พยานหลักฐานใหม่ : ทางรอดยุติธรรม 'คดีบอส'

จากคำสั่งไม่ฟ้องคดีบอส ความผิดฐานประมาททำให้ผู้อื่นถึงแก่ความตายตามประมวลกฎหมายอาญาและอีกหลายข้อหาตามพระราชบัญญัติจราจารทางบก พ.ศ.2522

หลักเงื่อนไขอำนาจฟ้อง หมายถึง เงื่อนไขที่จะให้อำนาจในการเริ่มต้นคดีและดำเนินคดีต่อไป ซึ่งเป็นการพิจารณาในทางบวก ในทางกลับกันถ้าพิจารณาในทางลบก็คือ เงื่อนไขระงับคดี กล่าวคือ องค์กรในกระบวนการยุติธรรมทั้งเจ้าพนักงานและศาลจะเริ่มต้นคดีหรือดำเนินคดีต่อไปได้นั้นจะต้องมีหรือไม่มี ข้อเท็จจริงหรือเหตุการณ์ที่ให้หรือตัดอำนาจดำเนินคดีของศาล

ระบบการดำเนินคดีอาญาในฐานความผิดดังกล่าว เป็นความผิดอาญาแผ่นดินหรือความผิดยอมความไม่ได้ ซึ่งตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาพนักงานสอบสวนมีหน้าที่ในการรวบรวมพยานหลักฐานทั้งปวงทั้ง

เมื่อมีเหตุการณ์เกิดขึ้นที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินคดีอาญา ความผิดพลาดหรือความบกพร่องในกระบวนการยุติธรรม อาจเกิดมาจากความผิดพลาดในการสืบสวน สอบสวน การรวบรวมพยานหลักฐาน การพิสูจน์พยาน การทุจริต การไม่มีความรู้เพียงพอ และอื่นๆ ส่งผลผู้กระทำความผิดหลุดพ้นจากการดำเนินคดีอาญา 

ดังนั้น รัฐจึงมีมาตรการในการแก้ไข บรรเทาผลร้ายที่เกิดจากการผิดพลาดหรือบกพร่องในกระบวนการยุติธรรม โดยการให้อำนาจผู้มีส่วนได้เสียและเจ้าพนักงานรัฐ ในกระบวนการยุติธรรมมีสิทธิในการดำเนินการซ้ำได้

ตามประมวลกฎหมายพิจารณาความอาญา มาตรา 147 บัญญัติไว้ “เมื่อมีคำสั่งไม่ฟ้องแล้ว ห้ามมิให้มีการสอบสวนเกี่ยวกับบุคคลนั้นในเรื่องเดียวกันนั้นอีก เว้นแต่จะได้พยานหลักฐานใหม่อันสำคัญแก่คดี ซึ่งน่าจะทำให้ศาลลงโทษผู้ต้องหานั้นได้”

พยานหลักฐานใหม่ หมายความว่า พยานบุคคล พยานเอกสาร หรือพยานวัตถุก็ได้ ต้องเป็นพยานหลักฐานที่มิได้มีการกล่าวอ้างหรือนำสืบในคดีเดิม และต้องไม่ใช่เป็นพยานหลักฐานที่มีอยู่ก่อนแล้ว

และพนักงานสอบสวนทราบดี เช่น ญาติพี่น้อง เพื่อบ้านที่อยู่ในที่เกิดเหตุแต่มิได้สอบสวนในคดีเดิม โดยพยานหลักฐานใหม่ สำคัญมากพอจะเปลี่ยนแปลงคำสั่งคดีเดิม ซึ่งเมื่อพิจารณาแล้ว แม้กฎหมายจะใช้คำว่า “พยานหลักฐานใหม่” จากวัตถุประสงค์ของประมวลกฎหมายพิจารณาความอาญามาตรา 147 นั้นเป็นการให้อำนาจเจ้าพนักงานตำรวจสามารถสอบสวนผู้ต้องหาเพิ่มเติมได้ เพื่อนำผู้กระทำความผิดมาฟ้องร้องคดี ซึ่งเป็นการละเมิดเพื่อให้พนักงานอัยการสามารถฟ้องคดีที่สามารถพิสูจน์ความผิดหรือบริสุทธิ์ชั้นศาลต่อไปได้ 

หากเป็นพยานหลักฐานใหม่ การเปิดโอกาสให้พนักงานสอบสวน สอบสวนผู้ต้องหาหรือพยานอื่นโดยการพิจารณาที่ไม่ถูกต้อง มีโอกาสนำพยานหลักฐานใหม่ขึ้นพิสูจน์ต่อพนักงานอัยการอีกครั้งเพื่อพิสูจน์ความผิดหรือความบริสุทธิ์ของผู้ต้องหา

พยานหลักฐานนั้นอาจขัดต่อคำให้การผู้ต้องหาก็ได้ ดังนั้น จึงรวมถึงพยานหลักฐานใหม่ที่ขัดแย้งกับคำให้การของผู้ต้องหา

นอกจากพยานวัตถุ และพยานบุคคลแล้ว ยังรวมถึงพยานผู้เชี่ยวชาญซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีความรู้ใหม่ ที่จะพิสูจน์การกระทำความผิดผู้ต้องหาได้ เช่น ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่จะพิสูจน์ความผิดหรือบริสุทธิ์ของผู้ต้องหา

ดังนั้นในคดีบอส เรื่องความเร็ว ซึ่งสามารถพิสูจน์ในทางวิทยาศาสตร์ที่เป็นความรู้ใหม่ก็สามารถนำมาเป็นพยานหลักฐานเพื่อสอบสวนใหม่ในคดีของบอส หรือการยุบตัวของรรถเฟอร์รารี่เมื่อถูกแรงกระแทก ระบบการทำงานของระบบถุงลมนิรภัยของรถจากบริษัทผู้ผลิตรถเฟอร์รารี่ (Ferrari) อีกก็ได้