'ศูนย์พักคอยใกล้บ้านใกล้ใจ' ต้นแบบ 'ตัดวรจรโควิดระบาด'ในชุมชน

ดร.สาธิต ปิตุเตชะ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข (รมช.สธ.) เปิดเผยหลังประชุมคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ "คสช." ว่าที่ประชุมมีมติเห็นชอบแนวทาง"ตัดวงจรโควิดระบาด"ในชุมชน ด้วยการขยายการจัดตั้ง “ศูนย์พักคอยใกล้บ้านใกล้ใจ” ออกไปยังชุมชนแออัดทุกพื้นที่ในกรุงเทพฯ ปริมณฑล และทั่วประเทศ เพื่อให้เป็นสถานที่พักพิงรอการส่งตัวเข้ารักษา และพักฟื้นรับการส่งตัวกลับจากโรงพยาบาล

รวมทั้งฟื้นฟู สนับสนุนด้านเศรษฐกิจ สังคม ให้ผู้ติดเชื้อโควิดในชุมชน และใช้เป็นศูนย์บริหารจัดการของชุมชนเพื่อหนุนช่วยการ"ฉีดวัคซีนโควิด"ที่กำลังจะให้บริการครั้งใหญ่ในเร็วๆ นี้

สำหรับ "ศูนย์พักคอยใกล้บ้านใกล้ใจ"ถือเป็นเครื่องมือสนับสนุนการทำงานในระดับพื้นที่ของชุมชน ภายใต้แผนงาน รวมพลังพลเมืองตื่นรู้ ช่วยชาติสู้โควิด-19 ระลอกสาม ซึ่ง สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ร่วมกับภาคประชาสังคม และภาคียุทธศาสตร์สำคัญ

อาทิ กรุงเทพมหานคร (กทม.) กรมควบคุมโรค (คร.) สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สำงานงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) คณะสงฆ์ในพื้นที่ ตลอดจนภาคเอกชน ฯลฯ ดำเนินการขับเคลื่อนอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่มีการระบาดใหญ่ของโควิด-19 เมื่อต้นปี 2564 นี้

• "ศูนย์พักคอยใกล้บ้านใกล้ใจ"โมเดล"ตัดวงจรโควิดระบาด

ศูนย์พักคอยฯ ดังกล่าวจะตั้งอยู่ในพื้นที่ชุมชน บริหารจัดการโดยคณะกรรมการของชุมชน ทำหน้าที่เป็นด่านหน้าในการรองรับผู้ติดเชื้อโควิด-19 รายใหม่ ซึ่งถูกแยกตัวออกมาจากครัวเรือน

นอกจากจะเป็นการ"ตัดวงจรโควิดระบาด" ยุติการแพร่เชื้อต่อในชุมชนแล้ว ยังช่วยให้ผู้ป่วยเข้าถึงการดูแลเบื้องต้นที่ถูกวิธี และง่ายต่อการประสานงานเพื่อส่งต่อผู้ป่วยเข้าสู่กระบวนการรักษาตามระบบที่รัฐบาลวางไว้ โดยนำร่องแห่งแรกที่วัดสะพานในชุมชนแออัดคลองเตย ตั้งแต่วันที่ 30 เม.ย. ที่ผ่านมา

ดร.สาธิต กล่าวต่อว่า ขณะนี้กรุงเทพฯ และจังหวัดปริมณฑล เป็นพื้นที่เสี่ยงสูงสุด มีชุมชนแออัดกระจายอยู่หลายแห่ง "ชุมชนคลองเตย"เป็นที่รวมของคนกว่าหนึ่งแสนคนที่แต่ละวันต้องกระจายทำงานไปหลายพื้นที่ และแต่ละครอบครัวก็อยู่อาศัยกันอย่างหนาแน่น

เมื่อมี "ผู้ติดเชื้อโควิด-19" จึงมีโอกาสกระจายเชื้อได้อย่างกว้างขวางและระบาดรวดเร็ว การเกิดขึ้นของ"ศูนย์พักคอยใกล้บ้านใกล้ใจ"ตั้งขึ้นแห่งแรกใน "ชุมชนคลองเตย" จึงถือเป็นนวัตกรรมใหม่ที่มีส่วนสำคัญในการหนุนเสริมการทำงานของรัฐบาลเป็นอย่างมาก ช่วยให้วงจรการระบาดถูกตัดทอนลงอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ

• ชู"คลองเตยโมเดล" ขยายผลทั่วประเทศ

“ศูนย์พักคอยใกล้บ้านใกล้ใจคลองเตย นับเป็นต้นแบบสำคัญของการลุกขึ้นมาจัดการกันเองของชุมชนและประชาชน สะท้อนให้เห็นถึงพลังของกระบวนการการมีส่วนร่วม ซึ่งโมเดลการทำงานของคลองเตย จะถูกนำไปขยายผลและประยุกต์ใช้กับชุมชนอื่นๆ ได้ทั่วประเทศ โดยเบื้องต้นจะเริ่มในชุมชนแออัด กรุงเทพฯ และปริมณฑล ก่อน” ดร.สาธิต กล่าว

นพ.ประทีป ธนกิจเจริญ เลขาธิการ คสช. กล่าวว่า เป้าหมายสำคัญของการจัดตั้ง "ศูนย์พักคอยใกล้บ้านใกล้ใจ" คือการสร้างระบบดูแลกันเองของประชาชนในระดับชุมชนที่เชื่อมต่อกับระบบใหญ่ของรัฐ ลดความตื่นตระหนกของประชาชน ลดภาระของระบบบริการหลัก

ที่สำคัญคือเป็นการเตรียมความพร้อมด้านอาสาสมัครในชุมชน เกิดระบบบริหารจัดการและระบบสนับสนุน อื่นๆ ของประชาชน ซึ่งทั้งหมดจะช่วยสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน ในระยะยาว

“หลังจากนี้ สช.จะสรุปข้อเรียนรู้ของคลองเตยโมเดลและเร่งจัดทำคู่มือบทบาทของชุมชนในการตัดวงจรการแพร่ระบาดของโควิด-19 ด้วยการใช้ศูนย์พักคอยฯ เป็นเครื่องมือ พร้อมกับการระดมจัดระบบสนับสนุนด้านเศรษฐกิจและสังคมให้คนในชุมชน รวมถึงให้ชุมชนมีบทบาทช่วยบริหารจัดการและรณรงค์หนุนช่วยการฉีดวัคซีนโควิด-19 ของแต่ละพื้นที่ในระยะต่อไปด้วย” เลขาธิการ คสช. กล่าว