อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ ตรวจหมอกควัน PM 2.5 เชียงราย ชี้ 70% มาจากเพื่อนบ้าน

เมื่อวันที่ 30 มี.ค.2566 นายสิทธิชัย เสรีส่องแสง ผู้ตรวจราชการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติแล้วสิ่งแวดล้อม พร้อมด้วยนายปิ่นสักก์ สุรัสวดี อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ นายนิพนธ์ จำนงค์สิริศักดิ์ ผู้ตรวจราชการกระทรวงทรัพยากรธรมชาติและสิ่งแวดล้อม นายวราดิศร อ่อนนุช รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย ได้เดินทางพบปะกับชุดปฎิบัติงานและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องที่ห้องประชุมสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 15 เชียงราย เพื่อติดตามสถานการณ์ไฟป่า และหมอกควัน จ.เชียงราย

โดยได้ขึ้นเฮลิคอปเตอร์ บินตรวจสอบสภาพหมอกควันในพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยหลัง พื้นที่ป่าสงวนละป่าอุทยานอีกหลายจุดรวมถึงพื้นที่อุทยานภูชี้ฟ้า ต.ตับเต่า อ.เทิง จ.เชียงราย ซึ่งในรอบสัปดาห์ที่ผ่านได้เกิดไฟป่าข้ามแดนมาจากประเทศลาว เผาไหม้ในพื้นที่โดยเฉพาะส่วนยอดภูชี้ฟ้าถูกไฟไหม้ได้รับความเสียหายเป็นบริเวณกว้าง

นายนายปิ่นสักก์ กล่าวว่า จากการเช็คข้อมูลมลพิษของกรมควบคุมมลพิษ ซึ่งได้จัดทำตัวโมเดลเพื่อพยากรณ์และศึกษาหมอกควันที่เกิดขึ้นใน จ.เชียงราย ซึ่งมีค่าฝุ่นมากกว่า 500 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ซึ่งเป็นอันตรายต่อประชาชน มามีแหล่งฝุ่นควันมาจากไหน ซึ่งพบว่าประมาณ 70% มาจากประเทศเพื่อนบ้าน จากข้อมูลทางนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จึงเร่งประสานประเทศเพื่อนบ้านโดยผ่านทุกกลไก เพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างเร่งด่วนแล้ว ส่วนอีก 30% ที่เกิดในประะเทศไทยก็จะเร่งแก้ไขไปพร้อมๆ กัน

โมเดลที่ทางกรมควบคุมมลพิษจัดทำ มีการนำค่าฝุ่น และแหล่งกำเนิดฝุ่น เข้ามาวิเคราะห์จะเห็นได้ว่าค่าฝุ่นในประเทศเหลือเพียง 38% ซึ่งแสดงให้เห็นว่าในส่วนที่เหลือ 60-70% นั้น จะมาจากประเทศเพื่อนบ้านทั้งหมด ซึ่งเมื่อนำเอาข้อมูลแหล่งกำเนิดในประเทศจากสถานตรวจวัดค่าฝุ่น จุดความร้อน ตลอดจนแหล่งกำเนิดฝุ่นจากแหล่งอื่นทั้งจากรถยนต์ การจราจร หรือโรงงานต่างๆ มาพยากรณ์ล่วงหน้า 7 วัน ซึ่งจากการตัดค่าและแหล่งกำเนิดจากต่างประเทศออกจะเหลือค่าเพียง 38% เท่านั้น

ทางด้านนายสิทธิชัย กล่าวว่า ปัญหาหมอกควันที่เกินมาตรฐานของเชียงรายเกิดจาก 2 ทาง คือ ส่วนแรกเป็นหมอกควันข้ามแดน ซึ่งได้มีการหารือกับประเทศเพื่อนบ้านเพื่อขอความร่วมมือประชาชนของแต่ละประเทศทั้งลาวและเมียนมา ให้ช่วยการลดหรือหยุดการเผา อีกส่วนคือหมอกควันในพื้นที่ ซึ่งเกิดจากไฟป่าในพื้นที่อนุรักษ์ มีการระดมกำลังเจ้าหน้าที่จากภาคอื่นจากภาคอีสาน ตลอดจนเฮลิคอปเตอร์จากกระทรวงทรัพย์ฯ และกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยมาช่วยในการดับไฟ ในพื้นที่การเกษตรได้ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เจรจากับเกษตรให้งดการเผาและมาช่วยกันดับไฟ

นายสิทธิชัย กล่าวด้วยว่า ความจริงการดับไฟป่าในพื้นที่ป่าอนุรักษ์มีการถ่ายโอนให้กับทางองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแล้ว แต่เนื่องด้วยงบประมาณและบุคคลกรที่มีอยู่อย่างจำกัดและไม่เพียงพอ และยังไม่มีประสบการณ์ในการดับไฟ ระยะยาวจำเป็นที่จะต้องมีการอบรมให้ความรู้ เสริมงบประมาณและบุคลากร

ส่วนพื้นที่เกษตร ทางเกษตรจังหวัดก็จะมีการส่งเสริมให้ความรู้ในการแปรรูปวัชพืชทางการเกษตรมาทำปุ๋ยหรือทำด้านอื่นๆ เพื่อลดการเผาไหม้ ตลอดจนสร้างสิ่งเร้าใจในการเพิ่มรางวัลนำจับให้ผู้แจ้งเบาะแสผู้ลักลอบเผาเพื่อป้องกันและป้องปราม ซึ่งไฟป่าสาเหตุสำคัญมาจากคน ทั้งการเผาป่าหาของป่า ล่าสัตว์ บุกรุกการเกษตร หรือกระทั่งปัญหายาเสพติดที่ยังเป็นปัจจัยให้มีการเผาป่า ซึ่งผู้นำชุมชนจะต้องสร้างความตระหนัก เพราะไฟป่าคนจุดไม่กี่คนแต่ต้องใช้กำลังในการดับไฟหลายพันคน และคนเดือดร้อนมีเป็นล้านๆ คน อย่างไรก็ตามสถานการณ์ไฟป่ามีแนวโน้มลดลง แต่จากการคาดการณ์ของกรมควบคุมมลพิษ

สถานการณ์ภัยแล้งปีนี้จะยาวนานไปถึงเดือนพฤษภาคม ซึ่งจะต้องมีการควบคุมเฝ้าระวังไฟป่าหมอกควันเดือนเมษายนอีกทั้งเดือนโดยตลอดทั้งวันยังคงมีฝุ่นควันไฟปกคลุมจังหวัดเชียงรายอย่างหนาแน่น โดยกรมควบคุมมลพิษ ตรวจวัดค่าฝุ่นละอองขนาดเล็ก pm 2.5 บ่ายวันนี้ในพื้นที่

• อ.เมืองเชียงราย 234 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร
• อ.เชียงของ 254 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ซึ่งยังเป็นค่าที่ทรงตัว
• อ.แม่สาย วัดได้ 258 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร จากเดิมที่ช่วง 1-2 วันก่อนมีค่าสูงกว่า 500 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร

ซึ่งหมอกควันที่ยังหนาแน่นได้ส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของประชาชนละการประกอบอาชีพ โดยร้านข้าวแกงในตัวเมืองเชียงราย

นางเฉลียว บุญวรรณา เจ้าของร้านข้าวแกงปักษ์ใต้ป้าแดง ต.รอบเวียง อ.เมืองเชียงราย กล่าวว่า ฝุ่นควันที่มีมากในระยะนี้ได้นอกจากจะส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่เป็นอย่างมาก ทำให้หายใจลำบาก แสบตาแสบจมูกและเจ็บคอ มีอาการไอเหมือนจะเป็นไข้แล้ว ยังส่งผลกระทบต่อการค้าขายอาหารเนื่องจากหมอกควันทำให้ผู้คนไม่ค่อยนอกบ้าน การเข้ามาใช้บริการที่ร้านก็น้อย ลูกค้าหายไปกว่า 50% จากเดิมที่มีลูกค้ามาใช้บริการวันละกว่า 200 คน ทุกวันนี้เหลือเพียงประมาณ 100 คน บางวันก็ไม่ถึง หากสถานการณ์ยังเป็นเช่นนี้คงจะลำบากอย่างแน่นอน