เดินหน้าทดสอบ 'เรียนออนไลน์' 18 พ.ค. แต่บ้าน 20% ที่ไม่พร้อมต้องทำอย่างไร?

วันที่ 18 พฤษภาคมนี้ สถานศึกษาในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการจะทดลองจัดการเรียนการสอนระบบทางไกลและออนไลน์ เพื่อเตรียมพร้อมเปิดภาคเรียนวันที่ 1 กรกฎาคม โดยระดับปฐมวัยถึงมัธยมศึกษาตอนต้น ผ่านช่องรายการโทรทัศน์ มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมในพระบรมราชูปถัมภ์ (DLTV) ส่วนมัธยมศึกษาตอนปลายผ่านช่อง DLTV และระบบออนไลน์โดยครูต้นแบบ หากสถานการณ์ไม่คลีคลายจะจัดต่อเนื่องถึง 30 เมษายน 2564 พร้อมประสานงานกับหน่วยงานด้านการทดสอบและคัดเลือกเข้าศึกษาต่อ และกลับมาจัดการเรียนการสอนในโรงเรียน โดยให้เว้นระยะห่างทางสังคมหากสถานการณ์ COVID-19 คลี่คลาย

ว่ากันว่าการจัดการเรียนการสอนออนไลน์นั้นเป็นการยกห้องเรียนจากโรงเรียนไปไว้ที่บ้าน เพื่อให้นักเรียนทุกคนสามารถเข้าถึงการเรียนการสอนได้ แม้ไม่สามารถไปโรงเรียน คำถามคือว่านักเรียนทุกคนสามารถเข้าถึงการเรียนการสอนได้ หรือไม่ และบ้านทุกหลัง พ่อแม่ทุกครอบครัวสามารถจััดสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการเรียนรู้ได้มากน้อยแค่ไหน

แม้ ณัฏฐพล ทีปสุวรรณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (รมว.ศธ.) จะให้นโยบายไว้ว่า ในพื้นที่ที่ไม่สามารถจัดการเรียนการสอนที่โรงเรียนได้ ให้ใช้ระบบการเรียนรู้ทางไกลและระบบออนไลน์ 80% เพื่อให้ทุกคนสามารถเข้าถึงการเรียนขั้นพื้นฐานได้ ส่วนที่เหลือ 20% หรือมากกว่า ให้โรงเรียนและคุณครูในแต่ละพื้นที่พิจารณาออกแบบตามความเหมาะสมก็ตาม 

จะว่าไปแล้วการแพร่ระบาดของโควิด-19 เป็นตัวเร่งทำให้ก้าวไปสู่ New Normal หรือชีวิตวิถีใหม่ และการเรียนการสอนจากออฟไลน์ สู่ออนไลน์ และเปลี่ยนบ้านให้เป็นโรงเรียน อย่างไรก็ตาม การเรียนที่บ้านไม่จำเป็นอาศัยเทคโนโลยีเสมอไป แต่พ่อแม่ ครู ต้องปรับตัวและเตรียมพร้อมทำให้ชีวิตประจำวันให้เป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิตให้ได้ 

มีการตั้งคำถามว่าหลังจาก 1 กรกฎาคม เด็กยังไปโรงเรียนได้หรือไม่ คำตอบคือยังไม่มีใครรู้ แล้วการเรียนการสอนจะเป็นอย่างไร รศ.ยืน ภู่วรวรรณ ผู้ทรงคุณวุฒิพิเศษ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ ที่ปรึกษา คิวบิก ครีเอทีฟ บอกว่า ถ้าเด็กอยู่บ้าน ก็ต้องทำให้บ้านกลายเป็นห้องเรียน เพื่่อให้เขาได้เรียนรู้ โอกาสในการเรียนรู้ของพวกเขาจะได้ไม่ต้องหายไป

ดังนั้น พ่อแม่ และโรงเรียนต้องทำงานร่วมกัน ด้วยการเปลี่ยนวิธีคิดใหม่ ปรับเปลี่ยนบ้านให้เป็นโรงเรียนให้ได้ เป็น Home-Based Learning เช่น ทำใบงาน ใบกิจกรรม เกม การทดลอง ให้เด็กไปเล่น เรียน และนำเทคโนโลยีมาช่วย อาทิ การใช้โซเชียลเชื่อมโยงระหว่างเด็กครู การเรียนการสอนและกิจกรรมต่างๆ จะเกิดขึ้นที่บ้าน โรงเรียนกับบ้านทำงานร่วมกัน ผู้ปกครอง มีหน้าที่ต้องจัดสิ่งแวดล้อมให้เป็นสังคมของการเรียนรู้ ในสภาพที่เหมาะสมของแต่ละบ้าน โรงเรียน สถานศึกษาต้องปรับตัวไปด้วย เพราะหลังโควิด-19 วิธีการเรียนการสอนก็จะเปลี่ยนไปตาม New Normal หรือชีวิตวิถีใหม่ และการเรียนการสอนจากออฟไลน์ สู่ออนไลน์ด้วยเช่นกัน

อย่างไรก็ตาม ความพร้อมของนักเรียนในการเรียนรู้ออนไลน์ก็ไม่ได้มีทุกคนอย่างน้อยไม่ต่ำกว่า 20% ไม่สามารถเข้าถึงอุปกรณ์ และอินเทอร์เน็ต ทำให้เป็นอุปสรรคในการเข้าถึงการเรียนรู้ได้ สถานศึกษาจึงต้องหาแนวทางแก้ปัญหาในเรื่องนี้  

"นิพนธ์ ร่องพืช" ครูสอนวิชาการตลาด วิทยาลัยอาชีวศึกษาแพร่ เล่าว่า ได้ประสานหน่วยงานราชการในการขอใช้อินเทอร์เน็ตให้กับนักศึกษาที่ยังไม่มีอุปกรณ์และอินเตอร์ในการเรียนรู้ ในการทดลองสอนปรับพื้นฐานก่อนเปิดภาคเรียนให้กับนักศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ทางออนไลน์จำนวน 100 กว่าคนผ่านโปรแกรม Microsoft Teams ตั้งแต่วันที่ 20 เมษายนปรากฏว่าได้ผลดี เป็นที่น่าพอใจทั้งผู้สอนและผู้เรียน โดยประกาศตารางเรียนผ่านหน้าเพจของสถาบัน นักศึกษาจะเข้ามาเรียนตามเวลาที่กำหนดไว้ และโปรแกรมที่ใช้สอนสามารถบันทึกการสอนไว้ดูย้อนหลังได้ และขณะที่สามารถโต้ตอบได้ 2 ทาง 

“ผู้สอนสามารถเตรียมแผนการสอน สื่อ และเอกสารต่างๆไว้ในคราวน์ ระหว่างที่สอนสามารถดูได้ว่านักศึกษาคนไหนสงสัยและอยากสอบถามเพิ่ม สามารถโต้ตอบกันได้อย่างสะดวก และมีบันทึกการสอนไว้ดูย้อนหลัง มีโปรแกรมประเมินผลการเรียนการสอนเป็นรายบุคคลได้ด้วย ทำให้สะดวกต่อการเรียน แม้ว่าวันที่ 1 กรกฎาคมไม่สามารถเปิดทำการเรียนการสอนตามปกติได้ก็สามารถจัดการสอนทางออนไลน์ได้ต่อเนื่อง” 

นอกจากนี้ ได้จัดคอร์สการอบรม การใช้งาน Microsoft TEAMS สำหรับเป็นช่องทางการจัดการเรียนการสอนแบบออนไลน์ การใช้งาน Microsoft Forms สำหรับการจัดทำข้อสอบหรือแบบฝึกหัดออนไลน์ การประยุกต์ใช้งาน FaceBook Groups ที่เป็นเครื่องมือที่ผู้เรียนมีทุกคน สามารถทำเป็นหน่วยการเรียนรู้ทางโซเชียลได้ รวมทั้ง อบรมพื้นฐานการใช้งานคอมพิวเตอร์เพื่อเพิ่มทักษะในการจัดการเรียนการสอนทางออนไลน์ เชื่อว่าจะสามารถจัดการเรียนการสอนทางออนไลน์ตามนโยบายได้

อย่างไรก็ตาม หัวใจการเรียนออนไลน์การเรียนออนไลน์ให้มีคุณภาพ ได้นั้น ทั้งผู้สอนและผู้เรียน จะต้องทำให้การเรียนรู้เทียบเท่ากับการไปเรียนในโรงเรียน เนื้อหาที่ใช้สอนต้องให้เข้าใจง่าย ที่สำคัญครูผู้สอนต้องมีความสามารถในการถ่ายทอดที่ดีให้นักเรียนเข้าใจ สามารถสร้างสื่อการเรียนการสอนให้เด็กเรียนรู้ผ่านออนไลน์ได้สนุกและกระตือรือร้นในการเรียนที่บ้านให้ได้ 

 

สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ นอกจากครูแล้ว พ่อแม่ก็มีส่วนสำคัญในการสนับสนุนระหว่างเรียน สร้างบรรยากาศและสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการเรียนรู้ นอกจากนี้การเรียนการสอนออนไลน์ ต้องมีการวัดผล ทำอย่างไรให้เด็กทำการบ้านและต้องมีโปรแกรมตรวจสอบถูกต้องให้นักเรียนได้ตรวจสอบด้วย ที่สำคัญต้องมีการสื่อสาร 2 ทาง 

ครูกอล์ฟ “ทวีรักษ์ ทูลพุทธา” ครูรุ่นใหม่วัย 27  ปีสอนวิชาฟิสิกส์ และดาราศาสตร์โรงเรียนพรหมานุสรณ์จังหวัดเพชรบุรี ให้ความเห็นว่า การสอนออนไลน์ควรเป็นการสอนสด และเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ซักถามระหว่างที่อยู่ในบทเรียน 40 นาที ซึ่งโปรแกรม Microsoft TEAMS ที่ใช้เป็นช่องทางการเรียนการสอนแบบออนไลน์นั้นตอบโจทย์ได้ เพราะมีปุ่มให้นักเรียนกดและสอบถามครูผู้สอน และครูผู้สอนสามารถสุ่มถามนักเรียนได้ และมีโปรแกรมบันทึกขณะสอนเพื่อให้นักเรียนมาดูย้อนหลังได้ อย่างไรก็ตามอาจจะมีนักเรียนจำนวนหนึ่งที่ไม่สามารถเข้าเรียนแบบออนไลน์ได้ เนื่องจากอาจจะมีข้อจำกัดของอุปกรณ์และอินเตอร์เน็ต

"การเรียนออนไลน์ไม่ใช่เรื่องยากสำหรับ ครูรุ่นใหม่ๆ และเด็กยุคนี้ เพราะเติบโตมาพร้อมกับเทคโนโลยี แต่การสอนออนไลน์ ครูผู้สอนต้องทำให้เด็กโฟกัสตอนเรียนดีที่สุดการเตรียมตัวที่จะสอนเพื่อดึงดูดให้เด็กสนใจ เวลาเรียนเด็กจะเกิดปัญหา หรือความสงสัยอะไรในบทเรียนเด็กสามารถโต้ตอบได้ทันที มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะการเรียนวิชาหนึ่ง ประมาณ 40 นาที เท่านั้น แต่สามารถบันทึกการสอนไว้ได้กลับมาย้อนดูได้ ที่สำคัญครูสามารถใช้ประโยชน์จากโซเซียลมีเดียสื่อการเรียนการสอนต่างๆมา่สร้างห้องเรียนออนไลน์ได้ เชื่อว่าหากปิดเทอมมาในวันที่1 กรกฎาคมก็พร้อมที่จะสอน" ครูกอล์ฟ กล่าว

ปัจจุบัน ครูกอล์ฟ ใช้โปรแกรม Microsoft Teams ติวนักเรียน ม. 5 โรงเรียนพรหมานุสรณ์จังหวัดเพชรบุรี กลุ่มหนึ่งประมาณ 10 คน ที่ผ่านการสอบคัดเลือกเข้าค่าย 1 ศูนย์โอลิมปิกวิชาการ สอวน.วิชาวิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ มหาวิทยาลัยมหิดล 

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันนี้มีหลายโปรแกรมให้เลือกเป็นช่องทางสื่อสาร ไม่ว่าจะเป็น Line, Google Classroom, Microsoft Teams, Zoom Meeting ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้กลุ่มผู้ใช้งาน

• ปฏิทินรับนักเรียนสพฐ. ม.1-ม.4

-   ม.1 รับสมัคร วันที่ 3-12 พฤษภาคม 2563 นักเรียนความสามารถพิเศษ (ถ้ามี) สอบวันที่ 20 พฤษภาคม ประกาศผล วันที่ 24 พฤษภาคม สอบคัดเลือกนักเรียนทั่วไป และ เงื่อนไขพิเศษ วันที่ 30 พฤษภาคม. ประกาศผล 3 มิถุนายน การจับสลาก พร้อมประกาศผล วันที่ 5 มิถุนายน รายงานตัวและมอบตัวพร้อมกันวันที่ 6-8 มิถุนายน ทั้งนี้ นักเรียนที่ไม่มีที่เรียน ยื่นความจำนงวันที่ 5-9 มิถุนายนประกาศผล วันที่ 12 มิถุนายน รายงานตัวและมอบตัว วันที่ 14 มิถุนายน 2563

-   ม.4 รับสมัคร วันที่ 3-12 พฤษภาคม 2563 โรงเรียนที่เปิดสอน ม.ต้น และม.ปลาย รับนักเรียน ม.3 ที่จบจากโรงเรียนเดิม ขึ้นม.4 ตามปฏิทินที่โรงเรียนกำหนดเดิม นักเรียนความสามารถพิเศษ สอบวันที่ 21 พฤษภาคม ประกาศผล วันที่ 25 พฤษภาคม สอบคัดเลือกนักเรียนทั่วไปและเงื่อนไขพิเศษ วันที่ 31พฤษภาคม ประกาศผล วันที่ 4 มิถุนายน รายงานตัวและมอบตัวพร้อมกัน วันที่ 9-11 มิถุนายน ทั้งนี้การสอบคัดเลือกม.1 และ ม.4 จากเดิมสอบคัดเลือกระหว่างวันที่ 30-31 พฤษภาคม ปรับเป็นให้มีการสอบคัดเลือกในวันที่ 6-7 มิถุนายน นี้

ที่มา : สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)