ฝีดาษลิง vs ฝีดาษคน เปิดข้อมูลเทียบความแตกต่าง

ประเด็นโรค "ฝีดาษลิง" จากรายงานล่าสุด สำนักข่าวต่างประเทศรายงานพบการแพร่ระบาดกระจายไป 18 ประเทศทั่วโลกนั้น ขณะที่ ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักวิจัยด้านไวรัสวิทยา ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) โพสต์เฟซบุ๊กเปิดข้อมูลเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่าง "ฝีดาษลิง" และ ฝีดาษคน 

 

 

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

- โรคฝีดาษลิงระบาดเพิ่มเป็น 18 ประเทศขณะสก็อตแลนด์พบผู้ติดเชื้อรายแรก

- "ฝีดาษลิง" กลุ่มเสี่ยง ผู้ติดเชื้อกักตัวนานแค่ไหน เปิดตัวเลขให้เห็นชัดๆ

- รู้เท่าทัน "ฝีดาษลิง" รับมือได้ไม่ตื่นกลัว

 

Phylogenetic tree นี้แสดงข้อมูลความใกล้เคียงกันทางพันธุกรรมของไวรัส orthopoxvirus ซึ่งมี ฝีดาษลิง (MPXV) รวมอยู่ด้วย จะเห็นว่า MPXV แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ส่วนที่เป็น WA (West Africa) clade กับ CB (Congo Basin หรือ Central Africa) clade โดยความแตกต่างระหว่างกัน 2 clade นี้มีไม่มาก แต่ความสามารถในการก่อโรคแตกต่างกัน สายพันธุ์ที่เป็นปัญหาอยู่ตอนนี้คือ WA ซึ่งเป็นกลุ่มที่ก่อโรคไม่รุนแรง อัตราการเสียชีวิตต่ำกว่า CB มาก

 

ในแผนภาพนี้ยังแสดงให้เห็นว่า ฝีดาษคน หรือ Variola virus แตกต่างจาก ฝีดาษลิง มาก ทำให้ความกังวลที่ฝีดาษลิงจะกลายพันธุ์ไปเหมือนฝีดาษคนแทบจะเป็นไปไม่ได้ตามเส้นทางวิวัฒนาการของไวรัส ที่น่าสนใจในภาพนี้คือ ไวรัสที่เราใช้พัฒนาต่อยอดมาเป็นวัคซีนป้องกันไข้ทรพิษ หรือ ฝีดาษคน คือ Vaccinia virus ซึ่งอยู่ตรงกลางระหว่าง ฝีดาษลิง และ ฝีดาษคน เมื่อวิเคราะห์แผนภาพนี้ดีๆจะเห็นว่า Vaccinia virus มีความใกล้เคียงทางวิวัฒนาการ หรือ ทางพันธุกรรมกับ ฝีดาษลิงมากกว่าฝีดาษคนซะอีก

 

ถ้าวัคซีนจาก Vaccinia virus ที่ใช้ปลูกฝีกัน สามารถใช้ป้องกันฝีดาษคนได้ดี จนสามารถทำให้ไวรัสหายไปจากธรรมชาติได้ และ วัคซีนใกล้เคียงกับฝีดาษลิงมากกว่าฝีดาษคน ก็ไม่มีเหตุผลอะไรที่ทำให้กังวลว่า ถ้าฝีดาษลิงจะก่อปัญหาระบาดเป็นวงกว้างจริงแล้ววัคซีนตัวนี้จะใช้ไม่ได้ครับ เทคโนโลยีรุ่นเก่าที่ไม่จำเป็นต้อง upgrade อะไรเพิ่มเลยครับ