เปิดตัว “ปูรณฆฏาศรีทวารวดี” ผ้าลายต้นแบบ จังหวัดนครปฐม
เปิดตัว “ปูรณฆฏาศรีทวารวดี” (ปู-ระ-นะ-คะ-ตา-สี-ทะ-วา-ระ-วะ-ดี) ผ้าลายไทยลวดลายที่มีเอกลักษณ์เฉพาะต้นแบบของจังหวัดนครปฐม
เมื่อวันที่ 13 เม.ย.65 จังหวัดนครปฐม ใช้ช่วงเวลาเทศสงกรานต์ เปิดตัว “ปูรณฆฏาศรีทวารวดี” ผ้าลายต้นแบบจังหวัดนครปฐม โดย พ.ท.ดร.สินธพ (เสธ.แก้ว) ส.ส.นครปฐม ชมความวิจิตรของลวดลายที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวพร้อมนำข้อมูลประวัติศาสตร์อาณาจักรทวารวดี ถ่ายทอดสู่ศิลปะบนผืนผ้าด้วยช่างทอสุดยอดฝีมือในท้องถิ่น เผยพร้อมผลักดันร่วมกับจังหวัดนครปฐม ม.ราชภัฏนครปฐม สร้างแบรนด์สินค้าสินคุณภาพทำชุมชนเข้มแข็งในระยะยาว
ที่ศูนย์การเรียนรู้วัฒนธรรม ภายในวัดโพรงมะเดื่อ ต.โพรงมะเดื่อ อ.เมือง จ.นครปฐม จังหวัดนครปฐม โดยกลุ่มทอผ้าศรีอุทุมพร ได้มีการจัดกิจกรรม เปิดตัว “ปูรณฆฏาศรีทวารวดี” (ปู-ระ-นะ-คะ-ตา-สี-ทะ-วา-ระ-วะ-ดี) ผ้าลายไทยลวดลายต้นแบบของจังหวัดนครปฐม โดยมีการจัดแสดงและสาธิตการทอลายและการย้อม พิมพ์ลายบนผืนผ้า ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ ประจำปี 2565
โดยถือเป็นการจัดงาน Grand Opening เพื่อเปิดตัวอย่างเป็นทางการ โดย พ.ท.ดร.สินธพ แก้วพิจิตร (เสธ.แก้ว) สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครปฐม พร้อมคณะเข้าร่วมชมการจัดแสดงและสาธิตอย่างละเอียด ร่วมด้วย นายยุทธนา โพธิวิหค นายอำเภอเมืองนครปฐม นางฐิติรัตน์ เรืองสังข์ วัฒนธรรมจังหวัดนครปฐม ผศ.ดร.ปิยวรรณ ปิ่นแก้ว ประธานหลักสูตร สาขาวิชาออกแบบนิเทศศิลป์ อาจารย์เก่งกาจ ต้นทองคำ อาจารย์สาขาศิลปศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ คณะอาจารย์และนักศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฎนครปฐม ให้การต้อนรับพร้อมนำเสนอแนวคิดในการผลิตผ้าที่มีลวดลายเป็นอัตลักษณ์ของจังหวัดนครปฐม
จากนั้นคณะได้เข้ากราบนมัสการ พระครูปฐมธรรมรักษ์ เจ้าอาวาสวัดโพรงมะเดื่อ ที่ได้อนุเคราะห์จัดสถานที่ในการดำเนินการดังกล่าว
ข่าวที่เกี่ยวข้อง :
อาจารย์เก่งกาจ ต้นทองคำ อาจารย์สาขาศิลปศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม เผยว่า หลังจากคณะทำงานของมหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐมได้รับเรื่องการดำเนินการในการออกแบบลายผ้าที่แสดงออกถึงความเป็นตัวตนของจังหวัดนครปฐม ได้มีการรวบรวมข้อมูลจากหลายแห่งโดยคำตอบที่เป็นต้นทาง คือ อาณาจักรทวารวดี ที่ตั้งของจังหวัดนครปฐมในปัจจุบันเป็นดินแดนที่ยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์ โดยมีการขุดค้นพบเครื่องปั้นดินเผาและเครื่องใช้โบราณมากมายบ่งบอกถึงความเจริญมีความอุดมสมบูรณ์ในยุคนั้น
จากนั้นได้นำมากลั่นกรองออกแบบลวดลายซึ่งได้ลวดลาย “ปูรณฆฏาศรีทวารวดี” (ปู-ระ-นะ-คะ-ตา-สี-ทะ-วา-ระ-วะ-ดี) และมาประยุกต์ร่วมกับผ้าขิดลายนารีรัตนราชกัญญา เพื่อเป็นผ้าต้นแบบของจังหวัดนครปฐม ซึ่งนี่คือครั้งแรกที่มีการสร้างลวดลายให้กับลายผ้าของจังหวัดนครปฐม ซึ่งตอนนี้กลุ่มที่มีการทอผ้าในจังหวัดนครปฐม มีไม่กี่กลุ่มและมีคนรุ่นใหม่มาสืบสานไว้น้อยมาก หากสามารถพัฒนาต่อยอดทำให้เกิดธุรกิจชุมชนได้ก็จะเป็นทางเลือกหนึ่งในการสร้างอาชีพและรายได้ให้กับชาวบ้านในจังหวัดนครปฐมได้
พ.ท.ดร.สินธพ แก้วพิจิตร (เสธ.แก้ว) ส.ส.นครปฐม เผยว่า หลังจากได้เข้าชมการจัดแสดงและสาธิตการทอผ้า ลวดลาย “ปูรณฆฏาศรีทวารวดี” เราเรียกกันสั้นๆ ในคณะงานว่า ลายหม้อน้ำ ซึ่งถือเป็นการสร้างสัญลักษณ์ของจังหวัดนครปฐมอีกทางหนึ่งโดยสื่อสารผ่านทางจินตนาการจากประวัติศาสตร์ที่รุ่งเรืองอายุนับพันปี ซึ่งในพื้นที่ตำบลโพรงมะเดื่อ ยังมีกลุ่มชาวบ้านที่ยังคงอนุรักษ์การทอผ้าพื้นเมืองไว้อย่างเหนียวแน่น
โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐมได้เข้ามามีบทบาทกับชุมชนในการนำคณะอาจารย์ละนักศึกษามาสานต่อและต่อยอดขนมธรรมเนียมประเพณีและอนุรักษณ์ความเป็นพื้นถิ่นของตัวเองเอาไว้ ซึ่งจะมองเห็นว่าในพื้นที่จังหวัดนครปฐมได้มีการจัดให้มีนักวิชาการ นักวิจัย นักศึกษาและคนที่มีใจรักในงานศิลปหัตถกรรม มาร่วมกันแชร์แนวคิดจากหลักวิชาการสู่หลักการทำงานแบบพื้นบ้าน ซึ่งถือว่ามีคุณค่ามาก
“ที่ผ่านมาผมได้มีโอกาสเข้าพบกับหน่วยงานต่าง ๆ และหาข้อมูลในจังหวัดนครปฐมในทุกมิติ ซึ่งพื้นฐานของจังหวัดนครปฐมนั้นได้รับการขนานนามว่าเป็นอู่ข้าวอู่น้ำที่มีความอุดมสมบูรณ์มากและมีประวัติศาสตร์ในอารยธรรมทวารวดีที่ยิ่งใหญ่ การที่มีการคิดลายผ้าเพื่อนำมาต่อยอดสร้างเป็นเอกลักษณ์ใหม่เป็นสิ่งที่คิดว่าหากไม่หยุดการพัฒนาและได้รับการส่งเสริมจากหน่วยงานทุกภาคส่วน รวมถึงการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ลวดลายผ้า “ปูรณฆฏาศรีทวารวดี” และผ้าขิดลายนารีรัตนราชกัญญา ไม่เพียงจะสร้างรายได้ แต่จะเป็นสร้างความสามัคคีและความเข้มแข็งของชุมชน ทำชื่อเสียงให้กับจังหวัดนครปฐมได้ด้วย” พ.ท.ดร.สินธพ ส.ส.นครปฐม กล่าวปิดท้าย
ทั้งนี้จังหวัดนครปฐม ได้มีการจัดคณะกรรมการดำเนินงานค้นหาและพัฒนา “อัตลักษณ์ผ้าไทย ผ้าพื้นเมือง ประจำจังหวัดนครปฐม” นำโดยนายสุรศักดิ์ เจริญศิริโชติ ผู้ว่าราชการจังหวัดนครปฐม ได้พิจารณาคัดเลือกลาย “ปูรณฆฏาศรีทวารวดี” หมายถึง จังหวัดนครปฐมเป็น ดินแดนอารยธรรมสมัยทวารวดีที่มีความอุดมสมบูรณ์ทั้งสภาพแวดล้อม พืชพรรณ ธัญญาหาร มีความ หลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์
โดยมีองค์ประกอบลายหลัก คือลายหม้อน้ำปูรณฆฏะ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์มงคลที่มี รากศัพท์มาจากภาษาสันสกฤต หมายถึงการกำเนิดชีวิตที่มีความสมบูรณ์ มั่งคั่ง โดยลวดลายดังกล่าวปรากฏ อยู่บนเหรียญตราและประติมากรรมประดับบนโบราณวัตถุสมัยทวารวดี และมีลายประกอบ คือกวางหมอบ อันเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของความเป็นดินแดนแห่งพระพุทธศาสนา
