อีสาน100คนพบป่วยโรคไต25คน แฉตัวการ'ยาชุด-ยาแก้ปวดสเตียรอยด์'

รศ.พญ.ศิริรัตน์ เรืองจุ้ย อายุรแพทย์โรคไต สาขาวิชาโรคไต โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ประธานโครงการป้องกันและชะลอภาวะโรคไตเรื้อรังในผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (Chronic Kidney Disease Northeast Thaniland - CKDNET ) เปิดเผยถึงปัญหาด้านสาธารณสุของคนอีสาน โดยเฉพาะพบตัวเลขผู้ป่วยโรคไตมากถึง 13 ล้านคนว่า ปัญหาที่พบต้นตอของการป่วยเป็นโรคไตคือ เบาหวานและความดันโลหิตสูง แต่สิ่งที่น่าสนใจไปกว่านั้นคือ คนที่ไมได้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงซึ่งเป็นพันธุกรรมนั้น มีคนป่วยโรคไตด้วยการไปซื้อยากินเองทั้งยาแก้ปวดและยาชุดซึ่งซื้อจากร้านขายของชำในหมู่บ้านไม่ใช่ร้านขายยาที่มีเภสัชกร ซึ่งปกติร้านชำไม่ได้รับอนุญาตให้ขายยาประเภทนี้แต่กลับมีการแอบขายมากกว่า 80 – 90 เปอร์เซ็น แล้วหากประชาชนไปซื้อมากินติดต่อกันนานหลายปีจะทำให้เป็นโรคไตเสื่อมและป่วยต้องฟอกไต บางรายเสียชีวิตในที่สุด

“การแก้ไขปัญหาขณะนี้แบ่งเป็น 2 ระดับคือระดับชาวบ้านเอง ทางคณะทำงานวางแผนว่าอีก 2-3 เดือนจะลงไปในชุมชน ซึ่งเป็นต้นตอของปัญหาและจะอธิบายให้เขาทราบว่าการซื้อยากินแบบนี้ทำให้สุขภาพเสีย" รศ.พญ.ศิริรัตน์ กล่าว

รศ.พญ.ศิริรัตน์ กล่าวอีกว่า นอกจากนั้นในระดับที่กว้างออกไปอีกเราเราจะไปคุยกับร้านขายของชำว่าไม่ควรนำยาชุด ยาแก้ปวดมาขายในร้านชำ ซึ่งยาแก้ปวดเหล่านี้ผสมสารสเตียรอยด์ และตามกฎหมายมันไม่สามารถทำได้ เพราะร้านชำเขาจะได้รับอนุญาตให้ขายได้เฉพาะยาสามัญประจำบ้านเท่านั้น และในระดับนโยบายทางมหาวิทยาลัยขอนแก่นจะนำส่งข้อมูลนี้ขึ้นไป เพื่อให้มีการออกมาตรการในการป้องกันต้นตอและมีการออกกฎระเบียบที่ชัดเจนออกมาเพื่อป้องกันการเกิดโรค

รศ.พญ.ศิริรัตน์ กล่าวต่อว่า ถ้าเทียบคนไทยในประเทศ 100 คนพบป่วยโรคไตประมาณ 17 คน แต่ในภาคอีสานเยอะสุดคือ 100 คนมีป่วยโรคไต 20 คน แต่ในชุมชนที่เราลงไปดูมีป่วย 25 คนใน 100 คนคือสูงมาก และหากเรารอจนเข้าสู่ระยะสุดท้ายแล้วก็จะสายเกินไป เพราะมีคนได้รับโอกาสล้างไตเพียงแค่บางส่วน ไม่ได้ครบ และมีค่าใช้จ่ายในการฟอกไตแต่ละครั้งประมาณ 20,000 บาทต่อเดือน แต่ก็จะมีจำนวนหนึ่งที่ไม่ได้ล้างไต ซึ่งในที่สุดก็จะเสียชีวิต

“โรคไตหากเรารู้ตั้งแต่แรกมันป้องกันและชะลอได้ แต่สิ่งที่น่าตกใจคือระยะแรกของโรคไตเขาไม่มีอาการ เพราะฉะนั้นคนส่วนใหญ่อาจจะเป็นโรคไตแต่ไม่รู้ว่าตัวเองเป็น สิ่งที่สำคัญคือเขาต้องได้รับคำแนะนำว่าคุณเสี่ยงต่อการเป็นโรคไตไหม ในคนที่เสี่ยงคือเราขอแค่เข้ามาตรวจเลือดกับปัสสาวะซึ่งสามารถทำได้ ในโรงพยาบาลชุมชน โรงพยาบาลอำเภอสามารถทำได้ พอเขารู้ว่าตรวจง่าย ค่าใช้จ่ายไม่สูงถ้าเขารู้ตั้งแต่ระยะแรกก็จะชะลอได้”รศ.พญ.ศิริรัตน์ กล่าว

ด้านนายถาวร เชื้อสี อายุ 65 ปี ชาวบ้านหนองขามหมู่ 2 ต.โนนสมบูรณ์ อ.บ้านแฮด จ.ขอนแก่น หนึ่งในผู้ป่วยโรคความดันและกำลังรักษาอาการโรคไตอยู่ เปิดเผยว่า ป่วยเป็นโรคความดันมา 10 ปีแล้ว และเพิ่งพบว่าป่วยโรคไตด้วย ต้องกินยาลดความดันตลอดทุกวัน ตอนแรกก็ไม่รู้ว่าป่วยจากสาเหตุใด แต่พอมาฟังหมอพูดแล้วก็เข้าใจว่าเราป่วยด้วยหลายสาเหตุ ทั้งการกินอาหาร การซื้อยากินเอง ยาตามร้านขายของในหมู่บ้านและความเครียด วันนี้หมอมาแนะนำเรื่องการกินอาหารและเอาเลือดไปตรวจพบว่าผลการตรวจเลือดเพื่อหาค่าของเสียในเลือดลดลงทำให้ดีใจมาก แต่หากวันไหนที่กินอาหารไม่ระวังมาตรวจเลือด ค่าของเสียในเลือดก็จะสูงมากทำให้ตกใจและต้องกลับไปลดปริมาณของแสลงที่จะต้องกินลงเพื่อให้สุขภาพตัวเองดีขึ้น

“จริงๆ การไม่อยากป่วยทำได้ไม่ยาก แค่ดูแลอาหารที่ตัวเองกินไม่ให้เค็ม ไม่ให้หวาน และที่สำคัญไม่ใส่สารปรุงแต่งรสชาติอย่างผงชูรส ผมเองกินพวกนี้หมด เพราะไม่ได้ทำอาหารกินเอง มีลูกหลานทำให้กิน เลี่ยงไม่ได้ก็ป่วยแบบนี้ เสียเงินค่าเดินทาง ค่ายา ค่ารถสารพัด แต่หากเราดูแลตัวเองเราไม่ป่วยก็จะได้ไม่ต้องเสียเงิน”นายถาวร กล่าว