'ปิยะ อุทาโย' แจงยิบ ไบโอเมตริกซ์ ไร้ทุจริต

จากการประชุมสภาผู้แทนราษฎร เพื่อพิจารณาญัตติการอภิปรายไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีเป็นรายบุคคล เมื่อช่วงเช้าวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2563 โดยนายวิสาร เตชะธีราวัฒน์ ส.ส.เชียงราย พรรคเพื่อไทย(พท.) ระบุในการอภิปรายถึงโครงการจัดซื้อจัดจ้างอุปกรณ์ระบบพิสูจน์อัตลักษณ์บุคคล หรือ เครื่องไบโอเมตริกซ์ที่ส่อความผิดปกติตั้งแต่ทำสัญญาทีโออาร์ เอื้อประโยชน์พวกพ้อง

ที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติ(ตร.) วันนี้(26 กุมภาพันธ์ 2563) เวลา 15.15 น. พลตำรวจโท ปิยะ อุทาโย โฆษก ประจำสำนักงานตำรวจแห่งชาติ แถลงชี้แจงการดำเนินโครงการดังกล่าว โดยระบุว่า ตามที่ปรากฏข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการดำเนินโครงการเพิ่มประสิทธิภาพการตรวจพิสูจน์บุคคล โดยเทคโนโลยีไบโอเมตริกซ์ ซึ่งอาจก่อให้เกิดความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนต่อประชาชน และสังคมโดยทั่วไป สำนักงานตำรวจแห่งชาติ จึงขอชี้แจงดังนี้

ความเป็นมาของโครงการ จากปัจจุบันที่มีการเดินทางของประชาชนและนักท่องเที่ยวแบบไร้พรมแดน ทั้งในรูปแบบของแรงงานข้ามชาติ คนทำงาน นักธุรกิจ นักท่องเที่ยว หรืออาชญากรรมข้ามชาติที่แฝงมาในรูปแบบต่างๆ สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง จึงมีความจำเป็นที่จะต้องมีการตรวจสอบการเข้าออกราชอาณาจักรที่ถูกต้องแม่นยำ เพื่อสกัดกั้นป้องกันปราบปรามรักษาความปลอดภัยและความสงบเรียบร้อยของประเทศ อันจะเป็นการสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ประชาชนและประเทศ

พล.ต.ท.ปิยะ กล่าวว่า เดิมสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองมีการใช้ระบบการคัดกรองบุคคลเดินทางเข้าออกประเทศด้วยระบบต่างๆ จนพัฒนามาสู่ระบบไบโอเมตริกซ์ ที่ถูกนำมาใช้งานด้านความมั่นคงอย่างแพร่หลายทั่วโลก ซึ่งเป็นการใช้ข้อมูลลายพิมพ์นิ้วมือและภาพถ่ายใบหน้าในการยืนยันตัวบุคคลที่แม่นยำและมีประสิทธิภาพสูง โดยปัจจุบันมีประเทศที่ใช้ระบบนี้ทั่วโลกอย่างน้อย 23 ประเทศ เช่น สหรัฐ อังกฤษ เยอรมนี ฝรั่งเศส อิตาลี ออสเตรเลีย แคนาดา อิสราเอล จีนญี่ปุ่น สิงคโปร์ เป็นต้น

ด้านการดำเนินการ มีการตั้งคณะทำงานศึกษาโครงการมาเป็นลำดับ นับตั้งแต่ปี 2558 โดยท้ายสุดในครั้งที่ 4 เมื่อปี 2560 สำนักงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ได้เสนอโครงการวงเงิน 2,126,073,600 บาท ผ่านคณะกรรมการบริหารและจัดการระบบคอมพิวเตอร์ ตร. เป็นผู้พิจารณา และผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการบริหารและจัดหาระบบคอมพิวเตอร์ภาครัฐ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม

ทั้งนี้ ในการดำเนินการใช้เงินจากค่าธรรมเนียมตรวจคนเข้าเมืองฯ งบประมาณปี 2559-2560 มีกระทรวงการคลังเป็นผู้อนุมัติการใช้เงิน และพิจารณาความคุ้มค่า ก่อนอนุมัติให้สำนักงานตำรวจแห่งชาติดำเนินการ

ส่วนการจัดซื้อจัดจ้าง ดำเนินการโดยวิธีพิเศษ ตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ.2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติมข้อ 23 การซื้อโดยวิธีพิเศษ และระเบียบอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยผู้ชนะการเสนอราคา คือ กิจการร่วมค้าเอ็มที ในราคารวมภาษีมูลค่าเพิ่ม เป็นเงินทั้งสิ้น 2,116,000,000 บาท ต่ำกว่าราคากลาง โดยได้ทำสัญญาลงวันที่ 11 กรกฎาคม 2560 แบ่งการส่งมอบงานออกเป็น 6 งวด ครบกำหนดตามสัญญาเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2562 ต่อมาเนื่องจากมีเหตุผลความจำเป็นจึงได้มีการขยายระยะเวลา 59 วัน จนแล้วเสร็จและรับมอบเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2562 ก่อนครบกำหนดในวันที่ 30 มิถุนายน 2562

ปัจจุบัน มีการติดตั้งเครื่องไบโอเมตริกซ์ ทั่วประเทศ 1,843 จุด ประกอบด้วยงานตรวจบุคคลที่สนามบินสำคัญ ดอนเมือง สุวรรณภูมิ เชียงใหม่ ภูเก็ต หาดใหญ่ งานตรวจบุคคลตามด่านพรมแดนต่างๆ งานบริการคนเข้าเมือง และงานสืบสวน ด้านประโยชน์ ความคุ้มค่าและผลการปฏิบัติที่สำคัญมีการบันทึกข้อมูลบุคคลเดินทางเข้าออกจำนวน 59,721,654 คน สามารถจับกุมบุคคลตามหมายจับได้จำนวน 3,319 คน ตรวจพบ Blacklist & Watchlist จำนวน 5,744 คน ตรวจพบผู้ที่อยู่เกินกำหนด Overstay จำนวน 179,985 คน เกิดรายได้แผ่นดินจากค่าปรับ จำนวน 282,324,400 บาท

พล.ต.ท.ปิยะ กล่าวว่า ส่วนสาเหตุที่บริษัทคู่สัญญาส่งมอบงานล่าช้า ไม่ตรงตามระยะเวลา โดยไม่มีการปรับคู่สัญญานั้น เนื่องจากลักษณะของสัญญาฯ เป็นสัญญาที่ต้องการผลสำเร็จของงานพร้อมกัน ซึ่งตามสัญญากำหนดให้ผู้ขายติดตั้งระบบและส่งมอบให้แล้วเสร็จภายใน 660 วัน ในส่วนที่มีการแบ่งเป็น 6 งวดนั้น เป็นการแบ่งงวด เพื่อให้การจ่ายเงินมีความสอดคล้องกับผลงานที่ผู้ขายดำเนินการ หากยังไม่มีการส่งมอบงานหรือไม่นั้น ต้องยึดถือวันที่ 2 พฤษภาคม 2562 ซึ่งเป็นวันครบกำหนดส่งมอบงานทั้งสัญญาเป็นเกณฑ์

ส่วนสาเหตุที่มีการขยายระยะเวลาแล้วเสร็จของงานออกไปนั้น เนื่องจากห้วงดังกล่าวมีการปรับปรุงพื้นที่ท่าอากาศยานอุบลราชธานี จึงทำให้สำนักงานตรวจคนเข้าเมืองไม่สามารถส่งมอบพื้นที่ให้ผู้ขายเข้าติดตั้งระบบได้ตามกำหนด โดยภายหลังผู้ขายก็ได้เข้าดำเนินการจนแล้วเสร็จ และส่งมอบระบบทั้งหมดก่อน 30 มิถุนายน 2562 ซึ่งเป็นการส่งมอบเร็วกว่ากำหนดระยะเวลาที่มีการขยายออกไป

ส่วนราคาที่มีการกล่าวหาว่ามีราคาแพงกว่าราคาท้องตลาด พลตำรวจโท ปิยะ กล่าวว่า การดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างได้ดำเนินการตาม พ.ร.บ.จัดซื้อจ้างจ้างฯ พ.ศ.2560 มีการจัดทำราคากลางเป็นไปตามระเบียบ ไม่สามารถนำราคาอุปกรณ์ที่ปรากฏในเว็บไซด์หรือโดยทั่วไปมาใช้ในการจัดซื้อจัดจ้างได้โดยตรง เนื่องจากไม่ได้อยู่ในบัญชีผู้ค้าภาครัฐของกรมบัญชีกลาง

อีกทั้งในโครงการไบโอเมตริกซ์ มิได้ซื้อเฉพาะอุปกรณ์เท่านั้น แต่ยังรวมถึงการติดตั้งที่หน่วยงานทั่วประเทศ การรับประกัน การพัฒนาซอฟแวร์ การเชื่อมต่ออุปกรณ์กับระบบไบโอเมตริกซ์ และการบำรุงรักษาตามวงรอบให้กับอุปกรณ์ที่มีการติดตั้งอยู่ทั่วประเทศด้วย ดังนั้น จึงไม่สามารถนำราคาอุปกรณ์ในเว็บไซต์เพียงอย่างเดียวมาเปรียบเทียบกับราคาอุปกรณ์ของโครงการได้

โฆษก สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ยืนยันว่า โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการตรวจพิสูจน์บุคคล โดยเทคโนโลยีไบโอเมตริกซ์ เป็นโครงการที่เป็นประโยชน์ดำเนินการในขั้นตอนต่างๆ เป็นไปตามกฎหมาย และระเบียบที่เกี่ยวข้องทุกขั้นตอน ไม่มีส่วนใดเกี่ยวข้องกับรัฐบาลหรือคนหนึ่งคนใดมีส่วนโน้มน้าวทำให้เกิดความเสียหาย