ผ่าเกม 'เจ้าสัวธนินท์' ฮุบเทสโก้ฯ ยึดขุมพลังเครือข่ายค้าปลีก
กิจการ “เทสโก้ โลตัส” ในพอร์ตค้าปลีกของเครือซีพี ทำให้มาร์เก็ตแคปใหญ่อยู่แล้วยิ่งใหญ่ขึ้นไปอีก ต่อจิ๊กซอว์ให้เครือซีพีมีกิจการค้าปลีกให้บริการครอบคลุมความต้องการของผู้บริโภคที่เป็น "ฐานใหญ่" ของประเทศด้วยโมเดลธุรกิจหลากหลาย แตกต่าง ครบวงจร
อาณาจักรค้าปลีกค้าส่งของเครือเจริญโภคภัณฑ์ (ซีพี) ของเจ้าสัวธนินท์ เจียรวนนท์ ที่ครอบครองตลาดขนาดใหญ่ โดยเฉพาะในฟู้ดเซ็กเตอร์ เน้นการจำหน่ายสินค้าอุปโภคบริโภคจำเป็นต่อการดำรงชีวิตประจำวันของทุกๆ คน
ตั้งแต่ร้านสะดวกซื้อ “เซเว่นอีเลฟเว่น” กว่า 11,700 สาขา ในฐานะร้านอิ่มสะดวกและบริการแทบทุกประเภท (ออลเซอร์วิส) รองรับการใช้ชีวิตประจำวันของผู้คนทุกเพศทุกวัยทุกระดับชั้น ศูนย์ค้าส่ง “แม็คโคร” 137 สาขาทั่วประเทศ ทำหน้าที่กระจายสินค้าให้ลูกค้าหลัก “โชห่วย” และบรรดาผู้ประกอบการร้านอาหาร ภัตตาคาร ร้านเบเกอรี่ กาแฟ ฯลฯ และ “เทสโก้ โลตัส” แหล่งรวมสินค้าอุปโภคบริโภคจำเป็นต่อชีวิตประจำวัน ที่มีสาขากว่า 2,100 แห่งทั่วประเทศ รวมร้านค้าปลีก (ออฟไลน์) ขุมพลังแห่งเครือข่ายค้าปลีกค้าส่งกว่า 14,000 แห่งทั่วประเทศของเครือซีพีคือแต้มต่อที่จะสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันรอบด้านเหนือคู่แข่ง
นักวิเคราะห์ในธุรกิจค้าปลีก กล่าวว่า การขับเคลื่อนธุรกิจค้าปลีกค้าส่งที่มีกลยุทธ์ “ราคา” เป็นธงนำ โดยเฉพาะแม็คโคร และเทสโก้ โลตัส จำเป็นต้องบริหารจัดการ “ต้นทุนราคา” ให้อยู่ในระดับต่ำที่สุดเท่าที่จะต่ำได้ ยิ่งรวมขุมพลังจาก “เซเว่นอีเลฟเว่น” อีกว่า 11,700 สาขาทั่วประเทศ แน่นอนว่าพอร์ตธุรกิจขนาดใหญ่ นั่นคือ “วอลุ่มการซื้อขนาดใหญ่” ตามมาด้วยอำนาจการต่อรองที่เปี่ยมศักยภาพ เพื่อให้ได้ต้นทุนราคาต่ำที่สุด เป็นไปตามหลักการค้าขายสากลทั่วโลก ซื้อมากย่อมได้ราคาที่ดีกว่า นำสู่ประสิทธิภาพการแข่งขันที่ดีกว่า
พอร์ตค้าปลีกค้าส่งทั้งเซเว่นอีเลฟเว่น เทสโก้ โลตัส และแม็คโคร ยังทำหน้าที่รองรับ Core Business ของเครือซีพี จากการผลิต “ต้นน้ำ” การแปรรูป “กลางน้ำ” สู่ “ปลายน้ำ” ช่องทางสำคัญในการกระจายสินค้าและบริการสู่มือผู้บริโภคลำดับสุดท้าย ซึ่งยังมีความได้เปรียบจาก “รูปแบบ” การจำหน่ายสินค้าอุปโภคบริโภคที่ “ทุกคน” ต้องกินต้องใช้! เข้าถึง “ชนชั้นกลาง” ตลาดขนาดใหญ่ของประเทศมีฐานประชากร 40-50 ล้านคน ซึ่งเป็นกลุ่มกำลังซื้อหลักของทุกๆ สินค้าและบริการ เป็นกลุ่มที่มีอำนาจซื้อและเติบโตอย่างรวดเร็ว ยิ่งในห้วงเศรษฐกิจสะพัดจะเป็นกำลังขับเคลื่อนธุรกิจ กำลังซื้อ และเศรษฐกิจ ดังนั้น หากธุรกิจเกาะเกี่ยวกับลูกค้าเป้าหมายหลักกลุ่มนี้แล้ว คือเส้นทางการเติบโตอย่างแข็งแกร่งและยั่งยืน
ธนินท์ เจียรวนนท์
“พลังแห่งเครือข่ายจากออฟไลน์ยังเป็นฐานในการต่อยอดสู่แพลตฟอร์มธุรกิจใหม่ โดยเฉพาะเทคโนโลยีดิจิทัล ที่จะถูกนำมาเป็นเครื่องมือสร้างความสะดวกให้กับลูกค้า ผ่านการคอนเน็คระหว่างหน้าร้านและออนไลน์มากขึ้นนับจากนี้ คืออีกความได้เปรียบของการมีจุดขายกระจายทั่วประเทศและเข้าถึงลูกค้า”
เห็นชัดเจนจาก “เซเว่นอีเลฟเว่น” ในวันนี้ที่ไม่ได้เป็นเพียงร้านสะดวกซื้อ แต่รวมทุกๆ “บริการ” ตั้งแต่อาหารพร้อมทาน พร้อมปรุง ที่มีขาย “ปลาทูนึ่งแม่กลอง” คาเฟ่ ธุรกรรมทางการเงิน ส่งพัสดุ ขายตั๋ว ชำระบิล แม้กระทั่ง ซัก อบ รีด ตามคอนเซปต์วันสต็อป หรือ “ออลเซอร์วิส” ที่กำลังถูกสร้างชื่อ การจดจำแบรนด์
บิ๊กสเต็ปของเซเว่นอีเลฟเว่น วางแผนขยายสาขาด้วยอัตราเฉลี่ย 700 แห่งต่อปี และมุ่งสู่ 13,000 สาขาภายในปี 2564 เป็น “ผู้นำ” ตลาดแบบทิ้งห่างคู่แข่ง ใครจะเข้ามาแข่งก็ยากและเหนื่อย! เพราะสยายปีกยึดทำเลครอบคลุมพื้นที่ทั่วประเทศแล้ว
ไม่ต่างจาก “เทสโก้ โลตัส” ด้วยรูปแบบร้านขนาดใหญ่ หรือ ไฮเปอร์มาร์เก็ต หากเทียบการขยายของคู่แข่ง มีข้อจำกัด ทั้งที่ดิน ทำเลศักยภาพ และกฎหมายผังเมือง ทำให้การเปิดสาขาใหม่ไม่ง่ายและคล่องตัวมากนัก
โดยคู่แข่งทางตรงวันนี้อย่าง “บิ๊กซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์” ภายใต้กลุ่มทีซีซี ของเจ้าสัวเจริญ สิริวัฒนภักดี ที่ต้องการ “เทสโก้ โลตัส” มาต่อยอด เพิ่ม “ขนาด” ให้อาณาจักรธุรกิจค้าปลีกแข็งแกร่งนั้น เมื่อพลาดดีล! เป็นโจทย์ใหญ่ต่อไปว่าจะเร่งสปีด "บิ๊กซี" ที่มีอยู่ในมือเพียง 1,231 สาขา ให้เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันได้อย่างไรไม่ให้เสียเปรียบ เทสโก้ โลตัส ในอุ้งมือเจ้าสัวธนินท์
สำหรับเครือข่ายบิ๊กซี ในเมืองไทย ปัจจุบัน ประกอบด้วย รูปแบบ “ไฮเปอร์มาร์เก็ต” จำนวน 150 สาขา รูปแบบ “มาร์เก็ต” จำนวน 63 สาขา รูปแบบ “มินิ บิ๊กซี” จำนวน 1,018 สาขา
เทสโก้ โลตัส อยู่ในพอร์ตเดียวกับ “แม็คโคร” ธุรกิจศูนย์ค้าส่งแบบชำระเงินสดและบริการตัวเอง (Cash and Carry) ของเครือซีพี "วอลุ่มจัดซื้อ" คือ อำนาจการต่อรองชั้นดี ภายใต้ สมรภูมิการแข่งขันด้าน "ราคา" ที่ยังคงเป็นกลยุทธ์หลักของธุรกิจประเภทนี้
กล่าวสำหรับ แม็คโคร นับเป็นการปฏิวัติระบบซัพพลายเชนค้าปลีกค้าส่งไทย ด้วยรูปแบบธุรกิจ “ค้าส่งสมัยใหม่” ทำหน้าที่เสมือนศูนย์กลาง “สั่งและซื้อ” สินค้าโดยตรงจากผู้ผลิตมาจำหน่ายให้ “ผู้ประกอบการ” หรือ บรรดาร้านค้าปลีกรายย่อย ร้านอาหาร ภัตตาคาร ฯลฯ ซึ่งเป็นลูกค้าเป้าหมายหลักได้เข้ามาเลือกซื้อสินค้าต่างๆ ด้วยตนเอง แน่นอนว่า ด้วยปริมาณการสั่งซื้อสินค้าจำนวนมากของแม็คโครทำให้ได้ “ราคาต่ำ” กว่าโครงสร้างตลาดแบบเดิมๆ ที่ต้องผ่านพ่อค้าคนกลาง ยี่ปั๊ว ซาปั๊ว กว่าจะถึงมือผู้ค้ารายย่อยแบก “ต้นทุน” ไม่น้อย
แม็คโคร มีลูกค้ามากมายมหาศาลตั้งแต่ร้านโชห่วย แบกะดิน หาบเร่-แผงลอย ร้านอาหาร ภัตตาคาร โรงแรมหรู ฯลฯ ประการสำคัญ “ไม่มีคู่แข่งทางตรง” ทั้งในไทยและอาเซียน แม้ว่าค่ายคู่แข่ง ทีซีซี กรุ๊ป จะพัฒนาโปรเจค "เอ็มเอ็ม เมก้ามาร์เก็ต" ที่ใกล้เคียงแต่ไม่ตรงเสียทีเดียว โดย เอ็มเอ็ม เมก้า มาร์เก็ต เป็นร้านค้าปลีกและค้าส่ง ภายใต้แนวคิดผสมผสานระหว่างค้าส่งแคชแอนด์แครี (Cash & Carry) รีเทลแอนด์มอลล์ (Retails & Mall) ปัจจุบันยังมีสาขาน้อยมากแนวตะเข็บชายแดน
ทางด้าน “กลุ่มเซ็นทรัล” ที่เข้าชิงกิจการ “เทสโก้ โลตัส” ในครั้งนี้ด้วยนั้น แน่นอนว่าวัตถุประสงค์ไม่ต่างกัน! “ซื้อเพื่อโต” และเพิ่มวอลุ่มสร้างอำนาจการต่อรองจากความใหญ่ ต่อยอดอาณาจักรค้าปลีกใน “ฟู้ดเซ็กเตอร์” ที่เซ็นทรัลยังครอบครองตลาดเป็นสัดส่วนน้อยหากเทียบเครือซีพี
โดยกลุ่มฟู้ด เป็น 1ใน 3 ขาหลักของ “เซ็นทรัลรีเทล” ประกอบด้วยธุรกิจ "เซ็นทรัลฟู้ดรีเทล" มีแบรนด์ในสังกัด คือ ร้านค้าปลีกซูเปอร์มาร์เก็ต ท็อปส์ มาร์เก็ต, ท็อปส์ เดลี่, ท็อปส์ พลาซ่า และ เซ็นทรัล ฟู้ด ฮอลล์ รวม 265 สาขา นอกจากนี้ยังมีร้านสะดวกซื้อ "แฟมิลี่มาร์ท" มีเครือข่ายสาขาราว 1,008 สาขา
สมรภูมิแข่งขันของธุรกิจค้าปลีกในมือ 3 เจ้าสัวยักษ์ใหญ่ของเมืองไทยยุค “ไซเบอร์เทรด” ในอนาคต ยังต้องติดตามกันอีกยาวๆ พลังแห่งเครือข่ายและเทคโนโลยีล้ำสมัยจะผนวกกันช่วงชิงลูกค้ากันอย่างไร
