สะท้อนปัญหา 'แชร์ลูกโซ่' เดินหน้าดันก.ม. เพิ่มโทษและชดใช้คืนผู้เสียหาย

วันนี้ (12 ก.ค.) นายสามารถ เจนชัยจิตรวนิช ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงยุติธรรม ในฐานะผู้อำนวยการศูนย์ร้องทุกข์พรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) และ นายประภาส ยงคะวิสัย อนุ กมธ.การกระจายอำนาจการปกครองส่วนท้องถิ่น ให้สัมภาษณ์ในรายการเรื่องของคน ในหัวข้อ "การผลักดันกฎหมายปราบปรามแชร์ลูกโซ่" ทางช่อง Peace Tv ออกอาการวันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 08.00-09.00 น.

นายสามารถ กล่าวว่า เราได้เห็นปัญหาแชร์ลูกโซ่ ได้ไหว้วานกับ ส.ส.พรรคร่วมรัฐบาล ขอขอบคุณ นายนริศ ขำนุลักษณ์ ส.ส.พัทลุง พรรคประชาธิปัตย์ ได้มีการเสนอญัตติตั้งกรรมาธิการวิสามัญ ศึกษาปัญหาแชร์ลูกโซ่และหนี้นอกระบบ และมี ส.ส.พรรคพลังประชารัฐ ดร.รงค์ บุญเสยขวัญ ได้เสนอตั้งกรรมธิการวิสามัญเรื่องดังกล่าว เพื่อทำไมต้องมีการเสนอหลายญัตติ เพื่อให้ นายชวน หลีกภัย ได้เห็นว่าเป็นญัตติด่วน เพราะมีการเสนอญัตติเข้ามามาก ตนเห็นว่าปัญหาแชร์ลูกโซ่อยู่กับสังคมไทยมานานตั้งแต่ปี 2527 ก็ยังไม่หมดกลับทวีความรุนแรงมากขึ้น

ถ้ากำลังพูดว่า ถ้าวันนี้เราจะปราบโกง ถ้าปราบเรื่องนี้ไม่ได้เรื่องแก้ก็ไม่ต้องพูดถึง เพราะเป็นเรื่องวัฒนธรรมให้คนไทยหลอกลวงกัน เอาเปรียบกัน เอาตัวรอดกัน พอไปแจ้งความเปรียบเหมือนบันได 8 ขั้น ภูเขา 8 ลูก กว่าจะได้เงินคืนใช้เวลานานมาก พอหันกลับไปมีภาระรับผิดชอบอีกมากมาย รู้ว่าเป็นแชร์ลูกโซ่แต่ก็ต้องไปชักชวนคนอื่นเพื่อเอาตัวเองรอด ตนเคยนิยามคำนี้ว่า "ผีตายโหงกลางสี่แยก" หมายถึงว่าต้องหาตัวตายตัวแทน การจะรอดต้องหาคนมาตายแทน ถึงได้เรียกว่าแชร์ลูกโซ่ พอวงแตกก็โดนกันทุกคน เหตุที่ไม่ไปแจ้งความเพราะตัวเองรอดไปแล้ว แต่เพื่อนกลับซวยรับเคราะห์แทน คือสิ่งที่ตนบอกว่าเพื่อนเสียเพื่อน ครอบครัวแตกแยก ความลำบากที่พูดถึงมากขนาดไหน

มีหลายคนร้องทุกข์มาหาตน 3 ปีแล้ว หมดตัวแล้วอยากฆ่าตัวตายหลายคนแล้ว แชร์ลูกโซ่มีทุกกลุ่มทุกวัยวุฒิ ทุกอาชีพ ทุกเพศ อาชญากรได้ศึกษาไว้แล้วว่าจะหลอกใคร เช่น ถ้าจะหลอกคนรวยต้องทำตัวเองให้น่าเชื่อถือ อ้างว่ามีบริษัทในย่านสาทรชั้นบนสุด เคยมีผู้เสียหายหนึ่งคนโดนหลอกไป 40 กว่าล้านบาท ก็น่าสังสัยว่าคนมีเงิน 40 กว่าล้าน ถ้าคิดว่าโง่คงไม่มีเงินได้ถึงขนาดนั้น ฉะนั้นอาชญากรมีวิธีการหลอกลวงและทำให้คนเชื่อ ในต่างประเทศถึงได้มีกฎหมาย ที่สามารถทำงานได้อย่างรวดเร็ว

ถ้าย้อนมองในเรื่องยาเสพติด เช่น ยาบ้า ไอซ์ ยาอี เป็นสิ่งผิดกฎหมายแต่ยังมีคนขายเพราะได้เงิน เมื่อนำไปขายแสดงว่าคนรับเดือดร้อน เขาไม่สนใจเพราะสิ่งที่ต้องการคือเงิน ขณะเดียวกันแชร์ลูกโซ่รู้บ้างไม่รู้บ้าง บางคนไม่รู้เลยไปเชื่อเพื่อน ขนาดซื้อตั๋วเครื่องบินยังเป็นแชร์ลูกโซ่ได้ แม้การขายทองคำใครจะไปเชื่อว่าเดี๋ยวนี้ขายในออนไลน์ได้ ขายในราคาที่ถูกกว่าตามท้องตลาด จ่ายเงินก่อนถึงจะส่งให้ช่วงแรกส่ง พอมาช่วงหลังกลับไม่ส่งสุดท้ายเป็นการฉ้อโกง เข้าแจ้งความที่ บก.ปอท.เยอะแยะไปหมด ต้องเข้าใจว่าคนต้องการความเร็ว ง่าย สะดวก ก็มาพร้อมกับอาชญากรที่แฝงเข้ามา

เราต้องศึกษาเรื่องพฤติกรรมของประชาชน ตนเคยให้นักศึกษา ป.โท ม.เกษตรศาสตร์ คณะบริหารธุรกิจ ทำวิจัยเรื่องนี้ พฤติกรรมผู้บริโภคต่อธุรกิจขายตรง ข้อหนึ่งที่น่าตกใจมากถามว่า ถ้าจะทำธุรกิจขายตรงจะเลือกอะไรก่อน 1. บริษัทที่มั่นคง 2. บริษัทที่มีสินค้าคุณภาพ 3. บริษัทที่มีค่าตอบแทนสูง ส่วนใหญ่ตอบข้อ 3 แสดงว่าผลลัพธ์คือแชร์ลูกโซ่ โดยไม่ได้นึกถึงข้อ 1 และ 2 ทำให้ผู้ประกอบการพยายามหาผลตอบแทนที่จ่ายสูงแข่งกัน พอถึงวันใดวันหนึ่งจ่ายไม่ได้ก็ปิดตัวลง พนักงานก็ออกมาร้องทุกข์ว่าโดนหลอก คือสิ่งที่ตนพยายามจะบอกว่าพฤติกรรมของประชาชนส่วนหนึ่งมีผล แต่จะทำอย่างไรให้พฤติกรรมเหล่านี้หายไป หน่วยงานต้องเข้ามากำกับดูแล

อย่าลืมว่า ประชาชนสละอำนาจให้รัฐบาลปกครอง รัฐบาลก็ต้องปกครองประชาชน รัฐธรรมนูญบัญญัติให้ชัดเจนว่า ประชาชนย่อมมีสิทธิและเสรีภาพ และต้องได้รับการคุ้มครองทั้งชีวิตทรัพย์สิน ฉะนั้นเราอย่าให้ใครมาฉ้อโกงทรัพย์สินของประชาชนไปได้ จะต้องมีหน่วยงานรัฐเข้าไปดำเนินการ ยาเสพติดเราอยู่รู้แล้วว่ามีคนเข้ามาเกี่ยว จึงมีหน่วยปราบปรามยาเสพติดขึ้นมา อาทิ ป.ป.ส. บช.ปส. และดีเอสไอ ยังไม่สามารถปราบปรามได้หมด ถามกลับว่าตอนนี้ใครจะเป็นเจ้าภาพปราบแชร์ลูกโซ่ ซึ่งยังไม่มีหน่วยงานเฉพาะ เตะกันไปมา

มีเรื่องจริงที่ชาวบ้านเล่าให้ฟังว่า เขาถูกหลอกที่ย่านอโศก ไปอ้างบริษัททองคำ ถามว่าคนเหล่านี้ถูกหลอกได้อย่างไร เขาเอาเรซูเม่ตัวเองไปใส่ไว้ในเว็บไซต์หางาน อาชญากรก็เข้าไปซื้อข้อมูลเหล่านี้มา จึงโทรมาบอกว่าได้งานเป็นเทรดเดอร์ค้าทองคำต่างประเทศ เรียกตัวสัมภาษณ์บริษัทอยู่อโศกชั้นบนสุด ดูแล้วน่าเชื่อถือมีชาวต่างชาติร่วมนั่งพูดคุยด้วย กลับไปบอกทางบ้านว่าได้งานเป็นโบรคเกอร์ สิ่งแรกที่ทำคือขายพ่อแม่ก่อนพอครบ 3 เดือน พ่อแม่ได้เงินปันผล จนไปถึง 2 ปี วันสุดท้ายปิดบริษัทหนีไปต่างประเทศ ในฐานะเป็นเซลล์ชักชวนคนเยอะแยะไปหมด ก็ต้องพาคนเหล่านั้นไปแจ้งความในพื้นที่ สน.ลุมพินี

เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อปี 2557 ตำรวจบอกว่าเป็นแชร์ลูกโซ่ต้องไป บก.ป. จึงพาพรรคพวกกว่า 40 คนไป บก.ป.ตำรวจบอกว่าเป็นอาชญากรรมทางเศรษฐกิจต้องไป บก.ปอศ. พอไปถึงตำรวจบอกว่าเข้าข่ายคดีพิเศษต้องไป กรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) เมื่อไปถึงยังไม่รับคดีทันที มีเงื่อนไขโดยการร้องทุกข์ก่อน เขียนคำร้องเสร็จสำนักรับร้องทุกข์ของดีเอสไป พิจารณาให้อธิบดีพิจารณาว่าเข้าหน่วยไหน หากไม่เข้าเกณฑ์ก็ส่งคดีกลับไปยัง สน.ลุมพินี เปรียบเสมือนลูกฟุตบอลที่โดนเตะไปมา เขารู้ตัวว่าถูกหลอกตั้งแต่ ปี 2557 กว่าจะมีการดำเนินการได้นั้นปีไหน แล้วเงินเขาจะได้คืนเมื่อไร ใครรับผิดชอบ

คือสิ่งที่ตนกำลังจะบอกว่าผู้เสียหายไม่ได้โลภ เข้าไปหางานแล้วอาชญากรเข้าไปซื้อโปรไฟล์มา แล้วมารู้ว่าบ้านมีฐานะ จบเมืองนอก ฉะนั้นเพื่อนจะต้องฐานะก็ชวนกันมาทำงาน ซึ่งคิดว่าสิ่งที่กำลังทำอยู่คืองาน ไม่คิดว่าคือการหลอกลวงการลงทุนทองคำต้องได้รับอนุญาตก่อน เป็นการทำงานโดยสุจริต มีออฟฟิศ มีพนักงาน คนที่ชักชวนไปลงทุนก็หลงเชื่อในตัวผู้เสียหาย จึงนำเงินมาลงทุนด้วยเมื่อโดนหลอก สังคนกลับประนามคนเหล่านี้ว่าโลภ ฉะนั้นแล้วปัจจุบันยังไม่มีหน่วยงานไหนรับผิดชอบโดยตรง

ยกตัวอย่าง ปี 2560 เกิดคดีโชกุนประชาชนผู้เสียหาย 3 พันกว่าคน ไปรออยู่ที่สนามบินด้วยเหตุนี้ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี จึงบอกว่าควรเป็นวาระแห่งชาติได้แล้ว มีคำสั่งสำนักนายกที่ 253/60 ลงวันที่ 7 ต.ค. 2560 ให้จัดตั้งชุดขึ้นมาแต่ช่วงนี้ไม่มีการประชุมจึงชะลอไป แต่เป็นวาระแห่งชาติตั้งแต่ ปี 2560 พล.อ.ประยุทธ์ สั่งให้ผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานปราบปรามแชร์ลูกโซ่ ผู้ว่าฯมีภาระกิจมากมายและไม่มีความเชี่ยวชาญ พอไม่มีการตรวจสอบถามว่าใครรับผิดชอบประชาชน แล้วเลขาอนุก็คือสรรพากรซึ่งไม่ถนัดด้านนี้อยู่แล้ว ฉะนั้นตอนนี้โครงสร้างบิดเบี้ยว ไม่สามารถขับเคลื่อนได้โดยสภาพอยู่แล้ว หน่วยงานที่รับผิดชอบโดยตรงไม่มี การฝึกฝนให้สามารถทันกระบวนการเหล่านี้ก็ไม่มี ฐานข้อมูลของอาชญากรก็ไม่มี หน่วยไหนทำหน่วยนั้นก็เก็บข้อมูล แต่ในต่างประเทศขึ้นหมดว่าอาชญากรคนนั้นก่อเหตุมากี่ครั้งแล้ว เครือข่ายมีใครบ้าง

ตนเห็นเรื่องยาเสพติด นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รมว.ยธ. ก็เอาเรื่อง "value best" เข้ามายึดทรัพย์เพิ่ม ตนจึงคิดว่าเรื่องแชร์ลูกโซ่ก็ต้องมีเรื่องนี้ ส่วนเรื่องบทลงโทษยกตัวอย่างคดีแม่ชม้อยศาลตัดสิน 1 แสน 5 หมื่นปี ความเป็นจริงจำคุกแต่ 7 ปี 11 เดือน 5 วัน คดีแชร์ลูกโซ่ศาลจะติดสินจำคุกหลักหมื่นปีทั้งนั้น เพราะรับหัวกี่คนก็คูณ 5 ไป ด้วยประมวลกฎหมายอาญามาตรา 91 (2) อัตราโทษไม่เกิน 10 ปี เรียงทุกกระทงลงโทษได้ไม่เกิน 20 ปี คดีแม่ชม้อยเป็นอันดับ 2 ของโลกที่ตัดสินยาวนานที่สุด

"ตนเคยพูดคุยกับรัฐมนตรีประเทศจีน หารือว่าถ้ามีการหลอกลวงเป็นหมื่นคนจำคุกกี่ปี เขาตอบว่าติดตลอดชีวิต ตนบอกว่าของ 7 ปี เขาบอกว่าให้ไปดูงานประเทศจีน ถ้าไม่แก้กฎหมายในไทยเดี๋ยวคนไทยจะมาหลอกประเทศไทยหมด ประเทศใดมีเงินมากประเทศนั้นมีความมั่นคง เราจะทำอย่างไรจะปล่อยให้ไทยเป็นแบบนี้ไหม" ผช.รมว.ยธ.กล่าว

ด้าน นายประภาส กล่าวว่า กรณีมันญี่ปุ่นตั้งกลุ่มขึ้นมาอบรมอย่างดี เกษตรกรเชื่อว่ามีบริษัทอย่างดี ปลูกเท่านี้ได้กำไรเท่านี้ เกษตรกรดีใจลงทุนไร่ละ 2 หมื่นบาท ผ่านไป 3 เดือน รับซื้อไร่ละ 2 แสน นอนคิดแล้วว่าลงทุน 10 ไร่ดีกว่า ก็พากันทำสุดท้ายได้ค่าสมัครแล้วไปซื้อพันธุ์ แต่พอโตขึ้นมาไม่มีใครรับซื้อก็เข้าข่ายแชร์ลูกโซ่

นายสามารถ กล่าวเสริมว่า กุ้งกรามแดงเป็นแชร์ลูกโซ่ได้ ไปหลอกเขาว่ามีระดับตำบล อำเภอ และจังหวัด ถ้าลงมากได้เป็นระดับจังหวัดผู้รับซื้อทั้งหมดในจังหวัด คนที่มีลูกกุ้งต้องมาส่งให้จังหวัดนี้แล้วกินส่วนต่าง ส่วนประธานใหญ่ส่งเข้าห้างสรรพสินค้า ไปวาดฝันมีการประชุมสุดท้ายแชร์ลูกโซ่ บางคนกู้เงินเป็นล้านขุดบ่อจะเลี้ยงกุ้ง วาดฝันว่าคืออาชีพสุดท้ายถูกหลอกลวง ฉะนั้นทุกวันนี้แชร์ลูกโซ่ไม่ใช่ที่เราเล่นกันเป็นมือๆ แล้วได้เงินปันผลแบบนี้มองออก แต่จริงแล้วมีทุกรูปแบบอย่างที่ตนกล่าวมาทั้งหมด

หากมีบริษัทเข้ามาชักชวนลงทุกโดยให้ผลตอลแทนสูงกว่าอัตราเบี้ยธนาคาร ให้สงสัยไว้ก่อนเลยว่าอาจจะเป็นแชร์ลูกโซ่ ยิ่งถ้าไม่ต้องทำอะไนแล้วให้ชวนคน หรือเครือข่ายมาลงทุนยิ่งต้องระวัง กรณียูฟันอ้างว่าค้าน้ำผลไม้และกาแฟ สุดท้ายไปค้าเงินดิจิตอล การที่มีบริษัทมาชักชวนต้องได้รับอนุญาต ประชาชนตรวจสอบลำบาก ประชาชนจ่ายภาษีให้รัฐบาลแล้วต้องคุ้มครองเขา ฉะนั้นวันนี้ที่ตนพูดว่ายาเสพติด เราจะต้องมีหน่วยงานเฉพาะที่รับผิดชอบ เพื่อขึ้นทะเบียนเก็บข้อมูล อาชญากรรมทางเศรษฐกิจก็เช่นกัน

วันนี้ พล.อ.ประยุทธ์ จะกู้เงิน 4 แสนล้านบาท แก้ปัญหาโควิด-19 จะให้เงินจำนวนนี้ถึงประชาชนจริงๆ ตอนนี้เปรียบเสมือนประเทศไทยกำลังให้เลือดอยู่ เงินที่กู้มาถ้าประเทศขับเคลื่อนเศรษฐกิจก็จะฟื้นตัวมาได้ ตนเป็นห่วงถ้าประชาชนยังถูกหลอกเช่นนี้ เม็ดเงินที่เข้าสู่ประชาชนก็จะออกนอกประเทศ เม็ดเงินจำนวน 1 ล้านล้านบาท ถ้าหมุน 1 รอบ สามารถจ้างงานได้เท่าไร แต่ถ้าเงินนี้ถูกอาชญากรที่เป็นคนต่างประเทศ ขนเงินออกนอกประเทศไปใครจะรับผิดชอบ ซึ่งประชาชนทั้งประเทศต้องรับผิดชอบ โดยการอุดรอยรั่วคือกฎหมาย มีหน่วยงานรัฐที่ทันต่ออาชญากรรมประเภทนี้ มีการฝึกฝนให้ทันท่วงที เงินใครก็อยากได้แต่ต้องเป็นเงินที่สุจริต

พล.อ.ประยุทธ์ มีความตั้งใจที่จะปกป้องพ่อแม่พี่น้องประชาชน แต่พ่อแม่พี่น้องประชาชนต้องช่วยกัน แผ่นดินนี้ให้เราเกิด ให้อาชีพ ให้ครอบครัว อย่าเนรคุณแผ่นดิน ถ้าทุกคนมีจิตใจประเภทนี้ ตนเชื่อว่ารุ่งโรจน์โด่งดังแน่นอน กรณีมีกฎหมายปราบแชร์ลูกโซ่จะทำให้ปัญหาหายไปหรือไม่ คงจะไม่หมดไปทันทีพอมีหน่วยงานรับผิดชอบโดยตรง ตนคิดว่าการที่ประชาชนถูกหลอกก็จะน้อยลง ถ้าว่าหมดเลยไหมคงไม่หมดไปทันที เพราะอาชญากรเป็นองค์กรอาชญากรรม แสวงหาตัวเงินเป็นหลักเขาจะพยายามทุกวิถีทาง แต่เราต้องมีเครื่องมือและหน่วยงานที่ดูแลเรื่องนี้

นายสามารถ กล่าวถึงกรณี 4 กุมารลาออก ว่า เป็นดุลพินิจของท่าน ตนคิดว่าได้ทำงานให้กับพรรค พปชร.อย่างเต็มที่ ตนกับ นายกอบศักดิ์ ภูตระกูล เคารพนับถือกัน ท่านเป็นคนเก่ง เป็นคนรุ่นใหม่ที่มีวิสัยทัศน์ สมัยท่านเป็นรัฐมนตรีประจำสำนักนายกนัฐมนตรี เคยดูแลเรื่องแชร์ลูกโซ่หลายครั้งที่ชาวบ้านไปคุยกับท่าน กฎหมายฉบับนี้ที่ร่างกันขึ้นมาต้องขอบคุณ นายกอบศักดิ์ ที่เข้ามาช่วยให้เป็นรูปธรรม รวมถึงอีก 3 ท่าน ที่ช่วยให้พรรค พปชร.ได้มีส่วนให้ชนะการเลือกตั้งเข้ามา ตนคิดว่าทุกคนมีความคิดของตัวเอง ทุกคนเป็นผู้ใหญ่ ตนอยู่กับ พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะหัวหน้าพรรค พปชร.มีความสุขและคิดว่าพรรค พปชร.เองต้องขับเคลื่อนไปในทิศทางที่ดีขึ้น ชีวิตเราต้องเดินไปข้างหน้าทุกวันอยู่แล้ว

ใครจะเป็นรัฐบาลผมอยากให้ยึดประชาชนเป็นหลัก ยึดถึงหัวจิตหัวใจประชาชนเป็นหลัก เห็นความเดือดร้อนของประชาชนเป็นที่ตั้ง อย่างที่ผมบอกว่าประชาชนสละอำนาจให้รัฐบาลปกครองเขา เราใช้อำนาจที่ได้จากประชาชน ทำเพื่อประชาชนอย่างแท้จริง ถ้าทุกคนมีจิตสำนึกต่อบ้านเมือง ประชาชน และส่วนรวมทุกอย่างไปได้อยู่แล้ว ผมเชื่อมั่นในตัว พล.อ.ประยุทธ์ และ พล.อ.ประวิตร ที่จะขับเคลื่อนประเทศไปได้ และมีเจตนาอย่างบริสุทธิ์ว่าท่านเป็นคนที่รักชาติบ้านเมือง แต่เหนือสิ่งอื่นใดพ่อแม่พี่น้องประชาชนต้องร่วมกัน บางครั้งเราต้องพักการเมืองเอาไว้ แล้วเอาผลประโยชน์ของส่วนรวมเป็นที่ตั้งก่อน