้งของหมู่เกาะที่มีมนต์เสน่ห์เปี่ยมด้วยความงดงามตามธรรมชาติ ในปัจจุบันหมู่เกาะแห่งนั้นเป็นที่รู้จักกันในนามหมู่เกาะคานารีที่หลายคนข้ามน้ำข้ามทะเลไปสัมผัสสายลมและแสงแดด พร้อมจิบค็อกเทลกาแฟเลเยอร์สวยชวนหลงใหลอันลือชื่อของเกาะ
"Barraquito" ที่ถอดเสียงเป็นสำเนียงไทยได้ประมาณว่า "บาร์ราคิโต้" คือเครื่องดื่มยอดนิยมจากหมู่เกาะคานารีที่มักเสิร์ฟกันหลังมื้ออาหารค่ำ เป็นอีกเมนูค็อกเทลกาแฟระดับซิกเนเจอร์ที่น่าสนใจยิ่ง อาจเพราะด้วยลวดลายเลเยอร์ที่เปี่ยมสีสัน ทำได้รับความสนใจไม่น้อยจากนักท่องเที่ยวต่างประเทศที่แวะเวียนกันเข้าไปยังหมู่เกาะคานารีประมาณปีละไม่ต่ำกว่า 10 ล้านคน
สังเกตุได้ว่า ในอินสตาแกรมนั้น #Barraquito มีการโพสต์ภาพกันไม่น้อยหน้ากาแฟเมนูอื่นๆเลย แล้วในยูทูบก็มีการแนะนำวิธีทำค็อกเทลกาแฟตัวนี้เป็นจำนวนมากทั้งแบบมือสมัครเล่นและมืออาชีพ
นอกจากรสชาติจะสะท้อนถึงวัฒนธรรมการดื่มของผู้คนในพื้นถิ่นนอกชายฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปแอฟริกาแล้ว ยังเป็นกาแฟที่มีเลเยอร์หลายชั้นแยกกันซึ่งไม่ซ้ำแบบใคร ด้วยอัตลักษณ์นี้เองทำให้เครื่องดื่มกาแฟผสมแอลกอฮอล์เมนูนี้ กลายเป็นหนึ่งใน "สัญลักษณ์" ของหมู่เกาะคานารีไปในที่สุด
เรียกว่าเป็นเครื่องดื่มที่นักท่องเที่ยวต่างชาติต้องไม่พลาด มิเช่นนั้นจะถือว่าเดินทางมาไม่ถึง ว่ากันอย่างนั้น
หมู่เกาะคานารี เป็นหมู่เกาะของประเทศสเปน มีทำเลอยู่ในมหาสมุทรแอตแลนติก ตั้งอยู่นอกชายฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปแอฟริกา ไม่ไกลจากโมร็อกโกและเวสเทิร์นซาฮารา แม้อยู่ในโซนแอฟริกา แต่ก็ถูกราชอาณาจักรสเปนเข้ายึดครองมาเป็นเวลาหลายร้อยปีแล้ว ราชนาวีแดนกระทิงดุใช้เหมาะหมู่เกาะแห่งนี้เป็นทั้งสถานีการค้าและฐานส่งกำลังบำรุงสำหรับเดินทางระหว่างทวีปยุโรป,ทวีปอเมริกาเหนือ,ทวีปอเมริกาใต้ และทวีปแอฟริกาในส่วนอื่นๆ
แม้พื้นที่ในหมู่เกาะมีไม่มากนัก แต่ค็อกเทลกาแฟของที่นี่กลับมีการเรียกขานกันถึง 2 ชื่อด้วยกัน ทางตอนเหนือของเกาะ "เตเนริเฟ่" ซึ่งเป็นเกาะใหญ่ที่สุดและก็ร่ำรวยด้วยแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติโดยเฉพาะความสวยงามของทะเลและหาดทราย ใช้ชื่อว่า "ซาเปร็อคโค" (zaperoco) ขณะที่ตามส่วนอื่นๆของเกาะ ตอนสั่งออร์เดอร์ตามร้านกาแฟท้องถิ่นก็ให้บอกว่า "บาร์ราคิโต้"
ผู้เขียนคุ้นเคยชื่อเตเนริเฟ่มาหลายปีดีดักแล้ว ไม่ใช่เพราะเคยไปท่องเที่ยว แต่เนื่องจากชอบดูกีฬาฟุตบอลต่างประเทศ รวมไปถึงฟุตบอลลีกของสเปนด้วย แล้วเกาะเตเนริเฟ่ ก็มีสโมสรฟุตบอลอยู่ในลีกอาชีพของสเปน ชื่อว่า คลับ เดปอร์ติโบ เตเนริเฟ่ ตอนนี้เล่นอยู่ในลีกดิวิชั่น 2 ของสเปน
สำหรับค็อกเทลกาแฟที่มีเลเยอร์หลายชั้นเมนูนี้ ปกติจะเสิร์ฟมาในแก้วคริสตัลทางสูง เช่น แก้วค็อกเทล ,แก้วแชมเปญ หรือแก้วไวน์ เพื่อโชว์ความสวยงามของส่วนผสมแต่ละชนิดที่แยกชั้นกันอย่างชัดเจน นับได้ถึง 5 สี 5 เลเยอร์ทีเดียว
ที่มีหลายเลเยอร์ ก็เพราะเป็น "ค็อกเทลกาแฟ" ที่ใช้ส่วนผสมหลากหลายชนิดด้วยกัน ทั้งนมข้นหวาน,แอลกอฮอล์,เอสเพรสโซหรือกาแฟดำเข้มข้น ,นมสด และฟองนม ซึ่งตรงนี้ให้เลเยอร์ 4 สี ไล่ตั้งแต่ก้นแก้วไปจนถึงส่วนบนแก้ว ได้แก่ เหลืองนวล,เหลืองสดใส,ดำหรือน้ำตาลเข้ม และขาว
ส่วนสีที่ 5 ของเลเยอร์มาจากการผสมกันของสีดำจากเอสเพรสโซ กับสีเหลืองสดใสของแอลกอฮอล์ ทำให้เกิดเป็นโทนสีน้ำตาลอ่อนขึ้นมาตรงกลางแก้ว นี่แหละครับที่มาของชื่อกาแฟ 5 เลเยอร์ของหมู่เกาะคานารีที่นักท่องเที่ยวนิยมสั่งมาดื่มพร้อมถ่ายรูปลงโซเชียลมีเดีย โดยให้แบ็คกราวน์เป็นชายฝั่งทะเลสีฟ้า สารภาพตรงเลยนี้ครับว่า ผู้เขียนเห็นแล้วนึกอยากไปนั่งชิลๆ ชายทะเล พร้อมจิบบาร์ราคิโต้ ขึ้นมาทันที
สูตรดั้งเดิมของบาร์ราคิโต้ที่ประกอบด้วยส่วนผสม 2 ชนิด นมข้นหวานกับกาแฟดำหรือเอสเพรสโซนั้น ทำให้ผู้เขียนอดนึกไปถึงกาแฟดังอีกตัวของสเปนไม่ได้ นั่นคือ "คาเฟ่ บอมบอน" (Café bombón)
คาเฟ่ บอมบอน เป็นกาแฟใส่นมข้นหวานต้นตำรับจากเมืองบาเลนเซีย ประเทศสเปน ที่ผู้เขียนเข้าใจว่าน่ามีวัฒนธรรมร่วมสมัยกันกับกาแฟโบราณของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ "โกปี๊" ที่เป็นกาแฟดำใส่นมข้นหวานเหมือนกัน และก็เป็นเครื่องดื่มที่มอบความหวานสดชื่นให้ในสภาพอากาศร้อนๆเช่นเดียวกัน
นมข้นหวานกับกาแฟดำที่สมัยชงจากหม้อต้ม"มอค่าพ็อท" แต่ยุคนี้ใช้เครื่องชงเอสเพรสโซ พอหยิบเอามาต่อยอดด้วยการเติม Licor 43 เหล้าสมุนไพรสเปนที่สีออกโทนสีเหลืองทองผ่องอำไพ และให้กลิ่นหอมหวานของคาราเมล ตามด้วยนมสดที่ผ่านการสตีม หยอดหน้าแก้วด้วยฟองนม พร้อมโรยผงอบเชยให้ทั่ว ก่อนท็อปปิ้งด้วยเลม่อนฝานชิ้นบางๆ จนกลายเป็นค็อกเทลกาแฟไป ถือว่าเหมาะยิ่งนักกับทัศนียภาพที่ตรึงใจของหมู่เกาะคานารี
ความรักและความหลงใหลในกาแฟซิกเนเจอร์ของคนท้องถิ่น ทำให้เกิดมีการแต่งเป็น "เพลงโฟล์คซอง" ร้องกันขึ้นมา ขับขานถึงตำนานที่มาของค็อกเทลกาแฟบาร์ราคิโต้ ดนตรีใสๆแบบอะคูสติกกีตาร์ ริทึ่มเบาๆ ทำนองสนุกๆ ฟังสบายๆ คล้ายเพลงชาวเกาะในหลายพื้นที่ ถือว่ามีความไพเราะมากทีเดียว ท่านผู้อ่านสนใจอยากฟัง ลองเสิร์ชหาคำว่า Barraquito - the song ในยูทูบนะครับ รับรองได้ฟังแน่นอน
เจ้าของร้านกาแฟเตเนริเฟ่ร้านหนึ่ง คือ "บาร์ เอล คามิโน" (Bar El Camino) ซึ่งเสิร์ฟบาร์ราคิโต้ให้ลูกค้ามานานกว่า 30 ปีแล้ว พูดถึงความเป็นซิกเนเจอร์ของกาแฟตัวนี้ว่า เป็นเมนูที่หาดื่มยากมากๆตามร้านกาแฟในยุโรป แม้กระทั่งที่สเปนเองก็ตาม อย่างในมาดริดและบาร์เซโลน่า แทบไม่มีร้านไหนสิร์ฟกัน เอาเป็นว่าถ้าใครต้องการดื่มก็ต้องมาที่หมู่เกาะคานารีนี่แหละ จึงต่างไปจากเมนูกาแฟเชิงพาณิชย์อื่นๆอย่าง ลาเต้หรือมัคคิอาโต้ ที่หาดื่มได้ทั่วไป แต่บาร์ราคิโต้นั้นมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทั้งเป็นกาแฟที่เกิดขึ้นบนเกาะแห่งนี้เมื่อนานมาแล้ว
ที่พาดพิงว่า ลาเต้หรือมัคคิอาโต้ เป็นเมนูกาแฟเชิงพาณิชย์นั้น ผู้เขียนไม่ได้พูดเองนะ แต่เป็นเจ้าของร้านบาร์ เอล คามิโน ต่างหาก!
ต้นกำเนิดของค็อกเทลกาแฟบาร์ราคิโต้ต้องย้อนไปถึงกลางศตวรรษที่ 20 ทีเดียว ตามปูมประวัติกาแฟโลกบันทึกไว้ว่า ชายชาวโปรตุเกสชื่อว่า เซบาสเตียน รูบิโอ เป็นลูกค้าขาประจำของร้านอิมพีเรียล บาร์ ในเตเนริเฟ่ มีอยู่วันหนึ่งเขาเกิดนึกอยากดื่มกาแฟนมที่ผสมเหล้าเข้าไปด้วย จึงให้ทางร้านลองทำให้ จากนั้นก็มีลูกค้าอื่นๆสั่งตาม จนกลายเป็นเมนูที่เรียกกันติดปากว่า บาร์ราคิโต้ ซึ่งก็แปลงมาจากบาร์ราโค อันเป็นชื่อเล่นของชายผู้นี้นั่นเอง
เอาเข้าจริงๆต้นกำเนิดของบาร์ราคิโต้นั้นมีหลายตำนานด้วยกัน แต่เรื่องที่เกี่ยวข้องกับหนุุ่มโปรตุกีสดูจะได้รับความน่าเชื่อถือมากที่สุด และในดิกชั่นนารีคำคานาเรียนที่ใช้กันเฉพาะในหมู่เกาะแห่งนี้ ก็บันทึกไว้ในทำนองเดียวกับที่ผู้เขียนหยิบมาเล่าให้ฟังกัน
"ต้นตำรับ" ดั้งเดิมของค็อกเทลกาแฟบาร์ราคิโต้นั้น ประกอบไปด้วยนมข้นหวาน ,เหล้า Licor 43, เอสเพรสโซหรือกาแฟดำเข้มข้น ,นมร้อนจากการสตีม และฟองนม ก่อนโรยหน้าด้วยผงอบเชย ท็อปปิ้งด้วยเลม่อนฝานชิ้นบางๆ
อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันสูตรอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปบ้าง เช่น ถ้าไม่มีเหล้าหวานสเปน ก็ให้ใช้ Tia Maria เหล้ากาแฟจาเมกาแทน หรือโรยด้วยเครื่องเทศอื่นๆแทนอบเชย แล้วกรรมวิธีการชงตามร้านรวงต่างๆในหมู่เกาะคานารีก็พลิกแพลงแตกต่างกันออกไป ปริมาณส่วนผสมก็ไม่เท่ากันขึ้นอยู่กับรสนิยมและการออกแบบ
แต่สิ่งสำคัญคือ ไม่ว่าจะใส่ส่วนผสมใดก่อนหรือหลัง เลเยอร์ต้องเรียงเป็น 5 ชั้นชัดเจน ไล่จากล่างไปด้านบน คือ นมข้นหวาน,เหล้าหวาน,ส่วนที่เหล้าผสมกาแฟ,กาแฟดำ และนม+ฟองนม เพื่อให้ได้รสชาติและสีที่สมดุลกัน อ้อ...แล้วอย่าลืมเสิร์ฟในแก้วคริสตัลใสทรงสูงแบบค็อกเทลด้วยนะ
สำหรับ "วิธีการจิบ" อย่างถูกต้องตามครรลองท้องถิ่นนั้น ในเว็บไซต์อย่างเป็นทางการของเกาะเตเนริเฟ่ แนะนำว่าสิ่งแรกที่ต้องทำในการดื่มบาร์ราคิโต้ก็คือหย่อนเลม่อนฟานบางๆลงสู่แก้ว จากนั้นก็ใช้ช้อนคนให้ส่วนผสมต่างๆหลอมเป็นเนื้อเดียวกัน
ในจิบแรกนั้น จะสัมผัสได้ถึงรสเปรี้ยวของเลม่อนในทันที จากนั้นก็เป็นกลิ่นที่เข้มข้นของเหล้า Licor 43 ตามด้วยรสชาติอันเป็นธีมหลัก ได้แก่ ความนุ่มนวลกลมกล่อมของกาแฟดำที่ผสมกับความหวานของนม
เมนูนี้มีแบบปลอดแอลกอฮอล์ด้วยเหมือนกัน ถ้าจะสั่งมาดื่ม ก็ให้บอกว่า "บาร์ราคิโต้ ซิน ลิกอส" (Barraquito sin Licor)
ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์สัน นักเขียนชื่อดังชาวเดนมาร์ค เคยกล่าวไว้ว่า เมื่อใดที่คำพูดไม่สามารถถ่ายทอดออกไปได้ ดนตรีจะพูดแทน ทว่าในกรณีที่ต้องเอื้อนเอ่ยถึงค็อกเทลกาแฟเลเยอร์สวยแห่งหมู่เกาะคานารี คาดว่าคงไม่มีใครบรรยายสรรพคุณได้ดีเทียบเท่าบทเพลงที่ชื่อว่า "บาร์ราคิโต้"
